به گزارش «شیعه نیوز»، امسال بیش از هر چیز مواد غذایی تراریخته خبرساز شدند که شاید بتوان مدال خبرسازترین ماده غذایی امسال را به اسنک‌های حجیم شده داد چراکه ابتدا استفاده از ذرت دامی در چند برند آن و بعد هم درج برچسب تراریخته روی یکی از برند‌ها خبرساز شد.
امسال برای نخستین بار در کشور نصب برچسب تراریخته روی محصولات دارای این ویژگی، الزامی شد؛ اما محصولات تراریخته چه محصولاتی هستند. آنها محصولاتی هستند که کارشناسان با دستکاری روی ژنتیک آنها، یک خصوصیت ویژه را در محصول ایجاد می‌کنند یا یک خصوصیت را حذف می‌کنند؛ به عنوان مثال پروتئین‌هایی داخل محصول، ایجاد می‌کنند که خاصیت آفت کشی دارد و این سموم باعث می‌شود که مثلا کرم ساقه در برنج از بین برود.
همچنین تغییرات ژنتیکی می‌تواند محصول را در مقابل خشکسالی و شوری زمین‌های کشت، مقاوم کند؛ زیرا گیاهان در زمین‌های شور، رشد نمی‌کنند و با تغییرات ژنتیکی می‌توان این گیاهان را در این زمین‌ها کشت کرد. این تغییرات ژنتیکی ذهن را به سمت مخاطرات ایمنی و زیستی آن می‌کشاند و اتفاقا بحث و جدل‌های فراوانی نیز بر سر آن وجود دارد در حالی که کمتر فردی از مزایای فراوان محصول تراریخته برای رفع فقر، رفع گرسنگی فزاینده جهان امروز و تحولات اقتصادی ناشی از آن خبر دارد. در ایران نیز هر چند قانون تراریخته‌ها در کشور مصوب شده، اما همچنان بحث‌هایی در این زمینه مطرح است به آن معنا که برخی‌ها موافق، برخی‌ها نیمه موافق و برخی‌ها مخالف اینگونه محصولات هستند.
محصولات تراریخته و واکنش‌های جنجالی نسبت به این محصولات
بنا به اعلام سازمان غذا و دارو در خرداد ماه امسال، سویا و ذرت، تنها محصولات غذایی تراریخته موجود در بازار کشور به شمار می‌روند که در سطح عرضه دارای مجوز مصرف هستند.
اما این تمام ماجرا نیست، چون برخی محصولات هرچند خودشان تراریخته نیستنند، اما در تهیه آن از مواد غذایی حاوی مواد اولیه با منشاء تراریخته استفاده شده است که از جمله آنها می‌توان به برخی فرآورده‌های گوشتی مانند سوسیس و کالباس موجود در بازار و اسنک‌های حجیم شده اشاره کرد؛ اسنک‌هایی که امسال حسابی سر و صدا به پا کردند؛ ابتدا بحث استفاده از ذرت دامی در برخی برند‌های آن مطرح شد و بعد که مهلت الصاق برچسب تراریخته به این نوع محصولات تمام شد، یکی از برند‌ها که صداقت بیشتری نسبت به سایر محصولات داشت، برند تراریخته را نصب کرد.
همین مساله موجب شد که تصویر اسنک حجیم شده با برچسب تراریخته در شبکه‌های اجتماعی بچرخد و مردم نسبت به مصرف آن نگران شوند در حالی که این نخستین گام برای روشن شدن افکار عمومی و صداقت یک شرکت غذایی به شمار می‌رفت.
کیانوش جهانپور سخنگوی وزارت بهداشت دراین باره به خبرنگار ایرنا گفته بود که فرآورده‌ای که با ضوابط سازمان غذا و دارو تولید و عرضه شود، فارغ از تراریخته یا غیرتراریخته، ایمن و سالم به شمار می‌رود و اقدام شرکت‌ها در درج عنوان مربوطه یک نکته مثبت اخلاقی، قانونی و حرفه‌ای است.
ذرت دامی در ۲ برند اسنک حجیم شده
دی ماه امسال استفاده از پودر فید گرید (مناسب برای خوراک دام) در اقدامی عجیب در محصول اسنک پف کرده مردم را شوکه کرد.
این اتفاق به خاطر گرانی ارز رخ داد، زیرا طبق مقررات، در تامین خوراک دام که ذرت نیز از جمله آنهاست، از منابع ارز دولتی ترجیحی استفاده می‌شود، اما به ذرتی که برای محصولات اسنک پف کرده و سایر صنایع غذایی استفاده می‌شود، ارز سامانه نیما تعلق می‌گیرد که قیمت آن حدود دو برابر ارز دولتی است.
هر چند در نهایت اسم دو برندی که از ذرت دام در تهیه اسنک حجیم شده استفاده کرده بودند، اعلام نشد، اما سازمان غذا و دارو تذکرات لازم را به آنها داد و با آنها برخورد قانونی صورت گرفت.
تقلب در مواد غذایی، از عسل تا زیتون
امسال نیز سودجویان با اِعمال تقلب در برخی انواع مواد غذایی، سلامت مردم را به مخاطره انداختند؛ این تقلبات در انواع مواد غذایی مشاهده شد و شبکه بهداشتی و معاونت‌های غذا و دارو در سراسر کشور توانستند برخی از این تقلبات را کشف و معدوم کنند.
به طور مثال در بهمن ماه امسال کارشناسان معاونت غذا و دارو و شبکه پاکدشت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با حضور در محل بسته بندی عسل غیربهداشتی و روغن زیتون تقلبی، این محصولات را معدوم کردند.
محصولات معدوم شده شامل عسل غیربهداشتی مومدار، شهد عسل فاقد مشخصات و شیشه بسته بندی روغن زیتون تقلبی بودند.
آبلیمو‌های تقلبی، داستان کش دار از سال‌های قبل
چند سال پیش با جمع آوری چند برند آبلیمو بحث آبلیمو‌های تقلبی در بازار مطرح شد، تقلب‌هایی که شاید تا حدی مردم را به سمت آبلیمو‌های دست ساز ترغیب کرد. غافل از اینکه این آبلیمو‌های سنتی، علاوه بر تقلب، سرشار از آلودگی‌های میکروبی، قارچ و کپک هستند.
آبلیمو از جمله مواد غذایی است که شناسایی تقلب در آن کار آسانی نیست و شاید به همین دلیل هم بود که چند سال پیش، عرضه حدود ۱۴ برند آبلیموی صنعتی در بازار ممنوع شد.
وحید مفید مدیرکل نظارت بر فرآورده‌های غذایی و آشامیدنی سازمان غذا و دارو در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: در پروژه‌ای از سوی مرکز تحقیقات سلامت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی مشخص شد که قیمت آبلیمو‌های سنتی گرفته شده آماده در بطری با قیمت آبلیمویی که جلوی مشتری گرفته می‌شود، متفاوت و بالاتر است که نشان دهنده تقلب در این آبلیمو‌ها است.
مفید می‌افزاید: به شدت پیگیر هستیم تا تقلب را در آبلیمو‌های صنعتی به حداقل برسانیم، اما در عین حال به هیچوجه توصیه نمی‌شود که آبلیموی دست ساز مصرف شود.
جولان نمک دریا در بازار و مخاطرات آن
بنا به اعلام سازمان غذا و دارو، تمام نمک‌های موسوم به نمک دریا که امروزه در عطاری‌ها به فروش می‌رسند، غیرمجاز و غیرقانونی هستند.
این در حالی است که متاسفانه افراد سودجو، نمک دریا را دارای خواصی همچون پایین آورنده فشار خون، کاهش دهنده ورم دوران بارداری، از بین برنده سینوزیت، شفاف کننده پوست و ضد لک، از بین برنده سودا، صفرا و بلغم و حتی تأمین کننده ید مورد نیاز غده تیروئید عنوان می‌کنند، که همه این‌ها بنا به اعلام سازمان غذا و دارو، خلاف واقعیت است.
رونق محصولات فله‌ای در پی اقبال عمومی
محصولات فله‌ای اعم از محصولات لبنی مانند شیر و ماست سنتی و انواع آجیل‌ها هر چند بار‌ها از سوی وزارت بهداشت اعلام شده که مورد تائید نیستند، اما مورد اقبال عمومی قرار گرفته که شاید ریشه آن در باور‌های مردمی باشد که فکر می‌کنند این محصولات خواص غذایی بیشتری دارند در حالی که مخاطرات انواع آلودگی‌های میکروبی سلامت آنان را تهدید می‌کند.
البته در مواردی مانند آجیل‌ها تا حدودی به ضعف صنعت بسته بندی بازمی گردد، اما مسئولان دلیل اصلی آن را اقبال عمومی می‌دانند؛ آنچنان که وحید مفید مدیرکل نظارت بر غذای سازمان غذا و دارو به خبرنگار ایرنا می‌گوید: آجیل‌های فله‌ای مورد تایید وزارت بهداشت نیستند، برخی از آنها در فرآیند تولید دچار آلودگی میکروبی، قارچی، شیمیایی یا انگلی می‌شوند. تا زمانی که مردم از این آجیل‌ها مصرف می‌کنند، تولیدکنندگان به خود زحمت بسته بندی نمی‌دهند.
آجیل‌های عرضه شده از سوی دستفروشان آلوده به انگل، میکروب، مایکوتوکسین و دیگر آلودگی‌های قارچی و شیمیایی هستند، اما متاسفانه بازار فروش آنها نیز با اقبال عمومی روبرو شده که می‌توان گرانی آجیل را از دلایل آن برشمرد.
کم شدن مصرف کره حیوانی
در پی گرانی برخی محصولات غذایی در پی نوسانات بازار ارز و رشد نرخ تورم، مردم برخی محصولات غذایی را کمتر مصرف کردند که کره حیوانی از جمله آنهاست.
وحید مفید مدیرکل نظارت بر فرآورده‌های غذایی و آشامیدنی سازمان غذا و دارو در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: با حذف ارز دولتی برای واردات کره، قیمت کره حیوانی افزایش یافته و مصرف آن کم شده است و همزمان واردات و مصرف کره گیاهی که حاوی روغن سویا و پالم است، افزایش یافته است.
وی افزود: سرانه مصرف کره در کشور‌های تولیدکننده شیر و لبنیات حدود ۲ کیلو در سال است، اما این رقم در ایران سالانه یک کیلو است و اخیرا مصرف کره به نیم کیلو و کمتر کاهش پیدا کرده است.
وحید خاطرنشان کرد: مصرف کره گیاهی در کشور بسیار پایین بوده و اخیرا افزایش یافته و به نزدیک نیم کیلو در سال رسیده است. اهرم قیمتی یکی از دلایل افزایش مصرف کره گیاهی است، زیرا قیمت کره حیوانی افزایش یافته، اما روغن گیاهی با ارز دولتی وارد می‌شود؛ بنابراین قیمت کره گیاهی ارزان‌تر از کره حیوانی است.
سبوس نان‌ها بهداشتی نیست
امسال سازمان غذا و دارو اعلام کرد سبوس‌هایی که برای پخت نان‌های سبوسدار در نانوایی‌ها استفاه می‌شود، از نظر بهداشتی به هیچوجه مورد تایید وزارت بهداشت نیست.
سبوس در حقیقت لایه سطحی گندم است و انواع آلودگی‌های احتمالی در سطح گندم وجود دارد بنابراین سبوس خام به انواع آلودگی‌های قارچی و دیگر آلودگی‌ها آغشته است.
ذائقه ایرانی‌ها در سال ۹۷ شیرین شد
بنا به اعلام سازمان غذا و دارو امسال ذائقه ایرانی‌ها به سمت مواد غذایی شیرین گرایش پیدا کرد.
البته این موضوع می‌تواند زنگ خطری برای افزایش چاقی و بیماری‌های غیرواگیر مانند دیابت باشد چراکه زمینه‌های افزایش چاقی در برخی موارد به علت دریافت نامناسب موادغذایی است.
طرح غنی سازی آرد نان با ویتامین D
بررسی‌ها نشان می‌دهد که میزان درصد فقر ویتامین D. در اغلب مردم، شدید است و بیش از ۸۰ درصد مردم دچار کمبود ویتامین D. هستند؛ بنابراین امسال طرح غنی سازی نان با ویتامین D. در بیرجند به طور آزمایشی اجرا شد که در صورت داشتن نتایج مثبت پس از ارزیابی‌ها در تمام کشور اجرا می‌شود.
دلیل انتخاب آرد نان برای غنی سازی با ویتامین D. و آهن، عمومیت مصرف آن بود.
کش و قوس‌های تشکیل نهاد ملی غذا
با توجه به اهمیت حوزه غذا، مدت هاست که بحث بر سر تشکیل نهاد ملی غذا وجود دارد؛ هدف از تشکیل نهاد ملی غذا، کنترل و پایش مواد غذایی است.
ساختار این نهاد ملی می‌تواند در یک وزارتخانه مستقر شود، اما هنوز درباره آن تصمیم خاصی گرفته نشده است. ساختار این نهاد ملی باید در مراجع رسمی، مراتب تایید و تصویب را بگذراند.