به گزارش «شیعه نیوز»، زخم پای دیابتی یکی از عوارض قابل توجه دیابت است و بیشترین قسمت عوارض پای دیابتی را تشکیل میدهد. حدود ۱۵ درصد مبتلایان به دیابت گرفتار زخم پای دیابتی میشوند و حدود ۸۴ درصد موارد قطع قسمت انتهایی پا را تشکیل میدهد. در طی ۲۰ سال اخیر افزایش مرگ و میر ناشی از دیابت بیشتر ناشی از عوارض عروقی دیابت بوده است که شامل درگیری عروق ریز مانند درگیری‌های کلیه و رتینوپاتی و درگیری عروق بزرگ شامل عروق انتهای اندام تحتانی که به دنبال آن اختلال در فرایند ترمیم زخم رخ میدهد.
اگر دیابت دارید، یک بریدگی یا خراش روی پوستتان نیاز به مراقبت‌های بیشتری نسبت به یک فرد غیردیابتی دارد.
در بیشتر افرادی که دیابت دارند، زخم‌ها و بریدگی‌ها با سرعت کمتری نسبت به بقیه التیام می‌یابد. ضمنا بیماری دیابت، احتمال عفونت در زخم‌ها و بریدگی‌های جزئی را نیز افزایش میدهد.
یک خراش کوچک میتواند به مشکلی بزرگ و جدی تبدیل شود. مثلا یک آسیب کوچک در پا میتواند منجر به زخم پای دیابتی شود. زخم پای دیابتی که یکی از دردناک‌ترین زخمهاست میتواند در نهایت موجب قطع عضو شود.
شناسایی و تشخیص علائم زخم پای دیابتی
از اولین نشانه‌های زخم بررسی پاهایتان است، زیرا ممکن است جورابتان را لک کند و یا در کفشتان نشست کند همچنین ورم غیر معمول، تحریک و سوزش، قرمزی و بو از یک یا هر دو پا نیز علائم اولیه زخم پا هستند. نشانه‌ی قابل مشاهده و جدی زخم پا، بافت‌های سیاه اطراف زخم است؛ که به خاطر عدم وجود جریان خون سالم در ناحیه اطراف زخم است.
قانقاریای جزئی و یا کامل، میتواند در اطراف زخم ظاهر شود، که به مرگ بافت‌ها به علت عفونت اشاره دارد در این مورد چرک‌های بد بو، درد و بی حسی میتواند اتفاق بیافتد؛ نشانه‌های زخم پا، همیشه قابل مشاهده و آشکار نیستند گاهی اوقات، شما علائم زخم را تا زمانی که مبتلا به عفونت شوند مشاهده نمیکنید پس اگر هر نوع تغییر رنگی، بر روی پوستتان مشاهده کردید، مخصوصا بافتی که سیاه شده است و یا هر دردی در اطراف محلی که پینه بسته و یا تحریک شده احساس کردید، با دکتر خود صحبت کنید.
پیشگیری از زخم پای دیابتی
بیماران دیابتی باید به شدت از پا‌ها و دست‌های خود محافظت کنند، قند خون خود را کنترل کنند، روزانه پا‌ها و بین انگشتان خود را شستشو دهند، مرتب پا‌های خود را با وازلین چرب نگه دارند، کفش مناسب بپوشند و در صورت مشاهده هرگونه زخم سریعاً به پزشک مراجعه کنند. هرگونه تعلل و تاخیر در مراجعه به پزشک و مراکز درمانی در بیماران دچار زخم‌های دیابتی میتواند فاجعه آفرین باشد.
مهمترین اقدام پیشگیری از ایجاد زخم است.
جلوگیری از تحت فشار قرار گرفتن نقاطی از پا که معمولاً تحت فشار قرار می‌گیرند.
جلوگیری از سوختگی پای دیابتی به وسیله دوری از وسایل گرمازا
مرطوب نگه داشتن پا‌ها به وسیله وازلین و مرطوب کننده‌ها
شستن پا‌ها هر شب با آب ولرم
جوراب و کفش تنگ پوشیده نشوند
محافظت از پا در نزدیک شدن به اگزوز موتور سیکلت، بخاری، کرسی و وسایل داغ که باعث ایجاد التهاب و زخم میشود.
کنترل قند خون به عنوان مهمترین عامل جهت جلوگیری از ایجاد زخم می‌باشد.
مراحل ایجاد زخم
مراحل تغییر در پوست بر اثر زخم دیابتی:
مرحله ۱: پوست قرمز و بافت زیرین آن نرم میشود، قرمزی پوست با یک فشار کوچک ناپدید می‌گردد.
مرحله ۲: التهاب، ادم و سفتی بافت زیرین مشهود است.
مرحله ۳: پوست دچار نکروز شده، چربی دراطراف این منطقه ایجاد میشود و پوست اطراف این لایه‌ها از بین می‌رود.
مرحله ۴: چربی زیر پوستی از بین می‌رود.
مرحله ۵: بافت نکروزی در اطراف این عضلات بیشتر میشود.
مرحله ۶: کورتکس استخوان آسیب می‌بیند و سبب ایجاد استئومیلیت میشود.
مرحله ۷: التهاب مفصلی عفونی (آرتریت سپتیک)، عفونت پاتولوژیک ارگان‌ها و عفونت خونی از مواردی است که در این مرحله مشاهده میشود.
درمان زخم پای دیابتی:
ازون تراپی: ازون در واقع یک داروی فوق‌العاده محبوب در اروپا و روسیه است که در طی دو دهه اخیر کشف شده و به دلیل اثرات آن در تقویت سیستم ایمنی و تنظیم آن، تحریک ترمیم بافت‌های آسیب دیده و اثر فوق‌العاده آن در محدود کردن آسیب ناشی از باز شدن شریان و از سرگرفته شدن جریان خون بکار گرفته شده‌است.
بیمار دچار نوروپاتی با استفاده از کفش مناسب باید از فشار وارد بر پای خود کاسته و فشار را بر تمامی سطح کف پا تعدیل کند.
کالوس باید بوسیله دبریدمان و توسط متخصص حذف شود.
عروق محیطی و راه رفتن بیمار بررسی و نبض پا لمس شده و اندکس مچ پا اندازه‌گیری شود و در صورت نیاز دارو درمانی یا جراحی انجام شود.
بیمارانی که سابقه زخم پا داشته‌اند، باید از نظر عوامل مساعدکننده بررسی شوند.
بیمار از نظر خشکی پوست و عفونت قارچی بررسی شود.
دارو‌های زخم پای دیابتی:
پزشک شما ممکن است آنتی بیوتیک ها، ضد پلاکت‌ها یا دارو‌های ضد لخته شدن را برای درمان زخم شما تجویز کندحتی اگر عفونت، پس از درمان‌های پیشگیرانه و ضدفشار پیشرفت کند. بسیاری از این آنتی بیوتیک‌ها، به استافیلوکوکوس اورئوس، باکتری‌های شناخته شده‌ای که باعث ایجاد عفونت‌های استاف یا بی همولایتیک استرپتوکوکوس که معمولا در روده‌های شما یافت میشوند، حمله میکنند. با پزشک خود درمورد سایر شرایط سلامتی خود که احتمالاً عفونت را با این باکتری‌های مضر افزایش میدهد، از جمله HIV و مشکلات کبدی صحبت کنید.
غذا‌های سرشار از منیزیم
تحقیقات پزشکی نشون میدن که تغییرات سطح مواد معدنی موجود در بدن میتونه منجر به شیوع و شدید شدن عفونت پای دیابتی بشه. به صورت ویژه فقر منیزیم باعث مدیریت ضعیف دیابت و ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن میشه. از غذا‌های سرشار از منیزیم مانند دانه کدو تنبل، اسفناج، لوبیا سیاه، آووکادو، شکلات تیره و موز استفاده کنین.
درمان زخم پای دیابتی با آلوئه ورا:
شما میتوانید از آلوئه ورا برای درمان زخمتان استفاده کنید. آلوئه ورا خاصیت ضد التهابی و تسکین دهندگی دارد. ژل آلوئه ورا سرشار از فیتوشیمیایی‌هایی است که می‌توانند درد را تخفیف داده از التهاب کاسته و رطوبت پوست و در نتیجه پروسه‌ی التیام زخم را بهتر بکنند.
این ویژگی‌های ژل آلوئه ورا از اثرات هایپوگلیسمیک آن ناشی میشوند.
یک برگ آلوئه ورا را برش داده و باز کنید و ژل آن را درآورید. این ژل را روی زخم بزنید و اجازه دهید خشک شود. سپس ناحیه‌ی زخم را با آب گرم تمیز کرده و با حوله‌ای نرم و تمیز خشک کنید. این کار را چند بار در روز تکرار کنید تا زخم کاملا خوب شود.
درمان زخم دیابت با عسل
پیشنهاد عسل درمانی برای درمان زخم دیابت و جلوگیری از قطع عضو در افراد مبتلا به دیابت. با مالیدن عسل بر روی زخم یک فرد مبتلا به دیابت میتوان از لزوم قطع یک پای عفونی پیشگیری کرد.
در این درمان پس از برداشت پوست و باکتری مرده لایه عسل وارد زخم میشود. عسل به دلیل خاصیت اسیدی خود باکتری را از بین میبرد و از بروز عوارض مقاومت باکتریایی که در مصرف آنتی بیوتیک‌هایی استاندارد دیده میشود پیشگیری میکند.
درمان زخم پای دیابتی با روغن زیتون:
روغن زیتون نیز برای التیام زخم بسیار موثر است. روغن زیتون سرشار از اسید‌های چرب امگا ۳ است که از التهاب کاسته و پروسه‌ی ترمیم زخم را تسریع میکند.
اولئیک اسید تک غیراشباع و پالمیتولئیک اسید روغن زیتون، عامل کمک کننده به التیام زخم هستند. از روغن زیتون در رژیم غذایی روزانه‌تان استفاده کنید. میتوانید آن را در انواع سالاد، اسموتی و سوپ به کار ببرید.
درمان زخم پای دیابتی با سرکه سیب
شما به ۱ قاشق سرکه سیب؛ ۱ یا ۲ قاشق آب گرم؛ مقداری فلفل و حوله حمام کوچک نیاز خواهید داشت.
سرکه سیب را با آب گرم مخلوط کنید و حوله حمام را در داخل این محلول خیس دهید و روی زخم قرار دهید و ۱۰ تا ۱۵ دقیقه، بگذارید تا بماند؛ این کار را دوبار در روز انجام دهید.
درمان زخم پای دیابتی با روغن نارگیل
روغن نارگیل میتواند به التیام زخم دیابتی‌ها کمک کند. این روغن به دلیل خواص بی‌نظیر آنتی باکتریالی، ضد التهابی، مرطوب کنندگی و التیام بخشی‌اش مفید است.
روغن نارگیل حتی میتواند با پیشگیری از عفونت، از به جا ماندن اثر زخم (اسکار) جلوگیری کند. روغن نارگیل به تسکین درد و تورم زخم کمک میکند.
روغن نارگیل بکر را روی زخم بمالید و رویش را بانداژ کنید تا رطوبتش حفظ شود. پانسمان را روزی ۲ تا ۳ بار عوض کنید و تا چند روز این درمان را ادامه دهید. بهتر است روزی یک تا دو قاشق غذاخوری روغن نارگیل وارد برنامه غذایی‌تان بکنید.
درمان زخم پای دیابتی با گیاه آب قاشقی یا همان گوتو کولا
تعداد انگشت شماری از برگ گوتو کولا یا ۱ قاشق غذا خوری کولا خشک شده را با آب به اندازه کافی بخیسانید، تا رطوبت ایجاد کند این خمیر را به زخم پای خود بزنید و آن را بعد از ۱۵-۲۰ دقیقه بشورید و ۲-۱ بار در روز بزنید.
درمان زخم پای دیابتی با زرد چوبه:
زرد چوبه و آب را باهم مخلوط کنید تا یک خمیر به دست آورید. خمیر را بر روی زخمتان بمالید و بگذارید تا خشک شود آن را با آب گرم شست و شو دهید همچنین میتوانید، با مصرف کردن یک لیوان شیر با زردچوبه به بدنتان برای مبارزه با عفونت‌های داخلی کمک کنید، شما باید این کار را حداقل دوبار در هفته انجام دهید.
درمان زخم پای دیابتی با دانه‌های کتان
دانه‌های کتان را به مقداری آب اضافه کنید تا یک خمیر به دست آورید این خمیر را مستقیما بر روی زخم پایتان قرار دهید ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بگذارید، تا بماندو بعدا با آب بشویید.
همچنین میتوانید بعد از استعمال خمیر، پا را با یک کاور پلاستیکی بپوشانید و بگذارید یک شب بماند؛ شما همچنین میتوانید دانه‌های کتان را برای مزیت بیشتر مصرف کنید ۱ تا ۲ بار در روز این کار را انجام دهید.