مقایسه قیمت بنزین نسبت به درآمد سرانه نشان می‌دهد، مردم نقاط مختلف جهان چقدر قدرت خرید بنزین را دارند.
به
نوشته «شیعه نیوز» به نقل از جهان صنعت، اگرچه در کشورهای اروپایی و توسعه یافته، مردم برای
خرید بنزین قیمت بالایی را پرداخت می‌کنند، اما در مقابل، این قیمت با
توجه به درآمد سرانه ایشان رقم معقولی به نظر می‌رسد. به عبارت دیگر،
صرفا بررسی قیمت نمی‌تواند ملاک مناسبی برای ارزانی یا گرانی بنزین در یک
نقطه باشد.
برای مثال، اگرچه قیمت هر لیتر
بنزین در کشوری مثل هلند 09/ 2 دلار است اما یک هزار لیتر در سال برای یک
هلندی، تنها 3/ 5 درصد از سرانه وی را هزینه می‌کند. در مقابل در کشوری
مثل ترکیه با قیمت بنزین مشابه هلند، یعنی 32/ 2 دلار برای هر لیتر مردم
برای خرید همان اندازه بنزین در سال باید چیزی حدود 7/ 20 درآمد خود را
هزینه کنند.
ظاهرا قیمت بنزین در زامبیا از پرتغال ارزان‌تر
است؛ چراکه مردم پرتغال، بنزین را به قیمت هر لیتر 89/ 1 دلار و مردم
زامبیا هر لیتر بنزین را به قیمت 49/ 1 دلار خریداری می‌کنند. اما این
قیمت‌ها (در مصرف میانگین یعنی سالانه یک هزار لیتر) به ترتیب در پرتغال
حدود 6/ 8 درآمد سرانه مردم و در زامبیا، همین میزان بنزین برابر 3/ 99
درصد از درآمد سرانه یک شهروند این کشور است! حال با این مقدمه به سراغ
وضعیت قیمت بنزین در 80 کشور جهان می‌رویم.
تناسب بهای بنزین و قدرت خرید مردم
بررسی‌ها
حاکی از آن است که اگرچه قیمت بنزین در کشورهای توسعه یافته بالاتر از
کشورهای در حال توسعه یا عقب مانده است اما این قیمت در واقع متناسب با
در آمد سرانه آنهاست. به طوری که با وجود اختلاف بسیار زیاد در قیمت بنزین
در اکثر این کشورها، قیمت بنزین درصد مشخصی از درآمد سرانه مردم این
کشورها را به خود اختصاص داده است.
به کشورهایی مثل بلژیک،
فرانسه، بریتانیا، اسپانیا، سوییس، سوئد، ژاپن، اتریش، نروژ و... نگاه
کنید. بهایی که مردم باید برای حجم مشخصی از بنزین بپردازند از چهار تا
شش درصد درآمد سرانه آنها را به خود اختصاص داده است. حتی در کشورهایی مثل
کانادا، استرالیا یا ایالات متحده آمریکا، این حجم بین 5/ 1 تا 9/ 2 درصد
است. یعنی در این کشورها به رقم درآمد سرانه بالا، بنزین به ارزش خیلی
کمتر از ایران نیز به فروش می‌رسد.
بنزین و توسعه نیافته‌ها
دقیقا
شکل عرضه بنزین در کشورهای عقب مانده بر‌خلاف کشورهای توسعه یافته است. به
یک مثال جالب در این زمینه توجه کنید، تفاوت ارزش بنزین در دو کره، بهترین
مثال برای این قسمت است. در حالی که قیمت هر لیتر بنزین در کره‌جنوبی،
حدودا 68/ 0 دلار از کره‌شمالی گران‌تر است، با این حال یک هزار لیتر
بنزین سالانه (برابر کمتر از یکصد لیتر در ماه) تنها 1/ 5 درصد درآمد
سرانه مردم کره‌جنوبی است.
در همین حال، در کره‌شمالی مردم هر
لیتر بنزین به قیمت 77/ 0 دلار می‌خرند، یعنی اگر یک شهروند کره‌شمالی
ماهانه کمتر از یکصد لیتر بنزین مصرف کند، باید حدود نیمی از درآمد سرانه
خود را برای خرید بنزین هزینه کند. به همین دلیل است که در بین 10 کشور
اول که بنزین نسبت به درآمد سرانه آنها قیمت بالایی دارد، نام کشورهای
توسعه یافته به چشم نمی‌خورد. این 10 کشور عبارتند از: زامبیا، موزامبیک،
هاییتی، هند، مالدیو، کره‌شمالی، نیکاراگوئه، پاکستان، یمن و ویتنام.
ارزان‌ترین بنزین‌ها
بر
اساس تحقیقی که انجام شده است، اگر قدرت خرید مردم (بر اساس درآمد سرانه)
در مقایسه با قیمت هر لیتر بنزین و متوسط مصرف سالانه (برابر یک هزار
لیتر) مورد توجه قرار بگیرد، در این صورت 10 کشور ارزان قیمت بنزین به
ترتیب عبارتند از: ونزوئلا، قطر، کویت، بحرین برونئی، عربستان، عمان،
ایالات متحده آمریکا، لوکزامبورگ، کانادا، استرالیا، نیوزیلند و الجزایر.
نکته جالب در این بین حضور کشورهای همجوار ایران در بین این 10 کشور است.
در واقع کشورهای دارای ذخایر نفت می‌کوشند تا بنزین را به بهای کمتری به مردم کشورشان عرضه کنند.
همچنین
ونزوئلا، کشور دوست ایران که به تازگی نیز برای صدور بنزین به ایران اعلام
آمادگی کرده است در این فهرست به چشم می‌خورد. ونزوئلا را چه از لحاظ
قیمت بنزین (هر لیتر 20 تومان) و هم از لحاظ درصد بهای بنزین از درآمد
سرانه مردم (برابر 1/ 0 درصد) باید ارزان‌ترین کشور دنیا دانست.
با
وجود ادعای برخی رسانه‌ها مبنی بر گران بودن قیمت بنزین در کشورهای توسعه
یافته در کشورهایی مثل ایالات متحده آمریکا، کانادا، استرالیا و...
مردم به نسبت درآمد سرانه‌‌شان قیمت کمتری برای خرید بنزین
می‌پردازند.
جایگاه ایران
اگر
درآمد سرانه را طبق آمارهای جهانی برای هر ایرانی 12 میلیون و 900 هزار
تومان و قیمت بنزین را در هر لیتر 400 تومان در نظر بگیریم بنا‌براین
جایگاه ایران، جایگاه زیاد بدی در این جدول نیست. در واقع ایران 54 کشوری
است که در آن بنزین به بهای بالایی فروخته می‌شود و پس از آن تنها 10 کشور
هستند که بنزین ارزان‌تری به مردم خود می‌دهند. از این لحاظ باید خوشحال
باشیم.
البته فراموش نکنید درآمد سرانه در این جدول برای این
سالانه 12 میلیون و 900 هزار تومان در نظر گرفته شده است و اگر درآمد شما
سالانه کمتر از آن میزان است، باید به دنبال چرایی عدم توزیع صحیح ثروت در
جامعه بگردید و از طرف دیگر، اگر درآمد شما سالانه نصف این میزان باشد به
تبع آن، شما سالانه سهم بیشتری برای خرید بنزین از درآمدتان پرداخت
می‌کنید. (به هر حال این یک آمار جهانی است)
از سوی دیگر، این
رتبه برای بنزین لیتری 400 تومان است و این‌طور که از صحبت مسوولان بر
می‌آید، این تازه بنزین نیمه یارانه‌ای است و قیمت بنزین کاملا
غیر‌یارانه‌ای حدودا 800 تومان برای هر لیتر خواهد بود. باید توجه داشت که
در کشورهای دارای ذخایر نفت، غالبا بنزین یا به قیمت و ارزش خیلی پایین به
مردم عرضه می‌شود. در جدول، کشورهای همجوار ایران که ذخایر نفتی دارند
(به خصوص کشورهای حاشیه خلیج همیشه فارس) را بیابید و قیمت و سهم بهای
بنزین از درآمد سرانه مردم را بررسی کنید.
امیدواریم در صورت
آزادسازی قیمت بنزین درآمد سرانه مردم آنقدر بالا باشد، یا قیمت بنزین
آنقدر پایین، که ایران اولین کشوری نباشد که هم ذخایر نفت و گاز دارد و هم
قدرت خرید مردمش برای خرید بنزین، برابر کشورهای جهان سومی بدون بنزین
باشد!
نظرات کاربران: