در سال ۱۲۹۴، پاپ
سلستین پنجم تنها پنج ماه پس از انتخاب به این سمت، طی فرمانی اعلام کرد که
پاپ این اختیار و امکان را دارد که از سمت خود کناره گیری کند و خود او
شخصا دست به چنین اقدامی زد.
او پس از کناره گیری، دو سال در انزوا زندگی کرد و بعدها یک قدیس اعلام شد.
دیوید ویلی؛خبرنگار بی بی سی در واتیکان - به
دنبال آشکار شدن موارد متعدد آزار جنسی کودکان در کلیسای کاتولیک، مساله
کناره گیری و استعفای پاپ بندیکت شانزدهم از سوی برخی مطرح شده است.
در
تئوری، هیچ چیزی نمی تواند مانع از این شود که پاپ بندیکت بر روی ورقه
کاغذی و روی میز تحریر اتاق کارش، نامه استعفا و کناره گیری خود را به
شورای کاردینالی بنویسد، شورایی که تمام کاردینال های کلیسای کاتولیک در آن
عضویت دارند و مسئولیت انتخابات پاپ به عهده آنهاست.
به حکم شرع،
تنها شرط برای استعفا و کناره گیری پاپ این است که با طیب خاطر باشد و
دلایل آن به طور مناسب منتشر شود.
در دوران معاصر، هیچ پاپی دست به
چنین اقدامی نزده است.
البته برخی مورخان می گویند در زمان جنگ
جهانی دوم، پاپ پیوس دوازدهم سندی را امضاء کرده بود که در آن قید شده بود
در صورت ربوده شدن توسط نازی ها، او مستعفی شناخته شده و پاپ جدیدی برای
کلیسا تعیین شود.
واتیکان تا کنون از انتشار کامل اسناد و مدارک
مربوط به پاپ پیوس دوازدهم خودداری کرده است. دلیل این امر به مناقشه بر سر
واکنش این پاپ در باره هولوکاست یهودی ها باز می گردد و هیچ راهی هم برای
بررسی صحت و سقم ادعاهای مطرح شده توسط مورخان وجود ندارد.
آخرین
پاپی که از سمت خود کنار رفت، به پنج قرن پیش باز می گردد که پاپ گرگوری
دوازدهم در قرن پانزدهم برای پایان دادن به اختلافات موجود در کلیسای
کاتولیک از سمت خود کنار رفت.
در آن زمان سه نفر مدعی مقام پاپی
بودند. پاپ گرگوری دوازدهم از کلیسای کاتولیک رم، پاپ بندیکت سیزدهم از
کلیسای آوینیون و جان بیست و سوم (آنتی پاپ).
گرگوری دوازدهم پیش از
کناره گیری، شورای کلیسا را تشکیل داد و مقدمات انتخاب جانشین خود را
فراهم کرد.
دیگر مورد چشمگیر استعفای پاپ به صدها سال قبل از این
مورد باز می گردد.
در سال ۱۲۹۴، پاپ سلستین پنجم تنها پنج ماه پس از
انتخاب به این سمت، طی فرمانی اعلام کرد که پاپ این اختیار و امکان را
دارد که از سمت خود کناره گیری کند و خود او شخصا دست به چنین اقدامی زد.
او
پس از کناره گیری، دو سال در انزوا زندگی کرد و بعدها یک قدیس اعلام شد.
فرمانی
که پاپ سلستین پنجم صادر کرد به شک و تردیدها در باره اعتبار استفعای پاپ
ها در میان صاحبنظران قانون شرع پایان داد.
با همه آنچه که گفته شد،
احتمال استعفای داوطلبانه پاپ بندیکت شاندزهم از سمت خود کماکان اندک است.
واتیکان
در مقطع فعلی با شور و حرارت از کارنامه پاپ بندیکت شانزدهم طی پنج سال
گذشته و دوران پیش از آن در سمت های کاردینال مونیخ و رئیس بخش دکترین
ایمان در واتیکان (که یکی از وظایف آن تادیب کشیشیان متهم به رفتار و کردار
بد است)، دفاع می کند.