«شیعه نیوز»:جامعه ايراني يک جامعه سنتي است...هر بار که اين جمله از زبان يکي از محققان و صاحب نظران شنيده مي شود، آه از نهاد جوانان اين مرز و بوم بلند مي شود که «اي آقا اگر ما نخواهيم که سنتي باشيم چه بايد بکنيم؟»
اما آيا تا به حال شخصي از آن ها، منظور همان جواناني که در حکم طلاي ناب اين آب و خاک هستند، پرسيده فرار از سنت و قرابت با مدرنيته به چه بهايي است؟ امروز دست در دست جوان ايراني و هر جوان ديگري که مخالف سنتي بودن است پا در دنيايي جديد مي گذاريم که البته بايد گفت که سنتي بودن با قديمي بودن مغاير است و هر کدام از اين دو معناي خاص خود را دارد.
جوانِ ايراني! مي دانم؛ به خوبي صحبت هاي نسل گذشته را که همان پدر و مادر بزرگ هاي خانه سبزمان هستند به ياد داري. همان صحبت هايي که گاهي اوقات تو را از حال جدا مي کرد و در گذشته به پرواز در مي آورد.
آن زماني که مادربزرگ بعد از عمري زندگي در کنار شوهرش قرار مي گرفت هنوز از ياد آوري روزهاي اول آشنايي شرم مي کرد و پدربزرگ باکنايه هاي شيرينش او را وادار به بازگو کردن زواياي پنهانِ شروع زندگي دو نفره مي کرد.
مادر بزرگ تو را پند مي داد که «دخترم من تا لحظه اي که عاقد خطبه عقد رو خوند حتي جرأت نکردم تو صورت آقا جونت نگاه کنم... تازه بعد از عقد تا روز عروسي هم فقط يکي دو بار، اون هم وقتي که حواسش نبود زير چشمي نگاهش مي کردم، آخه من تو خونه دو تا برادر بزرگ تر داشتم و از اونها خجالت مي کشيدم. وقتي هم که مادر آقاجونت اومد خونمون براي خواستگاري حتي جرأت نکردم موافقت يا مخالفتي بکنم فقط نگاه کردم.... همين»
جوان ايراني! شايد به نظر تو اين زندگي، ايده آل آرزوهاي جواني تو نباشد. شايد احساس کني با اين نوع ازدواج هيچ گاه نخواهي توانست عشق واقعي ات را پيدا کني اما تو را با خود به دنياي حال بازمي گردانم...
مرضيه دختري است از جنس تو ... شايد روزي با تو بر روي صندلي هاي مدرسه تکيه زده بود ولي امروز تنها به خاطر يک اشتباه بر کنج ديوار اتاق کودکي اش تکيه زده و به آينده جگر گوشه اش که در کنج ديگر اتاق مشغول بازي کودکانه است مي انديشند.
برايم مي گويد: «همه چيز با يک شوخي شروع شد. يک روز گرم تابستان با چند نفر از دوستان دوره دبيرستان توي پارک کنار مدرسه قرار گذاشتيم تا براي سه ماه تعطيلات برنامه ريزي درسي کنيم. من چون تو سه سال دبيرستان شاگرد اول بودم پاي ثابت اين جور برنامه هاي بچه ها بودم. از قضا يک ساعتي زودتر رسيدم و براي اينکه منتظر ماندنم براي رهگذران پارک جلب توجه نکند، ترجيح دادم در پارک قدم بزنم... ناگهان پسر جواني به من نزديک شد و بي مقدمه شروع کرد: سلام خانم ... باور کنيد من مزاحم نيستم، من از ظاهر شما خيلي خوشم اومده. اين شماره من ... اگه ممکنه بامن تماس بگيريد. مطمئن باشيد پشيمون نمي شيد. ناخواسته شماره رو گرفتم...»
داستان او داستان تکراري بسياري از دختران ايراني است که در اثر يک اشتباه مسير زندگي شان تغيير کرده است. يک تماس و آغاز رابطه اي بدون شناخت با سرانجام مبهم و غير قابل پيش بيني.
هنوز چند ماهي از ازدواج آنها که علي رغم مخالفت هاي خانواده ها شکل گرفته بود نمي گذرد که شعله هاي عشق آنها فروکش مي کند و اختلافات ظاهر مي شود تا جايي که پله هاي دادگاه خانواده تنها راه آنها بود و فرزند که هيچ يک از آنها نمي خواستنش در بغلشان.
مي دانم اين داستان برايت شعاري است تکراري، اما باورش کن، چون واقعيتي است از تکه پاره هاي اين شهر...
به تصوير کشيدن اين دو نسل، واقعيت است اما بايد باورکني خانواده، جامعه، فرهنگ از عناصر سازنده ازدواج هستند و آشنايي هاي زودگذري از جنس آنچه گفته شد، تنها رنگ و لعابي است که بر بوم زندگي جواني از حس من و تو پاشيده شده است.
علي رجب لو، جامعه شناس و استاد دانشگاه نيز اين موضوع را يکي از مشکلات موجود در جامعه مي داند و در اين رابطه مي گويد: براي بررسي مبحث دوستي هاي خياباني که منجر به ازدواج مي شود بايد يک مدل سه وجهي را با سه ضلع فرهنگ، فرد و جامعه مورد بررسي قرار داد و هر کدام را به طور جداگانه ارزيابي کرد.
وي معتقد است؛ فرهنگ را در مقام تعريف از سه ديدگاه بررسي مي شود:
1- تعريف کلاسيک: که شامل دين، دانش، هنر و اخلاق و هرگونه عادتي است که آدمي به عنوان عنصري از آن را از جامعه به دست مي آورد.
2- تعريف سيستم: آن رفتارها و حالت هاي متکي بر ضمير ناخودآگاه است که بر اساس ساختارهاي اجتماعي شکل مي گيرد.
3- تعريف ابزاري و نمادين: که افراد از آن به عنوان ابزار کاري استفاده مي کنند.
اما جامعه به عنوان ضلع دوم اين مثلث به سه دسته شخصيت افراد متکي به آن، شخصيت افراد متکي به قواي روحي خود افراد و شخصيت متکي به منابع مختلف تقسيم مي شود. ضلع سوم اين مثلث هم فرد است که با قرار گرفتن در هريک از جوامع و فرهنگ هاي ذکر شده شخصيتي مناسب با آن فرهنگ را مي پذيرد.
اکنون با اين تعاريف مي توان مهم ترين پديده اي که در قرن گذشته روي داده و جامعه را با زلزله اي چند ريشتري روبرو کرده را جهاني شدن دانست.جهاني شدن در قالب دو عنصر انقلاب اطلاعاتي و ارتباطي جهان پيرامون خود را تحت تاثير قرار داده است.
اين استاد دانشگاه با بيان اين مطلب که جامعه سنتي ما در روند رو به تکامل خود وارد چرخه جهاني شدن مي شود که آن را به سمت جديدي هدايت مي کند و باعث بازيابي هويتي نسل جوان و شکل گيري رفتارها و قواعد و آداب و رسومي مي شود که پيش از اين بر اساس سنت شکل مي گرفت، گفت: بنابراين جوان ايراني براي پيدا کردن هويت خود پاي اينترنت، کامپيوتر و ماهواره مي نشيند و در معرض شکل جديدي از رفتار جنسيتي قرار مي گيرد.
رجب لو با تاکيد بر اين که وقتي فرد در برابر اين حجم عظيم اطلاعات قرار مي گيرد نسبت به هويت سنتي خود شک مي کند و در صدد ايجاد هويت جديدي براي خود بر مي آيد ادامه داد: تصور کنيد اين جوان در سن غريزي (نوجواني تا 21 سالگي) قرار دارد و تحت تاثير بيشترين تغيير و گذرها است زيرا توجه بيشتري به عوامل فيزيکي غريزي و جنسيتي خود دارد. دو جنس مخالف در روابط خود ظاهر يکديگر را ملاک قرار مي دهند پس در چنين شرايطي الگو گيري در قالب روابط جنسي شکل مي گيرد و هويت جنسي ايجاد مي شود.
آمارها نشان مي دهد بيشترين ميزان دوستي هاي خياباني در سن غريزي است. بر اين اساس افراد سعي مي کنند شکل جديدي از روابط مبهمي که بر اثر جامعه جهاني ايجاد شده دريافت کنند و همين امر منجر مي شود که موارد منکراتي موجود در جامعه به فروپاشي هنجارهاي اجتماعي در جامعه منجر شود و حريم هنجارهاي سنتي از بين برود.
بايد دانست که اغلب دوستي هاي خياباني به ازدواج منجر نمي شود و اگر هم در برخي موارد اين اتفاق بيافتد آمارهانشان داده است 99 درصد ازاين ازدواج ها در سال اول زندگي از هم مي پاشد.
توجه کنيد دوستي هاي خياباني که با الفاظي نظير ما قصد ازدواج داريم تنها باعث ايجاد ناهنجاري هاي جنسي، جنسيتي و فروپاشي فرهنگ و ساختار اجتماعي جامعه مي شود. فرهنگ اشتباهي که متأسفانه در بسياري از کشورهاي غربي طرد شده است اما در جامعه ما به عنوان بعدي از پيشرفت و روشنفکري در نظر گرفته مي شود.
امروزه آشنايي هاي دختران و پسران از چت هاي اينترنتي، مهماني هاي خصوصي، پارک، خيابان، دانشگاه ها و . . . آغاز شده و پدر و مادر با ناديده گرفتن و يا بي توجهي به موضوع در نهايت مقابل عمل انجام شده اي قرار مي گيرند که در بهترين حالت آن، اصرار دختر به ازدواج با پسري فاقد شرايط لازم است.
به گفته مديرکل مبارزه با جرايم جنايي ناجا بنابر آخرين آمار نيروي انتظامي 40 درصد از فجايع تجاوز به عنف در پي برقراري دوستي هاي پنهان و خياباني و با وعده ازدواج اتفاق مي افتد.