به گزارش «شیعه نیوز»، صرف نظر از مسائل جمعیت شناختی، این امر تبعات اجتماعی – فرهنگی بسیاری نیز برای جامعه دارد که از مهمترین آنها می توان به مواردی از قبیل افزایش روابط نامشروع، فحشا و ارتباطات غیر شرعی، بی اعتمادی و گسترش سبک زندگی مربوط به هم باش های سیاه درجامعه اشاره کرد.
با توجه به اهمیت بحث، پژوهشگر ایرنا با امان الله قرایی مقدم جامعه شناس و استاد دانشگاه به گفت و گو نشست.
عوامل تاثیر گذار بر بالارفتن سن ازدواج
قرایی مقدم در خصوص عوامل تاثیر گذار بر بالا رفتن سن ازدواج در جامعه گفت: ازدواج اصل و اساس یک جامعه و زمینه تشکیل خانواده است. خانواده سلول بنیادی جامعه است که از طریق ازدواج حاصل می شود. اما چندین عامل سن ازدواج را در جامعه بالا برده که از مهمترین آنها بیکاری است. با توجه به اینکه در جامعه، جوانان بسیاری بیکار هستند و امکان تشکیل خانواده برای آنها وجود ندارد، چگونه می توان انتظار داشت که میزان ازدواج بالا باشد.
وی افزود: این مساله یعنی بالا رفتن سن ازدواج از قبل از انقلاب یعنی در سال های 1354 مطرح بود که در همان زمان هم 4 عامل برای این امر مشخص شد. این عوامل عبارت بودند از تحصیلات، سربازی برای پسران، بیکاری و تفریحات بیرون از خانه.
قرایی مقدم افزود: بسیاری از تحصیل کرده ها در جامعه دچار بیکاری کاذب و یا پنهان شده اند. بطوریکه به شغل هایی روی آورده اند که متناسب با میزان تحصیلات و رشته آنها نیست. همین امر به یک میل بسیار قوی برای مجرد ماندن و عدم تشکیل خانواده در جامعه تبدیل شده است.
وی افزود: مساله دیگر تفریحات بیرون از خانه و نحوه گذراندن اوقات فراغت است. دست یابی گسترده به دایره دوستی و از بین رفتن مرزهای دوستی بین زنان و مردان و دختران و پسران در جامعه به این امر اشاره دارد. دسترسی راحت به جنس مخالف و ارضای نیازهای جنسی خود تبدیل به عاملی برای به تعویق افتادن سن ازدواج شده اند. برقراری رابطه جنسی راحت و در دسترس، نیاز و انگیزه ای برای ازدواج و زیر بار تعهد و مسوولیت رفتن افراد باقی نمی گذارد.
قرایی مقدم افزود: بنابراین وضعیت معاش، گرانی مسکن و بیکاری همه از جمله عوامل اقتصادی بسیار مهمی هستند که زمینه های تجرد گرایی را بیش از گذشته فراهم کرده و زمینه های سرخوردگی جوانان را فراهم می کند.
هم باش های سیاه زمینه تجرد را بیش از پیش فراهم کرده اند
قرایی مقدم در خصوص هم باش های سیاه و تاثیرشان در جامعه گفت: من کلمه هم باش های سیاه را به جای ازدواج سفید بکار می برم. چون فکر می کنم ازدواج سفید واژه ای اشتباه است و نباید اصلا این کلمه به کار رود. چون همین پدیده که تقریبا پدیده ای غربی است و متناسب با فرهنگ و هنجارها و ارزش های جامعه ایرانی نیست خود می تواند زمینه ازدواج را به تاخیر بیاندازد و خود عاملی برای افزایش تجرد در جامعه باشد. چون در این صورت افراد نمی خواهند زیر بار تعهد و مسووولیت بروند و از این راه می توانند نیازهای جنسی خود را به راحتی تامین کنند. بنابراین یکی از اثرات افزایش تجرد می تواند افزایش بسیار هم باشی های سیاه باشد.
قرایی مقدم در خصوص بالا رفتن آمار طلاق و تاثیرش بر ازدواج گفت: بالا رفتن میزان طلاق خود زمینه های بی اعتمادی جوانان نسبت به طرف مقابل و زندگی آینده را به همراه می آورد. در جوانان نوعی ترس و هراس نهادینه می شود که مانع ازدواج آنها می شود. از طرفی مسوولان نتوانسته اند امکانات لازم را برای جوانان و شغل آنها فراهم کنند و تنها حرف زده اند. با 10 یا بیست میلیون وام امکان ازدواج وجود ندارد. عدم وجود بستر ها و زمینه های لازم، تجرد گرایی را در جامعه افزایش داده است.
اثرات بالا رفتن سن ازدواج در جامعه
قرایی مقدم در خصوص اثرات بالا رفتن سن ازدواج در جامعه گفت: وقتی ازدواج نباشد رشد جمعیت پایین می آید و نیروی انسانی به خطر می افتدو هرم سنی جامعه رو به میان سالی و کهنسالی می رود. این امر به یک پدیده مساله ساز در جامعه تبدیل و به دنبال این مساله میزان بیماری های مقاربتی و اچ ای وی در جامعه بسیار می شود. در نتیجه سلامت جامعه و فرزندانمان به خطر می افتد.
وی افزود: افزایش بی اعتمادی در جامعه و افزایش تجرد گرایی از مهمترین آثار و تبعات این امر است. کاهش تعداد تشکیل خانواده ها و فرزند آوری ها برای دولت خطرناک می شود. چون جمعیت یک جامعه در حفظ قدرت و اقتدار آن جامعه مهم است. به همین خاطر است که بسیاری از دولت طرح های حمایت از تشکیل خانواده و فرزند آوری را در دستور کار خود قرار می دهند.
قرایی مقدم در خصوص راهکارهای لازم در این زمینه گفت: افزایش بستر سازی برای یافتن شغل و بهبود وضعیت اقتصادی افراد، دادن وام های مناسب و فراهم ساختن شرایط لازم برای تهیه مسکن جوانان و رفع بحران های مربوط به هویت خانواده و اگاهی رسانی در خصوص اهمیت ازدواج در جامعه از مهمترین راهکارها است که باید به آن ها توجه داشت.