به گزارش «شيعه نيوز»، استاد برجسته حوزه علمیه مشهد گفت: جای تأسف دارد که یک دنیا حقایق از خاندان اهل بیت(ع) در ارتباط با همه مسائل اعتقادی، اخلاقی، اجتماعی و اقتصادی در اختیارمان باشد، اما توجهی به آنها نداشته باشیم؛ عجیب اینجاست که در بین خواص هم این بزرگواران مظلوم واقع شدند؛ گاهی شده که در ارتباط با مطالب شان مطالب دیگران مطرح، تشریح و نشر داده می شود، ولی به مطالب اهل بیت(ع) در قسمت های بسیار مهم توجهی نمی شود.
آیت الله سیدان طی جلسه هفتگی در بیت ایشان که با حضور طلاب، روحانیون و عموم مردم مشهد برگزار شد مسأله استغفار را یکی از مهمترین عوامل رشد و تکامل انسان دانست و گفت: موضوع استغفار در ارتباط با مدارج مختلف تکامل هم مطرح است تا آنجا که با معنایی خاص برای اولیاء خدا و افراد منزه از گناه نیز وجود دارد. زمینه عنایات خاص الهی برای انسان آلوده به گناه وجود ندارد چراکه ظرف وجودش آلوده است، و آنچه می تواند این زمینه را فراهم کند، استغفاری جدی است. هنگامی که انسان به حقیقت استغفار کرد، به خدا پناه برد و مورد بخشش خداوند قرار گرفت، آن وقت زمینه الطاف خاص الهی هم برایش فراهم خواهد شد واستغفار از یک عظمت بسیاربالایی برخوردار است.
وی در ادامه با تشریح مسئله بخل و شُحّ گفت: بخل همان حالت امساک نفس در ارتباط با انجام وظایف مالی است. یعنی اگر چنانچه انسان از نظر مالی وظایفی دارد، در ارتباط با آن وظایف کوتاهی کرده و امساک و خودداری کند. مثلا حقوق الهی در ارتباط با رسیدگی به ضعفاء و ارحام را رعایت نمی کند که این حالت اسمش بخل است و گفته می شود که شُحّ شدیدتر از این بوده و همراه با حرص است و اصل خود این حالت هم به بخل تعبیر می شود و این ها از جمله صفت هایی است که برای نادرستی های فراوان زمینه ایجاد می کند.
آیت الله سیدان با نقل حدیثی از پیامبر گرامی اسلام گفت: مردم در مسأله بخل و سخاوت به چهار دسته تقسیم می شوند بعضی سخی، بعضی کریم و بعضی هم بخیل و لعیم هستند؛ سخی آن کسی است که از اموالش استفاده می کند و از آن به دیگران هم می بخشد، خودش را در مضیقه قرار نمی دهد منتها به دیگران نیز عطاء می کند و کریم آن کسی است که خودش را در مضیقه قرار می دهد، ولی به دیگران عطا می کند و این صفت بالاتر و ممتازتری است.
او در ادامه ضمن اشاره به خطبه متقین حضرت علی(ع) جهت تشریح صفات شخص کریم گفت: این ها پوشاک شان مقصد است، نه مقید هستند که بهترین لباس را بپوشند و نه مقید هستند همیشه لباس های کهنه بپوشند، بلکه معتدل لباس می پوشند. لباسشان را مقیدند است که در بین مردم خیلی پست یا خیلی مرفه وار نبوده و معتدل باشد چراکه با مردم در جریان است. یک شخص کریم حتی بر خودش سخت می گیرد ولی سعی می کند به دیگران خیر برساند.
استاد درس خارج حوزه علمیه خراسان در ادامه با اشاره به توضیح شخصیت افراد بخیل و لعیم گفت: بخیل کسی است که سعی می کند از اموال خود خوب بخورد و زندگی کند و خود را در مضیقه قرار نمی دهد. به دیگران بخششی ندارد و خیرش به کسی نمی رسد و لعیم کسی است که نه خودش از پولش درست استفاده می کند و نه خیرش به دیگران می رسد و زندگی خود را در مضیقه و سختی به سر می برد.
آیت الله سیدان با اشاره به روایتی از امام علی(ع) توضیح داد: اگر کسی در ارتباط با مال اش بخل بورزد همین موجب ذلت او خواهد شد در ذهن افراد مختلف از موقعیت و جایگاه خود سقوط می کند و ذلت های مختلفی بر او وارد می شود، اما آن کسی که در دینش بخل کند، عزیز می شود؛ بخل در مال بد و بخل در دین بسیار خوب است، بخل در دین این است که دین مان را به هیچ قیمتی با پول، قدرت یا شهرت نفروشیم، وقتی دیدیم در لازمه یک جریان این است که دین مان را بفروشیم، بخل در دین بورزیم و دین فروشی نکنیم مگر در موارد ضروری تقیه که خودش دین داری است.
وی افزود: از امام حسن مجتبی(ع) سوال شد که جوانمرد کیست؟ و مروت برای چه کسی است؟ حضرت فرمودند: بامروت کسی است که در دین بخیل است و دینش را به هیچ وجه نمی فروشد. بنابراین در ارتباط با بخل در دین باید توجه داشت که اگر انسان می تواند، اعمالی از قبیل صله رحم، رسیدگی به فقراء ورفع نیازمندی های گوناگون مردم انجام دهد و اگر چنین نکند، برایش زیان و ضرر خواهد داشت.
این عالم برجسته در ادامه با توضیح مسئله سخاوت، خاطر نشان کرد: نقطه مقابل بخل، سخاوت بوده و خیلی هم خوب است. سخاوت از جمله صفاتی است که زمینه خیر دارد. انسان سخی به خدا، به مردم و به بهشت نزدیک تر است و برعکس؛ فرد بخیل به آتش نزدیک است. هر چه بیشتر از حالت بخل فاصله گرفته و به حالت سخاء متوجه باشیم از آتش جهنم و از عذاب الهی دورتر خواهیم شد. سعی کنیم که در ارتباط با دین مان بخیل باشیم اما در ارتباط با انجام وظایف و واجبات بخل نورزیم و نفس مان سخاوت داشته باشد. بر اساس آیات قرآن اگر کسی بخل نفس اش را مهار کند، رستگار است. کسی که نفسش را مهار کند و در ارتباط با کارهای خوب بخل نورزد، به رستگاری می رسد.
وی ادامه داد: روزی حضرت امام صادق (ع) دور کعبه طواف می کردند و یکی از دوستان حضرت مراقب بود که ایشان در طواف چه می گویند و می دید ایشان فقط یک جمله را تکرار می کنند و می فرمایند: خدایا بخل نفسم را مهار کن. فردای آن روز همان شخص حضرت را دید و عرض کرد: دیشب من همواره به دنبالتان بودم و شما از این جمله عبور نمی کردید که خدایا بخل نفسم را مهار کن و حضرت فرمودند: مگر نمی دانی که این فرموده قرآن است و باید از این صفات رذیله به دور بوده و سعی کنیم صفات حمیده را هر چه بهتر تقسیط کنیم که مایه سعادت است.
آیت الله سیدان در پایان بیان کرد: اهل بیت(ع) همه چیز برایمان گفته اند. مسائل مربط به تکامل روحی، مربوط به تطهیرمان را بیان کرده اند. زندگی شان یعنی دستورالعمل برای همه طبقات و برای همه قشرها حرفی دارند و برای همه مغزها درس داده اند. اهل بیت(ع) شخصیت های الهی بی نظیری هستند و هر که بخواهد از حقایق استفاده کند باید به مکتب این بزرگواران روی بیاورد. حیف است و بسیار جای تأسف دارد که یک دنیا حقایق از این خاندان در ارتباط با همه مسائل اعتقادی، اخلاقی، اجتماعی و اقتصادی در اختیارمان باشد، اما با کمال تأسف ما توجهی نداشته باشیم. عجیب اینجاست که در بین خواص هم این بزرگواران مظلوم واقع شدند؛ گاهی شده که در ارتباط با مطالب شان مطالب دیگران مطرح، تشریح و نشر داده می شود، ولی به مطالب اهل بیت(ع) در قسمت های بسیار مهم توجهی نمی شود.