به گزارش «شیعه نیوز»، فیلیپین، نخستین کشور مسیحی آسیا و تنها ملتی با اکثریت کاتولیک در جنوب شرق آسیاست. در طول استعمار اسپانیا، کلیسا نقش اساسی در اتخاذ تصمیمات سیاسی در فیلیپین داشته است. زمانی که این کشور استقلال خود را به دست گرفت، قوانین اساسی آن جدایی کلیسا از سیاست را به تصویب رساند، اما با توجه به شرایط کنونی فیلیپین و اظهارات «رودریگو دوترته»، رئیس‌جمهور فیلیپین، علیه کلیسا به نظر می‌رسد که این دو کاملاً از هم تفکیک نشده‌اند.
رئیس‌جمهور فیلیپین قدرت کلیسا در جامعه این کشور و دخالت این نهاد دینی در مسائل سیاسی را برنمی‌تابد و با وجود اینکه گفته می‌شود که او شخصی کاتولیک است، اما بارها در سخنرانی‌ها با حمله شدیداللحن به کلیسای کاتولیک این کشور، از مردم فیلیپین درخواست کرده است به کلیساها نروند. او در یکی از سخنرانی‌های خود گفت: «کلیسا به خدایی اعتقاد دارد که آن خدا را خود کلیسا مصلوب و کشته است؛ خدایی که توسط کلیسا مصلوب شده است؛ خدایی نیست که ما جلوی آن زانو بزنیم». این اظهارات وی اشاره به قاعده تثلیث در اعتقاد مسیحیان دارد که براساس آن خدای یگانه سه شخص مجزا شامل خدای پدر، خدای پسر که در عیسی مسیح تجسم پیدا کرد و خدای روح القدس است.
درگیری‌های لفظی «رودریگو دوترته» رئیس‌جمهور فیلیپین و کلیسای کاتولیک این کشور که از مسائل سیاسی، اقتصادی، مبارزه با مفاسد اقتصادی و اخلاقی و مواد مخدر آغاز شده بود، همچنان ادامه دارد، محمد جعفری ملک، رایزن فرهنگی ایران در مانیل، در یادداشتی اختصاصی برای ایکنا ضمن بیان این مطلب به تحلیل درگیری‌های دوترته و کلیسا پرداخته و آورده است:
در پی سخنان جنجالی دوترته، کلیسای کاتولیک ناچار به اتخاذ موضع شد. سخنرانی‌ها و نشست‌های متعدد کلیسای فیلیپین و اسقف‌های این کشور در تقابل با سخنان رئیس‌جمهور در اخبار و رسانه‌های گروهی بازتاب وسیعی داشت هرچند که در ابتدای امر سخنرانی و موضع‌گیری کلیسا، در تقابل با کشتن قاچاقچیان مواد مخدر در طرح رئیس‌جمهور برای مقابله با قاچاق مواد مخدر ایراد شده بود، اما بعدها این تقابل و این چالش‌ها به صورت جدی میان کلیسا و سیاستمداران فیلیپین به وجود آمد و هر از چندگاهی رئیس‌جمهور فیلیپین با حمله شدید به کلیسای کاتولیک این کشور و رهبران آن مردم را به استقلال از این کلیسا تشویق می‌کند.
فیلیپین و تقابل دین و سیاست«رودریگو دوترته»، رئیس جمهور فیلیپین
از این رو که برخی انتقادات رئیس‌جمهور بیشتر جنبه مردمی داشته و در میان افراد جامعه طرفدارانی دارد، کلیسای کاتولیک فیلیپین با چالش و رویارویی با رئیس جمهور کمی هراس دارد، مسائلی مانند طلاق در مذهب کاتولیک که مورد چالش رئیس‌جمهور فیلیپین نیز قرار گرفت، مواردی است که برای مردم فیلیپین نیز عاقلانه و مورد توجه خواهد بود، این گونه مسائل و مباحث، مواردی است که کلیسای کاتولیک ورود به آن را برای خود بسیار مشکل می‌پندارد.
چالشی به نام طلاق
رئیس‌جمهور فیلیپین در یکی از سخنرانی‌های خود با انتقاد از غیر قانونی‌بودن طلاق که کلیسا موافق آن است، خطاب به کلیسا اعلام کرد که چرا طلاق را شما قانونی نمی‌کنید و چرا با موضوع طلاق به صورت بسته برخورد می‌کنید، زن و شوهری از هم جدا می‌شوند و زن با نفر دیگری در حال زندگی و مرد نیز با نفر دیگر در حال زندگی است؛ در حالی که طلاق در بین آنها جاری نیست. این چه قانونی است که شما آن را ادامه می‌دهید این موضوع که بسیار برای مردم فیلیپین نیز مورد توجه قرار گرفته، چالش جدیدی است که دوترته در سخنرانی‌های خود به آن اشاره کرده است.
کلیسای کاتولیک فیلیپین معتقد است که وظیفه آنها حفظ تعالیم کلیسا حتی با مخالفت با اجرای قوانین است و یکی از این قوانین قانون حق طلاق است. شما در فیلیپین حق پر کردن فرم طلاق را ندارید. کلیسا به ازدواج به دید یک پیمان مقدس نگاه می‌کند و قوانین اساسی فیلیپین به نحوی اتخاذ شده است که آن را به عنوان نهادی محافظت کنند.
کلیسا معتقد است که هیچ کس حق بر هم زدن اتحادی را که خداوند از طریق پیمان زناشویی برقرار کرده ندارد. بسیاری از قانون‌گذارها در حال فشار برای تصویب قانون طلاق در این کشور هستند، اما این قوانین توسط سیاستمدارانی که دیدگاه محافظه کارانه‌ای نسبت به ازدواج دارند و همچنین به وسیله «حق به اصطلاح کاتولیک‌ها» باطل شده‌اند.
روشنگری کنید
چالش بعدی رئیس‌جمهور فیلیپین کمک‌هایی است که مردم به کلیسا می‌دهند و چگونگی استفاده از این منابع مالی توسط مسئولان کلیسا مسائلی است که این روزها رئیس‌جمهور فیلیپین به آنها اشاره دارد، اما از دیگر موضوعات چالش‌برانگیز برخورد رئیس‌جمهور با قاچاقچیان مواد مخدر است. این موضوع که هم به صورت مذهبی و هم با موضوع حقوق بشر مورد نظر مخالفین دوترته است، چرا که بنا به سیاست دوترته، قاچاقچیان مواد مخدر را باید کشت و رئیس‌جمهور فیلیپین همانطور که در جریان کارزار انتخاباتی اش وعده داده بود از ماه ژوئن سال ۲۰۱۶، عملیات گسترده‌ای را برای مقابله با قاچاق مواد مخدر آغاز کرد. در این عملیات بیش از۷۶۰۰ تن کشته شدند که ۲۵۰۰ نفر از آنها افراد عادی بودند و ارتباطی با مواد مخدر نداشتند.
در این خصوص مخالفان از جمله کلیسا معتقد هستند که رئیس‌جمهور به این بهانه به پاکسازی سیاسی و حزبی دست زده است، ترور چندین شهردار شهرهای مختلف فیلیپین و شخصیت‌های سیاسی از جمله یکی از سناتورهای فیلیپین که مورد حمله لفظی رئیس‌جمهور فیلیپین قرار گرفت از نمونه چالش‌های دین و سیاست در فیلیپین است.
سازمان عفو بین‌الملل در واکنش به طرح مقابله با مواد مخدر، پلیس فیلیپین را متهم کرد که به طور «گسترده، آگاهانه و نظام‌مند» مجرمان و معتادان به مواد مخدر را به قتل می‌رساند. در گزارش این سازمان ضمن هشدار به دولت فیلیپین، روش پلیس این کشور در مبارزه با مواد مخدر با جنایت علیه بشریت مقایسه شده است.
به سخره گرفتن اعتقادات
رودریکو دوترته در پایان سال ۲۰۱۸ میلادی در جمع کشاورزان با بیان این جمله «من به آنها حمله خواهم کرد»، هجمه جدیدی را به کلیسای کاتولیک آغاز کرد، رئیس‌جمهور در جریان دادن اسناد زمین‌های واگذار شده به کشاورزان در شهر «کیتا پاوان» در بیست و نهم ماه دسامبر سال گذشته که در راستای اجرای برنامه‌های اصلاحات ارضی در این کشور انجام شد، این هجمه بسیار سنگین بود و او یکی از عقاید عمده کاتولیک‌ها مبنی بر به صلیب کشیدن عیسی مسیح را به مسخره گرفت و گفت عقیده کاتولیک‌ها در به صلیب کشیده شدن عیسی یک عقیده مهمل و بی‌ارزش است.
معنی و مفهوم ما ورای یک تلاش عمدی برای بی اعتبارکردن یکی از نهادهای این کشور که نهادی گسترده و سراسری است تا حدودی قابل درک است، اما پاسخ به این سؤال که چرا رئیس‌جمهور به کلیسای فیلیپین حمله می‌کند پیچیده نیست، بلکه نشان از آن دارد که او از یک الگوی خاص پیروی می‌کند.
نحوه سخن گفتن دوترته با اعتقاداتش تناقض دارد. او در مورد کلیسای کاتولیک حرف می‌زند و خدا را انکار می‌کند؛ اما در عین حال احراز پست ریاست جمهوری را هدیه خداوند به خود می‌داند. او در سخنرانی بیست ونهم دسامبر گفت، همان گونه که شما نیز آگاه هستید ریاست جمهوری هدیه خداوند است. خداوند چیزی را به من داد که یک شانس محسوب نمی‌شود و مجدداً به زبان انگلیسی ادامه داد، چرا خداوند ریاست‌جمهوری را به من هدیه داد؟ خود نیز جواب آن را نمی‌دانم، همه ما پاسخ آن را در بهشت خواهیم یافت. اینجا بود که او به تعریفی دینی بازگشت.
دوترته معمولاً در سخنرانی‌های خود برای حمله به کلیسا، نخست از حاضران میپرسد آیا در میان شما کشیشی حضور دارد؟ و بعد حملات خود به کلیسا را آغاز می‌کند. او در یکی از سخنرانی‌ها سؤال بودن و نبودن کشیش در میان جمعیت را از افراد حاضر پرسید که موجب خنده آنان شد چون می‌دانستند که مقدمه چه کاری است، آن‌وقت بود که حمله به کلیسا را آغاز کرد.
خدا را انکار نمی‌کنم
وی در سخنرانی بیست و نهم ماه دسامبر سال گذشته از جمعیت حاضر خواست به نوارهای صوتی ضبط شده سخنان او مراجعه کنند و به زبان محلی گفت: «من هیچ‌گاه نگفته‌ام خدایی وجود ندارد»(اشاره به یکی از سخنرانی‌های خود که خدا را انکار کرده بود)، او گفت با مراجعه به نوارها می‌فهمید که حرف‌های من صحیح است. او در سخنان ماه ژوئن سال گذشته از لفظ «خدای احمق» استفاده کرد و ادامه داد سخنان آزار دهنده‌ای به گوشم خورده است که برخی اسقف‌ها و کشیش‌ها گفته‌اند که دوترته شیطان است و یکی از این کشیش‌ها همزمان با اجرای مراسم مذهبی برای مرگ من دعا کرده است و لذا من نیز برای همه اسقف‌های کشور آرزوی مرگ می‌کنم. او خطاب به اسقف‌ها گفت این آرزوی مرگ برای همه شماها است و خطاب به مردم افزود مردم، همه آنها را هلاک کنید و مجدداً خطاب به اسقف‌ها گفت، شما شروع کردید و من تنها جواب شما را دادم.
رئیس‌جمهور فیلیپین وقتی احساساتی می‌شود، نخستین کاری که می‌کند حمله به کلیسا است. دوترته در مراسم توزیع اسناد مالکیت کشاورزان دامنه حملات خود را وسیع‌تر کرد و دلایل خود را برای آرزوی مرگ اسقف‌های فیلیپین بیان و افزود: «مشکل ما با کشیش‌ها این است که آنها تصور می‌کنند، راه آنها درست است و همه ما در مسیر خطا حرکت می‌کنیم».
وی در بسیاری از حملات خود علیه کلیسا به مجموعه مقالات یک خبرنگار به نام «آریز روفو» استناد می‌کند که مجموعه مقالاتی را با عنوان«اسرار محراب کلیسا» ( Altar of secrets) منتشر کرده است. به عقیده دوترته تحقیقات «روفو» در زمینه فساد مالی و تخلفات جنسی کلیسای فیلیپین در اقصی نقاط کشور به اثبات رسیده است. رئیس‌جمهور این گونه سخنان را نه برای بیان صحت تحقیقات این خبرنگار بلکه برای بر حق نشان دادن حملات خود به کلیسا به کار می‌برد. مجموعه مقالات این خبرنگار که به صورت کتابی درآمده است، در سفر دوترته به کره جنوبی از سوی او به خانم شوهرداری هدیه شد که به خاطر نحوه رفتار دوترته با او، این کار بحث برانگیز شد.
دوترته در جریان سخنان خود در جمع کشاورزان در شهر «کیتا پاوان» یک‌بار دیگر کتاب را بیرون آورد و از مدعوین دعوت کرد آن را بخوانند و تعدادی از نسخه‌های این کتاب را در حالی که با مردم شوخی و مزاح می‌کرد برای تشویق به خواندن آن به برخی از افراد حاضر هدیه کرد. زمانی که با نظامیان سخن می‌گفت نیز تعدادی اسلحه به آنان هدیه کرد.
سلطه را پایان دهید
هر زمانی دوترته وقت پیدا کند دامنه حملات خود را افزایش می‌دهد از جمله در ماه دسامبر گذشته چنین کرد. او به زبان ساده گفت کشور تحت سلطه کلیسا و در دست کلیساست. او به بیانات خود عمومیت داد و افزود: «تمام کشورهایی که تحت سیطره کلیسا هستند، عقب افتاده‌اند و زمانی که دین دخالت می‌کند همین گونه است و وقتی که دین در زندگی وارد می‌شود همین آش است و همین کاسه و هنگامی که از دین به عنوان سکوی بالا رفتن استفاده می‌کنند به هم ریختگی ایجاد می‌شود». رئیس‌جمهور این حملات را مدتی ادامه داد. او این داستان را بازگو کرد که هنگامی که در نوجوانی برای اعتراف نزد کشیشی رفته بود، مورد آزار او قرار گرفت و گفت این داستان اخلاقی آن کشیش به من بود و افزود، اتفاقاتی از این قبیل برای پسران زیادی رخ داده است که مربوط به سوء استفاده‌های جنسی برخی کشیش‌ها است.او به کشیش‌ها اخطار داد و اظهار کرد سخت نگیرید اول خانه خود را تمیز کنید و بعد، به دنبال نصیحت دیگران باشید. دوترته افزود اگر آنان چنین نکنند آن وقت با دشمنی و حملات من روبرو می‌شوند.
گاهی اوقات دوترته با روی آوردن به تاریخی کاذب، تصویری از اشتباهات کلیسا طی قرون گذشته را بیان می‌کند. گاهی اوقات نام برخی اسقف‌ها را می‌برد و می‌گوید شرایط آنها را درک می‌کنم و گاهی نیز مفاهیم ایمانی را به تمسخر می‌گیرد. وی در جریان دادن اسناد مالی کشاورزان اظهار کرد در شگفتم که چگونه یک کاتولیک می‌تواند در عبادات خود تمرکز کند؛ در حالی که خدای او را به صلیب کشیده‌اند(اشاره به قاعده تثلیث) چنین عقیده‌ای کاری مهمل است، چون خدا میپرسد من چگونه خدایی برای تو هستم که مرا با میخ به صلیب میخ کشیده‌اند. او افزود، امیدوارم صاعقه همه این‌ها را بکشد و آتش همه این بدعت گذاران را فرا گیرد. رئیس‌جمهور در جایی دیگر سخنرانی مشابه‌ای را در زمینه تثلیث بیان و افزود: تنها یک خدا هست و بس. شما نمی‌توانید خدا را به سه قسمت تقسیم کنید(قاعده تثلیث)، این یک عقیده احمقانه است.
سخنان رئیس‌جمهور در مراسم بیست و نهم ماه دسامبر گذشته از نظر نوع حملات به کلیسا تازگی داشت. پس از آن سخنگوی رئیس‌جمهور سعی کرد این قضایا را به گونه‌ای تلطیف کند و گفت رئیس‌جمهور مزاح کرده است و یا این که رئیس‌جمهور خواسته است با این گونه سخنان دیگران را تحریک کند تا به بحث بپردازند.
اما این امری واضح است که هر گونه تکذیب مسئولیت سخنانی که دوترته می‌گوید بیهوده است و این گونه سخنان ضایع‌کننده آبروی سیاسی اوست. تقریباً هر باری که رئیس‌جمهور در برابر مردم و اجتماعات سخن می‌گوید با این سخنان آغاز می‌کند که کارمند دفتر رئیس جمهوری سخنان او را تهیه کرده است و هیچ وقت نمی‌گوید که این سخنان خود اوست. دوترته همیشه سعی می‌کند بین خودش و نوشته‌هایی که به ادعای او از طریق دیگران تهیه شده است، تفاوت قائل شود.
در جریان سخنرانی بیست و نهم ماه دسامبر نیز گفت، اجازه بدهید به شما بگویم که سخنرانی مرا مسئول دفترم تهیه کرده است. او در حالی که از خود سخن می‌گوید و ادعا می‌کند این‌ها را مسئول دفترش نوشته است، اما پرواضح است که این سخنان را از درون آشفته خود می‌گوید.