به گزارش «شیعه نیوز»، افزایش روزافزون، نبود آمار دقیق، کمبود آموزش کلید واژه های اصلی بسیاری از اسیب های اجتماعی است که در کنار همه مشکلات دیگر روان جامعه را آزرده و نگرانی های بسیاری را به فرد فرد شهروندان تحمیل کر ده است. در میان همه آسیب ها معمولا تجاوز به کودکان ابعاد دیگری می یابد و نوع برخورد با آن متفاوت است. اخباری هم که هر روز از گوشه و کنار کشور در این باره به گوش می رسد این پرسش جدی را مطرح می کند که آیا جامعه ما تا این حد برای کودکانمان ناامن شده است؟
دکتر مجید صفاری نیا، رئیس انجمن روانشناسی اجتماعی ایران یکی از دلایل افزایش میزان تجاوزات به کودکان را ناشی از رشد جمعیت می داند و می گوید: بر اساس آمارهای بین المللی در کلاس دبیرستانی سه پسر و یک دختر در گذشته مورد تجاوز قرار گرفتند.
وی با بیان اینکه یک معلم در کلاس ۲۰ باید این موضوع را در ذهن داشته باشد که ممکن است در این کلاس سه پسر و یک دختر در کودکی مورد تجاوز قرار گرفته باشند، می گوید: این آمار آمریکای شمالی است اما این نرخ در بسیاری از کشورها مصداق دارد.
این استاد دانشگاه با اشاره تغییرات جامعه ایرانی، خاطرنشان می کند: گستردگی فضای مجازی، افزایش آگاهی مردم نسبت به حقوق خود و افزایش جمعیت عواملی است که باعث می شود ما به راحتی این گزارش ها را از رسانه ها بشنویم در حالی که در گذشته به دلیل نبود فضای مجازی، قبح قضیه تجاوز و ترس از آبرو باعث می شد این اتفاقات زیاد بارز نشود. ضمن اینکه سیستم مدیریتی، حکمرانی و رسانه ای نیز تلاش می کرد به دلیل پیامدهای بدی که این ماجراها داشت افراد جامعه زیاد در معرض این اخبار قرار نگیرند.
کودکان کار بیشتر قربانی تجاوز می شوند
وی با بیان اینکه گسترش فضای مجازی، گوش به زنگی مردم و تعداد کم فرزندان باعث توجه ویژه به حقوق کودکان شده است، می افزاید: با این وجود امروز نیز شاهد حضور گروهی از کودکان در جامعه به نام کودکان کار هستیم که نرخ تجاوزات در میان آنها به مراتب بالاتر از کودکان دیگر است. یعنی این میزان از اخبار تجاوز که به گوش می رسد در مورد کوردکانی است که در خانواده هستند و توسط خانواده ها رصد می شوند اما آمار چند برابری این تجاوزات و تجربه های جنسی را یم توان در میان کودکانی دید که به عنوان گل فروش و فال فروش و کودک کار در خیابان ها حضور دارند.
دکتر صفاری نیا به شرایط بد اقتصادی جامعه و افزایش روزافزون کودکان کار اشاره می کند و می گوید: اگر ما هم مطالعه جامع و آماری بر روی مساله تجاوز به کودکان انجام دهیم احتمالا نه تنها به همان آمار سه پسر و یک دختر در هر کلاس دبیرستانی برسیم بلکه احتمال زیادی هست که این آمار بیشتر هم باشد.
وی با بیان اینکه انقلاب جنسی در جامعه در جریان نیست، می گوید: اینکه تصور شود بخش زیادی ا زمردم متجاوز یا تنوع طلب هستند درست نیست زیرا تجاوزاتی که این روزها اخبار آن را می شنویم بیشتر به دلیل افزایش آگاهی و درک و فهم مردم از یک سو و رعایت نکردن روش های پیشگیری از این مشکلات و آموزش ندادن دانش آموزان و کودکان از سوی دیگر است.
آموزش مراقبت های جنسی فرد را باحیا می کند
این روانشناس به لزوم برخورد علمی با مساله محافظت جنسی در جامعه اشاره می کند و می گوید: با وجود اینکه سالهاست با این مشکل مواجه هستیم اما هنوز هیچ اقدامی در اینز مینه نکردیم در حالی که مباحث آموزشی زیادی وجود دارد که می توان به کودکان ارائه داد تا همخ یاد بگیرند از خودشان مراقبت کنند و هم اینکه تعرض آنها به کودکان در سنین بالاتر کمتر شود. اینها پکیج هایی است که متخصصان تربیتی و روانشناسان در همه دنیا برای مراقبت از فرزندانشان استفاده می کنند اما با برخوردهای غیر علمی و غیر کارشناسی تصور می کنیم این جنس آموزش ها تابو است در حالی که این آموزش ها عین مذهب است زیرا این آموزش ها فرد را باحیا و خویشتندار می کند. بنابراین سطحی برخورد کردن و تابو دانستن این مسائل باعث می شود بچه ها مهارت های لازم را نشناسند، فرد متجاوز را تشخیص ندهند و نوع درست رازداری را ندانند.
وی ادامه می دهد: چه اشکالی دارد در سیستم رسانه ای ما این افراد معرفی شوند. نباید این موضوعات را زیاد پوشیده نگه داشت زیرا اگر این مجرم معرفی نشود امکان تکرار عملش بیشتر هست. فرد متجاوز باید بداند افشای کارش در فضای اجتماعی چه تبعاتی خود و خانواده اش دارد در حالی که این اتفاق در جامعه ما رخ نمی دهد.
باید قوانین را بازنگری و یکسان سازی کنیم
دکتر صفاری نیا تناقضات و تعارضات قانونی را یکی از مشکلات در برخورد با افراد متجاوز می داند و می افزاید: قوانین ما اینقدر بند و تبصره دارند که فردی می تواند با یک جرم مجرم باشد و فرد دیگری با همان جرم مجرم نیست. بنابراین به یک تجدید نظر ساختاری در ارتباط به حقوق کودکان و متجاوزان به کودکان نیاز داریم.
وی با تاکید بر لزوم بازنگری در قوانین، یکسان سازی قوانین و آموزش قضات می گوید: این اقدامات باعث پیشگیری از مشکل می شود و در کنار ان باید آموزش های حرفه ای و تخصصی را بدون تعصب به کودکان ارائه دهیم. نه اینکه آموزش جنسی بدهیم اما آموزش مراقبت جنسی را که می توانیم در مدارس و بهزیستی ارائه کنیم.
بسته آموزش مراقبت های جنسی به کودکان در حال تدوین است
این استاد دانشگاه با بیان اینکه هم اکنون در حال طراحی پکیج مراقبت های جنسی برای کودکان هستیم، ادامه می دهد: به رغم این کار می دانیم برای اجرای این پکیج، پدرمان در می آید. البته بخشی از این سختگیری ها درست است و هر چیزی نباید وارد حوزه آموزش شود اما وقت هایی هست که متخصصان می توانند برنامه های آموزشی نوآورانه و خلاقانه ای طراحی کنند. به طور مثال ما می توانیم به خانواده ها بگوییم که به چه افرادی شک کنید. افرادی که محبت زیادی به بچه می کنند، تعریف زیاد، در آغوش گرفتن بیش از حد همه مپواردی است که باید نسبت به چنین افرادی شک کرد. ما این آموزش ها را داریم اما برای اجرایی شدن آن مراحل زیادی باید طی شود که کار را بسیار سخت کرده است.
وی در خصوص پیش زمینه های اقتصادی و فرهنگی تجاوز به کودکان می گوید: در اتفاقاتی مانند تجاوز به کودکان باید به ابعاد رواشناختی، اجتماعی، فرهنگی و تاریخی موضوع هم توجه کرد به این صورت می بینیم که این جنس رفتارهای در در فرهنگ و تاریخ ما هم ریشه هایی دارد و حتی پادشاهانی داریم که به این کار شهره بودند. این در حالی است که این رفتارها غریزی هم نیست و در میان حیوانات هم دیده نمی شود. مثلا شما گربه ای را نمی بینید که به یک بچه گربه تجاوز کند.
دکتر صفاری نیا با بیان اینکه به نظر می رسد مکانیسم فرایندهای زیستی و غریزی به گونه ای است که تجاوز در آن وجود ندارد، می گوید: بنابراین این جنس رفتارها متاثر از ابعاد تاریخی، فرهنگی، اجتماعی، شخصیتی و روانشناختی است اما به نظر می رسد ابعاد روانشناختی آن بیشتر است.
رسانه ها تجاوز را تابو کنند نه حرف زدن از آن را
وی به نقش رسانه ها، سمبل ها و الگوها در تابو سازی تجاوز اشاره می کند و می گوید: اگر به جای اینکه حرف زدن در مورد این اتفاقات تابو شود، رسانه ها و سازمان های اجتماعی طوری رفتار کنند که خود اتفاق را تابو کنند و این دست از مجرمان به عنوان جانیان بالفطره معرفی شوند این رفتارها در جامعه کمتر می شود زیرا فرد متجاوز می فهمد با این کار از همه فرایندها و فضاهای اجتماعی به صورت قانونی و جدی کنار گذاشته می شود.
دکتر صفاری نای با تاکید بر آموزش به کودکان و نوجوانان اظهار می کند: نمونه های ایرانی این آموزش ها در بنیاد رشد و بالندگی کودک و نوجوان ایرانیان در حال تدوین است که مدل هایی را که در دنیا وجود دارد جمع آوری کردیم و در حال بومی سازی آنها هستیم. این آموزش ها پکیج های گوناگونی مانند پیشگیری از مصرف مواد مخدر، الکل، دخانیات، تنباکو دارو یا طرح توانمند سازی شناختی دارد. اینها طرح های بومی و ملی است که توسط متخصصان کشور در حال بررسی است و امیدواریم بتوانیم با توجه یبه نیازهایث اموزشی کودکان و نوجوانان ایرانی این پیکج ها را وارد برنامه های آموزشی مدارس و سازمانهای اجتماعی کنیم.