به گزارش «شيعه نيوز»، هنوز مدت زیادی از مرگ و مسمومیت تعداد قابل توجهی با مشروبات الکلی تقلبی در دو استان کرمان و فارس نمی گذرد. مشروباتی حاوی متانول که سه نفر را در فارس و پنج نفر را در کرمان به کام مرگ کشاند و موجب مسمومیت بیش از صد نفر شد. انتشار چنین خبرهایی در رسانه های ایران چندان هم غریب نیست. به موجب قانون مواد ۲۶۴ و ۲۶۵ قانون مجازات اسلامی، مصرف مسکر از قبیل خوردن، تزریق و تدخین آن چه کم باشد یا زیاد، خالص باشد یا مخلوط مستوجب ۸۰ ضربه شلاق حدی است. همچنین مجازات شراب خوار در مرتبه چهارم پس از احراز شرایط قانونی اعدام پیش بینی شده است. بر اساس ماده ۷۰۲ قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات نیز ساخت خرید، فروش، حمل یا نگهداری مشروبات الکلی مستوجب مجازات حبس تا یک سال و شلاق تا ۷۴ ضربه و جزای نقدی به میزان پنج برابر ارزش عرفی آن است. در این حال متاسفانه، هنوز این گناه و بلیه بزرگ از جامعه ما پاک نشده و خطر گسترش آن منتفی نشده است.
بر اساس یک پایان نامه که در سال ۱۳۹۴ در خصوص پروفایل شیمیایی مشروبات الکلی مکشوفه از دیدگاه سم شناسی قانونی در دانشگاه آزاد انجام شده در روند تولید غیرقانونی مشروبات الکلی در یارن به دلیل نبود نظارت وجود محصولات غیراستاندارد با وجود مواد آلاینده سمی از قبیل استون، پروپانول و متانول در نمونه ها گزارش گردیده که باعث عوارضی از جمله نابینایی، هپاتیت الکلی و در مواردی حتی منجر به مرگ نیز گردیده است. در این تحقیق که بر روی تعداد ۱۰۰ نمونه از مشروبات الکلی ارجاعی به آزمایشگاه سم شناسی پزشکی قانونی استان مرکزی در سال ۹۴-۹۳، انجام شده در ۹۵% از نمونه ها اتانول، در ۲% استون، در ۶ % متانول و در ۱% از نمونه ها ایزوپروپانول یافت شده اما در هیچ کدام از نمونه ها پروپانول وجود نداشته است. نتایج این تحقیق نشان داد که وجود متانول به عنوان یکی از مهم ترین ناخالصی های موجود در مشروبات الکلی دست ساز و غیرقانونی می تواند باعث بروز مسمومیت های حاد و مزمن در افراد مصرف کننده این فرآورده ها شود.
گفت وگو با یک سازنده مشروب
یکی از سازندگان مشروبات الکلی دست ساز در گفتگو با خبرنگار شفقنا زندگی در خصوص ترکیبات این مشروبات می گوید: ترکیب درصد مشخصی اتانول با مواد دیگر در همه مشوربات الکلی دست ساز امری عادی است. اینکه فردی یک لیتر مشروب را قیمتی حدود ۱۰هزار تومان می خرد نمی تواند انتظار داشته باشد که جز ترکیب اتانول و آب چیز دیگری نصیبش شود.
وی در عین حال به این موضوع اشاره می کند که اگر این ترکیب و درصدهای به کار رفته الکل در آن درست نباشد می تواند برای مصرف کنندگان دردسر ساز شود.
این سازنده مشروبات الکلی به وجود متانول هم اشاره می کند و می افزاید: این اتفاق کمتر می افتد اما به هر حال ممکن است که افراد سودجو و یا افرادی با مقاصد خاص به جای اتانول از متانول استفاده کنند که مصرف کنندگان را با خطرات جدی و مرگ مواجه می کند.
او خریداران مشروبات الکلی را از همه قشری ذکر می کند و در برابر چشمان متاسف و حیرت زده خبرنگار می گوید: خوردن مشروب مانند مصرف مواد قبح و زشتی ندارد. بارها از مشتریانم شنیدم که مشروبی برای مهمانی های خانوادگی می خواهند و ار من خواسته اند که متناسب با این جمع ها مشروبی را معرفی کنم.
تقلبی های آدمکش
بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی الکل سالانه ۵/۳(سه و نیم) میلیون نفر را در دنیا می کشد.
در سال گذشته، محمدرضا قدیرزاده مدیرکل حوزه ریاست سازمان پزشکی قانونی در سمیناری از تجربه مصرف الکل در شش درصد از جمعیت کشور خبر داد.
وی همچنین به این موضوع اشاره کرد که هیچ آماری در خصوص شیوع و میزان مصرف الکل در کشور نداریم و آمارهای پزشکی قانونی نیز تنها به آمار مسمومیت‌ها و مرگ و میر ناشی از مصرف الکل ارتباط دارد. به گفته قدیرزاده شیوع مصرف و اختلال الکل در کشور حدود یک درصد است که : ۰٫۷ درصد این افراد دچار وابستگی و ۰٫۳ درصد آنان دچار سوء مصرف الکل هستند.
آمارها نشان می دهد که شاخص مصرف سنگین دوره‌ای در دنیا ۶٫۳ درصد است اما این شاخص در کشور ما ۱۹ درصد است یعنی فردی که در کشور ایران مشروب‌خواری می‌کند نسبت به افراد دائم‌الخمر در کشورهای اروپایی سه برابر بیشتر الکل مصرف می‌کند.
بنا بر گفته های مدیرکل حوزه ریاست سازمان پزشکی قانونی مجموع چرخش مالی و خرید و فروش مشروبات الکلی در کشور ۶۵۸ میلیارد تومان است و ۲۳ کارخانه تولید الکل در کشور وجود دارد. درباره آمار مرگ و میر ناشی از مصرف الکل ارجاعی به پزشکی قانونی نیز ، سال ۸۹، ۱۴۵ مورد، سال ۹۰، ۹۳ مورد، سال ۹۱، ۱۳۶ مورد، سال ۹۲، ۱۳۵ مورد و سال ۹۳، ۸۱ مورد مرگ و میر ناشی از مصرف الکل ارجاعی به پزشکی قانونی در کشور داشته‌ایم. بر اساس گزارش ها در حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد از الکل های ساخت داخل داروهای مخدر و محرک مانند متادون، ترامادول و دیازپام وجود دارد.
پرستار یکی از بیمارستان های شیراز از تعداد قابل توجه مراجعه کنندگان مست به بیمارستان های می گوید و می افزاید: این مراجعه کنندگان یا در اثر تصادف و یا مسمومیت های ناشی از مصرف زیاد الکل به بیمارستان مراجعه می کنند که بیشتر آنها هم در اواخر شب اتفاق می افتد.
مثبت بودن تست الکل حدود ۵۰درصد از رانندگان مشکوک مورد آزمایش قرار گرفته که در سال ۹۲ توسط پلیس راهنمایی و رانندگی اعلام شد یکی دیگر از آمارهایی است که می تواند در زمینه مصرف الکل مورد اشاره قرار گیرد.
زمانی شیشه های کوچک حاوی اتانول در داروخانه ها وسیله ای برای تولید کنندگان مشروبات الکلی دست ساز بودند که با استفاده از آنها و ترکیبشان با آبمیوه ها و یا حتی آب مقطر مشروبات دست ساز و ارزان قیمت می ساختند. اما با گذشت زمان و افزایش ترفندهای کاری تولید کنندگان مشروبات دست ساز، شیشه های خالی مشروبات الکلی قاچاق از مرزهای کشور وارد شد و تولید کنندگان داخلی با پر کردن این شیشه ها با مشروبات بی کیفیت و بعضا سمی و بسته بندی های باور نکردنی آنها که در حد کشورهای اروپایی است الکل های دست ساز خود را با قیمت های بسیاری بالا به مصرف کنندگان می فروشند. حتی مرگ برخی چهره های مشهور بر اثر مصرف الکل تقلبی تنها یک نمونه از این مرگ و میرهای بدون آمار است.
ریختن ید در شیشه های اتانول
یکی از مسوولان آزمایشگاهی در کشور در گفتگو با شفقنا به ریختن ید در شیشه های اتانول اشاره می کند و می گوید: برای پیشگیری از سوء استفاده، یکی از روش ها ریختن ید در شیشه های الکل بود که آن را سمی و غیر قابل خوردن می کند. هرچند تا حدودی بر رنگ الکل تاثیر دارد و در استفاده های جلدی نیز ممکن است از طریق پوست جذب بدن بیمار شود.
الکلی های بی آمار
اگرچه به دلیل محدودیت و جرم انگاری مصروف مشروبات در ایران آمار دقیقی از تعداد مصرف کندگان در دسترس نیست اما تاسیس اولین مرکز ترک الکل در سال ۱۳۹۲ در کشور حاکی از نگرانی ها در زمینه معتادان الکلی است. به گفته احمدی مقدم فرمانده وقت نیروی انتظامی در سال ۱۳۹۱ دویست هزار معتاد به الکل در کشور وجود داشت. اساس این آمارها تعداد معتادان به مواد مخدر است که گفته می شود تعداد معتادان الکلی ده درصد از آنها را تشکیل می دهد. بر این مبناست که وقتی علی هاشمی دبیرکل اسبق ستاد مبارزه با مواد مخدر تعداد معتادان کشور را چهار میلیون نفر عنوان می کند می توان به آمار شاید حدود چهارصدهزار نفری معتادان الکلی رسید.
بر اساس آمارهای پزشکی قانونی، الکل سالانه جان حدود ۱۰۰ایرانی را می گیرد. کاهش سن مصرف کنندگان الکل در کشور و اینکه به گفته مدیرکل حوزه ریاست سازمان پزشکی قانونی اغلب مصرف کنندگان افراد زیر ۳۵سال هستند لزوم توجه جدی به این موضوع را گوشزد می کند.
میانگین زمان دسترسی به الکل
ستاد مبارزه با موادمخدر در سال ۱۳۸۲میانگین زمان دسترسی به انواع مختلف موادمخدر را ۲۲دقیقه و مشروبات الکلی را ۱۷دقیقه اعلام کرده است که با توجه به گسترش شبکه های اجتماعی این احتمال وجود د ارد که این میزان کاهش یافته باشد.
سفارش های تلفنی و فعالیت صفحاتی در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی برای معرفی انواع مشروبات الکلی تنها بخش کوچکی از یافته های گشت زنی در اینترنت در مدتی کوتاه است.
مراقبت از عادی سازی تخلف
باور اینکه در مراسم عروسی مشروبات الکلی به صورت علنی و مشهود سرو شود و بارهای کنار سالن ها یکی از مظاهر تجمل و البته پذیرایی از میهمانان باشد برای بسیای از ما سخت است، اما امروز گفته می شود با صرف مبلغ نه چندان زیادی برخی انواع مشروبات و کوکتل های الکلی را به میهمانانشان تعارف می کنند. حتی گفته می شود در برخی سالن ها با احذ هزینه هایی که برای گذاشتن بار در برخی سالن های عروسی ذکر می شود، این کار خلاف به انجام می رسد که باید مراقبت شود تا این تخلف عادی نشود. البته خبرنگار ما نمی تواند مستقلا این سخنان را تایید کند
گفت وگو با یک مصرف کننده مشروب
یک مصرف کننده تفننی الکل در گفتگو با خبرنگار شفقنا از قیمت های متغیر مشروبات در کشور و شهرهای مختلف می گوید و می افزاید: قیمت مشروبات از ده هزار تومان تا چند میلیون متغیر است اما این تفاوت های قیمتی به هیچ وجه نمی تواند دلیلی بر تقلبی بودن یا نبودن کالایی باشد که دریافت می کنند.
او با اشاره به راحتی خرید مشروبات الکلی می گوید: در صورت داشتن معرف یا آشنا با یکی دو تلفن و صرف هزینه ای حدود صد و پنجاه تا دویست هزار تومان می توان با یک شیشه مشروب درب خانه تحویل گرفت. البته فروشنده ها هیچ گاه آدرس نمی دهند و کالا را با پیک ارسال می کنند. در واقع ممکن است کسی سال ها مشتری فردی باشد بدون اینکه او را ببیند و یا بشناسد.
آمارهای متفاوت سرانه مصرف الکل
نیروی انتظامی میزان کشفیات الکلی را در سال حدود ۲۰میلیون لیتر اعلام می کند که بر اساس تخمین ها شاید یک سوم میزان واقعی مصرف الکل در کشور است. این میزان به تخمین های سازمان جهانی بهداشت مبنی بر مصرف ۵۲ تا ۵۵ لیتری معتادان به الکل در کشور نزدیک است. اما در میان همه این آمارها، یک آمار متناقض و عجیب وجود دارد که در سال ۹۴ از سوی علی اکبر سیاری معاون وزیر بهداشت اعلام شد و میزان مصرف الکل در کشور را ۴۲۰ میلیون لیتر عنوان کرد. میزانی معادل هشت برابر آمارهای قبلی. البته این آمار از سوی مسوولان مختلفی رد شد اما زنگ خطر جدی را در زمینه افزایش گرایش به مصرف الکل به صدا در آورد. زنگ خطری که هنوز هم منتج به ارائه آمار و ارقام درست حداقل در سطح عمومی در زمینه مصرف الکل نشده و همچنان این آسیب اجتماعی دارای حرمت، ممنوعیت که جرم و گناهی بزرگ نیز هست، نیازمند هشدار، توجه جدی و برنامه ریزی کلان در جهت پیشگیری از گسترش است تا خدایی نکرده گریبان گیر تعداد بیشتری از افراد بی اطلاع از حرمت، گناه کبیره و عوارض خانمانسوز الکل نشود.