به گزارش «شيعه نيوز»، «خالد فریده»، مدیرکل گردشگری و میراث ملی «احساء» در خصوص این مسجد گفت: خاندان مسلمان «عیونیها» پس از به حکومت رسیدن در این منطقه و سیطره بر «قرمطیان»(از گروههای وابسته به فرقه شیعیان اسماعیلیه)، بنای این مسجد را آغاز کردند.
وی افزود: این مسجد منتسب به یکی از دختران «عبدالله عیونی»، فرمانروای وقت «احساء» بوده است. این طایفه که در فاصله میان قرن پنجم تا هفتم قمری، فرمانروایی این منطقه را برعهده داشتهاند، پس از غلبه بر قرمطیها، اقدام به اجرای دستورات و احکام اسلامی، ساخت مساجد و تأسیس دادگاههای شرعی کردند.
خالد فریده در خصوص سبک معماری مسجد جعلانیه گفت: دیوارها به عنوان نمای بیرونی مسجد از گل ساخته شده است و یک متر و 50 سانتیمتر تا 2 متر است. یک ورودی در ضلع شرقی مسجد نیز با عرض 4.5 متر و ورودی دیگر در ضلع شمال غربی مسجد با عرض 1.88 سانتی متر واقع شده است.
مدیرکل گردشگری و میراث ملی «احساء» افزود: محراب اول این مسجد با نقاشیهای حکاکی شده، تزئین شده است و در بالای محراب دوم، دو پنجره مستطیلی قرار دارد.
عملیات ترمیم و توسعه در چارچوب برنامه ویژه اهتمام به مساجد تاریخی در مسجد جعلانیه اجرا شده و این مکان در حال حاضر پذیرای نمازگزاران است.
عُیونیها یا عیونیان خاندانی از حکام محلی بودند که از سال ۴۶۹ ق. / ۱۰۷۶ م. در منطقه بحرین بر سر کار آمدند و به دلیل نام مؤسس خود، امیر عبدالله بن علی بن ابراهیم عیونی، به حکام عیونی مشهور شدند. حکام عیونی حدود ۱۶۳ سال (۴۶۹ ـ ۶۳۶ه. ق) بر بخشی از کرانه جنوبی خلیج فارس در نقاطی چون احسا، قطیف و اوال (کشور بحرین امروزی) حاکمیت داشتند.
برخی منابع عیونیها را شیعه و برخی منابع دیگر سنی دانستهاند. عیونیها بازماندههای عشیره بنی عبدالقیس بودند که منطقه بحرین را با کمک نظامی ملکشاه سلجوقی از کنترل قرمطیها درآوردند.