به گزارش «شیعه نیوز»، یوکیا آمانو' مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA) گفت که عربستان سعودی قبل از واردکردن سوخت هسته ای باید با بازرسی ها و سایر پادمان های این آژانس موافقت کند.
آمانو اظهار داشت که ریاض تاکنون پاسخ روشنی درباره مقاصد خود نداده است.
وی افزود: آنها تاکنون نه نگفته اند و بله هم نگفته اند. فعلا درحال تصمیم گیری هستند.
به نوشته گاردین، اولین راکتور هسته ای عربستان که یک تاسیسات کوچک تحقیقاتی در یک مجموعه دانشگاهی است، قرار است تا اواخر سال جاری تکمیل شود. شرکت Invap SE که متعلق به دولت آرژانتین است، یک راکتور 30 کیلوواتی برای عربستان طراحی کرده و موافقت کرده است که پس از پایان احداث این راکتور سوخت هسته ای آن را تامین کند.
آمانو خاطرنشان کرد: به محض آنکه سوخت هسته ای به عربستان برسد وضعیت ریاض تغییر خواهد کرد و دیگر از «پروتکل مقادیر اندک» (SQP) بهره مند نخواهد شد. این پروتکل کشورها را از شمول بازرسی های سختگیرنه توافقنامه جامع پادمان های آژانس که با هدف جلوگیری از انحراف کاربرد مواد شکافت پذیر به مواد قابل استفاده در تسلیحات هسته ای طراحی شده است، معاف می کند.
این الزامات شامل گزارش دهی کامل همه ذخایر مواد رادیواکتیو و پذیرش بازرسی های آژانس است که عربستان تاکنون از پذیرش آنها سرباز زده است.
احداث راکتور هسته ای در عربستان این سوال را مطرح کرده است که آیا ریاض بازرسی های آژانس را خواهد پذیرفت یا نه. این بازرسی ها با تعهداتی که «پیمان منع اشاعه سلاح های هسته ای» (NPT) ایجاب می کند، همراه است.
آمانو گفته که آژانس از سال 2014 درباره احداث راکتور هسته ای با عربستان در ارتباط بوده است. وی در واشنگتن به خبرنگاران گفت: به ما اطلاع داده شده بود که قصد ساخت راکتور تحقیقاتی دارند و ما نیز آن را دنبال کرده ایم.
مدیرکل آژانس افزود: وقتی مواد هسته ای به عنوان سوخت راکتور تحقیقاتی وارد می شود عربستان باید به طور کامل به توافقنامه جامع پادمان ها بپیوندند.
آمانو هفته گذشته در جریان سفر به واشنگتن با مایک پمپئو و ریک پری وزرای خارجه و انرژی آمریکا و جان بولتون مشاور امنیت ملی آن کشور دیدار کرد. مدیرکل آژانس اظهار داشت که بار دیگر یافته های آژانس را مبنی بر اینکه ایران به تعهدات خود در برجام عمل کرده، به مقام های آمریکایی گفته است.
آمانو در واشنگتن گفت ترتیبات نظارتی در ایران یکی از «نیرومندترین سیستم های راستی آزمایی در سراسر دنیاست».
او همچنین گفت: آژانس به تمام محل هایی [در ایران] که نیاز داریم دسترسی دارد.
مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی روز جمعه در یک سخنرانی در واشنگتن گفت که این آژانس «نشانه های معتبری دال بر فعالیت ایران در ارتباط با توسعه ابزار انفجار هسته ای بعد از سال 2009 ندارد.»
وی در این سخنرانی به مساله کره شمالی نیز پرداخت و گفت که این کشور نشانه هایی در مورد ادامه و گسترش برخی فعالیت های هسته ای طی یک سال گذشته بروز داده است، یعنی در دوره ای که دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا و کیم جونگ اون رهبر کره شمالی دو دیدار برگزار کردند.
آمانو در عین حال با اشاره به اینکه به نظر نمی رسد که راکتور پنج مگاواتی کره شمالی در یونگ بیون از ماه دسامبر فعالیتی داشته باشد، افزود: نشانه ای دال بر فرآوری پلوتونیوم در لابراتوار رادیوشیمیایی یونگ بیون وجود ندارد.
وی همچنین گفت که کره شمالی همچنان در حال ساخت یک راکتور آب سبک است.