به گزارش «شیعه نیوز»، بالا رفتن بی سابقه قیمت دلار در هفته های گذشته در کنار مشکلات اقتصادی که به وجود آورد زوایایی از خلقیات و رفتارهای جامعه ای را نشان داد که کمتر نمایان شده بود. ابراز نارضایتی عمیق از عملکردهای مسوولان در هر جایی مشخصه روزهایی است که در آن به سر می بریم. از سوی دیگر بی اعتمادی به گفته های دولتمردان، خود را درمواردی همچون خریدهای بیش از حد نیاز اقلام مختلف زندگی نشان داد. فیلم های مختلفی که از هجوم مردم به قفسه های فروشگاهها برای خرید کالاهایی مانند پوشک بچه یا رب گوجه در شبکه های اجتماعی منتشر شد، سوالات زیادی در مورد چرایی این رفتارها به وجود می آورد.
دکتر سعید معدنی جامعه شناس با اشاره به رشد غیر عادی دلار در هفته های گذشته می گوید: در تاریخ ۴۰ساله انقلاب تقریبا بی سابقه بود که در عرض چند هفته قیمت دلار چند برابر شود. به گونه ای که مردم فکر کردند جامعه رها شده و دولت توانایی کنترل کشور را ندارد.
وی با بیان اینکه این شرایط با تحریم های آمریکا نیز همراه شد، اضافه می کند: معمولا در کشور ما، شرایط در دولت دوم هر رییس جمهوری بدتر از دولت اول آن فرد است. این تفاوت به ویژه در دو دولت آقای روحانی بسیاری چشمگیر بود زیرا آقای روحانی در دور اول ریاست جمهوری دستاورها و موفقیت های فراوانی داشت که از جمله می توان به برجام، کنترل تورم و تزریق امید به جامعه اشاره کرد اما در دولت دوم اتفاقاتی که افتاد دقیقا در جهت عکس این دستاورها بود. یعنی هم تورم افزایش پیدا کرد، هم دلار گران شد و هم تقریبا کنترل جامعه از دست دولت خارج شد. حتی این تصور به وجود آمد که روحانی جامعه را رها کرده و مردم احساس نومیدی از ساختن جامعه دارند.
دکتر معدنی به سکوت دولت در زمان افزایش روزافزون دلار اشاره می کند و می افزاید: این در حالی بود که همه مردم انتظار صحبت از سوی دولتمردان و توضیح شرایط داشتند اما سکوت دولت ظن و گمان را در مورد ناتوانی در اداره امور افزایش می داد.
وی با اشاره به وعده های رییس جمهور روحانی در هنگام انتخابات و پس از آن می گوید: یکی از مشکلات اساسی در جامعه ما این است که روسای جمهور امیدهایی ایجاد می کنند اما در دراز مدت این امیدها محقق نمی شود که خود عاملی برای کاهش امید در سطح جامعه و اعتماد متقابل دولت و مردم است.
این جامعه شناس با بیان اینکه با وجود گذشت چهار دهه از انقلاب هنوز مشکلاتی گریبانگیر جامعه است، خاطرنشان می کند: دستاوردهای انقلاب اسلامی نمی توان منکر شد اما هنوز مشکلاتی مانند فقر و بیکاری چنان گریبانگیر جامعه است که امید به آینده را در ذهن مردم کمرنگ کرده است.
وی ادامه می دهد: بخشی از مردم امیدی به بهبود شرایط ندارند زیرا آنچه مردم احساس می کنند عملی نشدن وعده هاست.
این استاد دانشگاه به وضعیت بین المللی کشور اشاره می کند و می گوید: وضعیت بین المللی کشور چندان خوب نیست و همراهان کمی در سطح بین المللی داریم. کشورهای اسلامی و عربی که مشترکات زیادی با ما دارند همراهی چندانی در سطح بین المللی با ایران ندارند و حتی در حوادث تروریستی اهواز که به شهادت چند تن از هموطنان ما منجر شد تعداد کمی از کشورهای عربی و اسلامی به ما تسلیت گفتند و بقیه سکوت کردند. اروپایی ها هم گرچه ظاهرا در برابر آمریکا مقاومت می کنند اما معمولا همراهی بیشتری با آمریکایی ها دارند و آمریکا هم که در شرایط فعلی در اوج ستیز آشکار با کشور ماست.
وی این شرایط را باعث ایجاد اضطراب در جامعه و ناامیدی نسبت به آینده می داند و ادامه می دهد: به دلیل همین شرایط و بی اعتمادی ها در سطح جامعه، در شرایطی که دلار افزایش می یابد مردم به سوی خرید کالاهای اساسی هجوم می برند و ناگهان شاهد نایاب شدن یک کالا در بازار هستیم.
دکتر معدنی با بیان اینکه دستاورهای یک حکومت است که امید را به جامعه تزریق می کند، می افزاید: از سوی دیگر نباید نقش رسانه ها را نیز در این میان نادیده گرفت. رسانه های مخالف و معاند که با ارائه تحلیل های مختلف بر نکته های منفی انگشت می گذارند و تنها کمبودها و کاستی ها را پر رنگ می کنند نقش زیادی در ساختن دیدگاه مردم نسبت به جامعه و حاکمیت دارند.
به گفته وی، رسانه ها ادراک های انسان امروز را می سازند و نقش بسزایی در ایجاد امید یا ناامیدی در سطح جامعه دارند.
این جامعه شناس به تحلیل ها و برنامه های رسانه های برون مرزی اشاره می کند و می گوید: عدم اعتماد به آینده، به دولت و به همدیگر موضوعی است که رسانه های مخالف در آن نقش پر رنگی دارند و با ارائه تصویرهای منفی از جامعه و مسوولان مردم نسبت به عملکردها بدبین می کنند.
وی با تاکید بر اینکه در هر شرایطی به یک جامعه امیدوار نیاز داریم، اضافه می کند: باید کسانی را که می توانند امید را به جامعه بر گردانند شناسایی کرد و با سرمایه گذار های گسترده بر روی آنها و تلاش برای بهبود شرایط جامعه را نسبت به آینده امیدوار ساخت.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه در دوران انقلاب روحانیت توانستند مورد اعتماد مردم قرار بگیرند و تکیه گاه جامعه باشند، می گوید: باید دید هم اکنون نیز چنین پتانسیلی هنوز در روحانیت وجود دارد. اما هنوز چهره های زیادی هستند که می توانند اعتماد عمومی را جلب کنند.
وی با اشاره به جلب اعتماد عمومی توسط برخی چهره های مطرح ورزشی و روشنفکری در جریان زلزله کرمانشاه، می گوید: این اعتماد عمومی به روشنفکران هنوز هم در بخش زیادی از جامعه وجود دارد که یکی از دلایل آن نیز خود انتقادی جریان روشنفکری است.اینکه هنوز هم روشنفکران نقطه ضعف ها را به صراحت بیان می کنند و از خود هم انتقاد می کنند باعث جلب اعتماد عمومی به آنها می شود. در حالی که در کمتر قشری چنین چیزی می بینیم. به طور مثال در قشر روحانیت حتی اگر انتقادی هم باشد به صراحت و در برابر چشم مردم بیان نمی شود بنابراین مردم نمی توانند اعتماد سابق را به این قشر داشته باشند.
دکتر معدنی با تاکید بر اینکه باید از اقشار تاثیرگذار برای بازگرداندن امید به جامعه و تلاش برای بهبود شرایط استفاده کردخاطرنشان می کند: جامعه امروز ایران به شدت نیاز به امیدواری ونسبت به آینده و تلاش برای بازسازی اعتماد از دست رفته بین دولت و مردم دارد. در این شرایط بهتر است اقشار مورد اعتماد مردم تقویت شوند و سعی شود با همراهی و کمک آنها امید بار دیگر به جامعه بازگردد.