آيا القاعده ديگري در راه است؟

در حالي كه آمريكا توجه خود را به دستگيري سران اصلي القاعده در مرز افغانستان ـ پاكستان معطوف كرده است، گروه شبه نظامي كوچك ديگري در حال ظهور است كه پتانسيل تبديل شدن به خطرناك‌ترين گروه تروريستي در جهان را دارد.

لشكر طيبه مدت‌هاست كه حملات متعددي عليه كشور هند به خصوص منطقه ناآرام كشمير انجام داده است. اما كارشناسان شبكه‌هاي اطلاعاتي غربي و هندي اظهار مي‌دارند كه اين گروه هم اكنون توجه خود را معطوف به حمله عليه خارجيان كرده و خاطرنشان مي‌سازند كه اين گروه توانايي آن را دارد تا حملات بيشتري در فراتر از مرزهاي هند انجام دهد.

در ماه فوريه دنيس بلر، مدير شبكه اطلاعات ملي آمريكا در مجلس سنا اعلام كرد كه اين گروه روز به روز به تهديدي خطرناك‌تر تبديل شده و سعي مي‌كند تا اهداف غرب در اروپا را مورد هدف خود قرار دهد.

مهارت‌هاي فني، شبكه اطلاعاتي منسجم‌تر، ارتباط نزديك با طرفدارانش در دولت پاكستان و كمتر مورد توجه سرويس‌هاي اطلاعاتي غرب قرار گرفتن از جمله عواملي است كه به عقيده كارشناسان باعث شده تا اين گروه تهديدي به مراتب خطرناك‌تر از القاعده به نظر آيد.

حملات انجام شده از طرف اين گروه از جمله حمله به هتل‌هاي محل اسكان مسافران خارجي و يك مركز يهودي در نوامبر 2008 در بمبئي، تاييدي بر ادعاي بلر و ديگر مقامات آمريكايي است كه از تمايل اين گروه نسبت به حمله عليه خارجيان سخن مي‌گويند.

مدت كوتاهي پس از حمله بمبئي مقامات پاكستان يكي از متخصصين اصلي اين گروه به نام ضرار شاه را دستگير كردند كه به ادعاي آنها در كامپيوتر شخصي وي ليستي از 320 مكان مورد نظر براي حمله تروريستي وجود داشت. به گفته‌هاي اين مقامات بيشتر اين مناطق در خارج از هند و در مرزهاي اروپا قرار داشتند.

دستگيري ديويد كلمن هدلي (يك پاكستاني ـ آمريكايي ساكن شيكاگو ) در ماه اكتبر به اتهام نظارت بر عمليات لشكر طيبه در انفجار بمبئي دليل ديگري است كه نشان از تمايل فراوان اين گروه نسبت به حمله عليه خارجيان دارد. چند ماه پس از دستگيري وي نيروهاي اطلاعاتي بنگلادش تعدادي از افراد مرتبط با اين گروه را دستگير كردند كه به اعتقاد آنها تصميم داشتند به سفارت‌هاي آمريكا و انگليس در پايتخت اين كشور حمله كنند.

به عقيده كارشناسان اين طرح و برنامه نشان مي‌داد كه لشكر طيبه قصد دارد با آمريكا و غرب وارد جنگ شود. در ماه فوريه نيز يكي از زيرشاخه‌هاي اين گروه مسووليت حمله به رستوراني در شهر پون در هند را بر عهده گرفت كه محل اقامت گردشگران و ميهمانان خارجي بود.

شكل‌گيري لشگر طيبه

ابتداي شكل‌گيري اين گروه تروريستي به جنگ چريكي عليه اتحاد جماهير شوروي در افغانستان در دهه‌ 80 ميلادي باز مي‌گردد. عبدالله عزام كه يكي از موسسين اين شبكه بود در كنار اسامه بن لادن سازمان خدمات افغان را بوجود آورد كه زمينه‌ساز شكل‌گيري القاعده بود.

به دنبال خروج نظاميان شوروي از افغانستان، اين گروه شبه‌نظاميان خود را به تاجيكستان و بوسني براي مقابله با جنگ داخلي فرستاد. اما نخستين جرقه‌هاي حملات تروريستي اين گروه به عمليات‌هايشان در كشمير هند باز مي‌گردد.

آژانس اطلاعاتي پاكستان (ISI) با دادن آموزش، مهمات و پول به اين گروه نقش بسزايي در حمايت از آن داشت. سرمايه‌داران سعودي نيز كه سابقه حمايت مالي از القاعده را دارند، كمك فراواني به شكل‌گيري اين گروه تروريستي كرده‌اند.

به گفته برخي از كارشناسان، ارتش پاكستان لشكر طيبه را نيرويي مهم براي مقابله با هند مي‌داند. فلسفه اين گروه بسيار شبيه به گروه‌هاي تروريستي همچون القاعده در چند دهه اخير است. اين گروه علاوه بر داشتن تعصبات ضد يهودي، نفرت و انزجار فراواني نسبت به هندوها دارد.

به اعتقاد اين گروه مسلمانان بايد تمامي اروپا را تصرف كنند چرا كه يك بار در اختيار آنها بوده و توسط مسيحيان ربوده شده است. حافظ محمد سعيد، يكي از موسسان و روحاني اعظم اين گروه، در سال 2003 در مصاحبه‌اي با يك روزنامه پاكستاني، دشمنان سه‌گانه لشكر طيبه را آمريكا، اسرائيل و هند معرفي كرد. با اين وجود تا همين اواخر لشكر طيبه حملات خود را محدود به هند كرده بود.

پس از حادثه يازده سپتامبر اين گروه بر خلاف بسياري از گروه‌هاي شبه نظامي منطقه رسما اعلام كرد كه از اعزام نيرو به افغانستان براي مبارزه با نيروهاي نظامي آمريكا و ناتو امتناع مي‌ورزد و اظهار داشتند كه هدف اصلي آنها بيرون آوردن كشمير از كنترل هند است. اين روند تا مدت‌ها ادامه داشت تا اين‌كه دلشاد احمد يكي از فرماندهان نظامي لشكر طيبه اعلام كرد كه اين گروه بايد فعاليت‌هاي خود را به فراتر از مرزهاي هند ببرد. بدين ترتيب اين گروه در سال 2003 تعدادي از شبه‌نظاميان خود از جمله احمد را براي مبارزه به عراق فرستاد كه وي در همان سال توسط نيروهاي انگليسي دستگير شد.

در همان سال طرح يك حمله تروريستي اين گروه به استراليا توسط شبكه‌هاي اطلاعاتي و جاسوسي فرانسه و استراليا خنثي شد. با افزايش احساسات ضد آمريكايي در پاكستان به دنبال انجام حملات هواپيماهاي بدون سرنشين در خاك اين كشور، لفظ و تهديدات ضد غربي اين گروه نيز بيش از پيش شده است. در حالي كه اين گروه هنوز نقش خود در جنگ افغانستان را انكار مي‌كند اما بنا به گفته‌ مقامات امنيتي آمريكا اين گروه اعزام شبه نظاميان خود به افغانستان را از سال 2006 آغاز كرده است. به عقيده‌ اين مقامات در حمله 200 شبه نظامي به پايگاه مرزي آمريكا در سال 2008 در وانات افغانستان، اين گروه نقش بسيار مهم و بسزايي داشت؛ شايان ذكر است در اين حمله 9 سرباز آمريكايي كشته شدند كه اين يكي از بدترين شكست‌هاي آمريكا در خاك افغانستان به حساب مي‌آيد. مداركي وجود دارد كه نشان مي‌دهد همزمان با حضور در جنگ افغانستان، اين گروه شروع به طرح‌ريزي حملاتي عليه اهداف غرب در هند كرده بود. رياض‌الدين نصير يكي از عوامل اين گروه بود كه در سال 2007 مسووليت طرح‌ريزي حمله عليه اهداف غرب در گوا در هند را بر عهده داشت ولي وي پيش از موفقيت در انجام برنامه‌اش توسط نيروهاي اطلاعاتي دستگير شد.

توسعه فعاليت ها

اما آنچه كه هم‌اكنون مقامات اطلاعاتي غربي را نگران كرده، شبكه اطلاعاتي پيچيده لشكر طيبه است. به گفته كارشناسان ارتباط لشكر طيبه با القاعده بيش از پيش در حال افزايش است. ابو زبيده كه مغز متفكر حملات القاعده به سفارت‌هاي آمريكا در آفريقا در سال 1998 بود، در سال 2002 در شهر فيصل‌آباد پاكستان و در يكي از مراكز وابسته به لشكر طيبه دستگير شد. توفيق بن عطاس كه توسط نيروهاي پاكستاني در سال 2003 به اتهام ارتباط با عوامل القاعده دستگير شد، اعتراف كرد كه در مراكز وابسته به لشكر طيبه ده‌ها نفر را براي حمله به اهداف و مواضع غرب آموزش داده است. اخيرا يكي از عوامل بمب‌گذاري متروي لندن در سال 2005 نيز اعلام كرده در مراكز لشكر طيبه آموزش ديده است. به عقيده‌ برخي از كارشناسان شبكه لشكر طيبه در حال حاضر بسيار وسيع‌تر از اسامه بن لادن است. برخلاف القاعده كه توجه خود را به مرز افغانستان ـ پاكستان معطوف كرده است، اين گروه محدوده‌ بيشتري را در پوشش خود قرار داده و سالانه هزاران نفر را براي مبارزه آموزش داده و آماده نبرد مي‌كند. طي 20 سال اخير بيش از 200 هزار نفر در مراكز اين گروه حضور يافته‌اند كه طبق برخي از تخمين‌ها حدود چند صد نفر از آنها از اروپا يا شمال آمريكا بوده‌اند. در اين ميان برخي از آنها به خانه‌هاي خود بازگشته و بطور مخفيانه به فعاليت خود براي لشكر طيبه ادامه داده‌اند.

اما مشكلي كه بايد به آن توجه داشت اين است كه مبارزه با لشكر طيبه بسيار دشوارتر از مقابله با القاعده است. بايد به اين نكته توجه داشت كه اگرچه پاكستان تمايل به ادامه مبارزه با القاعده در مناطق مرزي دارد اما اين تمايل و علاقه براي مبارزه با لشكر طيبه بسيار كم است.

بر خلاف القاعده، لشكر طيبه واحدهاي خيريه فراواني دارد كه هم در پنجاب و هم در كشمير مورد قبول و رضايت مردم هستند؛ مديريت مدارس، سرويس‌هاي اورژانس، درمانگاه‌هاي سيار و بانك‌ها خود از جمله اين واحدهاست. همچنين اين گروه اقدامات بشردوستانه فراواني پس از زلزله سال 2005 كشمير انجام داد. با اين اوصاف مقابله و مبارزه عليه آن مي‌تواند زمينه‌ساز جنگي داخلي در پاكستان شود. با توجه به اين عوامل است كه به عقيده كارشناسان، شبكه‌هاي اطلاعاتي غربي توجه چنداني به اقدامات لشكر طيبه نمي‌كنند و اين بدين معناست كه احتمالا حمله بعدي اين گروه به جاي بمبئي، منهتن يا ميامي خواهد بود.