به گزارش «شيعه نيوز»، هافینگتون پست در مقاله ای با عنوان «نسل کشی شیعیان در پاکستان ناچیز شمرده می شود»* به قلم «رضا حبیب راجه»** نوشت: یکی از مهمترین فاکتورهایی که نشان می دهد یک موضوع تا چه اندازه مورد توجه قرار گرفته، شیوه ایست که به واسطه تفهیم، مباحثه و ارزیابی، در چارچوب رسانه ها مطرح می شود. چارچوب بندی یک موضوع اهمیت بسیار دارد چرا که گفتمان، روایت و سرانجام نوع راه حل هایی که برای آن مطرح می شود را تحت تاثیر قرار می دهد. با علم به اهمیت این مساله، حامیان و مخالفان یک موضوع ادامه دار، اغلب تلاش می کنند آن موضوع را به سود خود چارچوب بندی کنند.
البته چارچوب بندی همیشه هم عمدی نیست چرا که برخی از موضوعات گاهی سهوا از سوی رسانه ها مطرح می شود. اما چه عمدی باشد و چه سهوی، زمانیکه یک موضوع به طور موفقیت آمیزی به یک شیوه خاص چارچوب بندی می شود، تمامی گفتمان پیرامون آن تحت تاثیر قرار می گیرد. به اعتقاد من یکی از موضوعات کلیدی که در پاکستان شدیدا تحت تاثیر چارچوب بندی قرار گرفته، موضوع کشتار گسترده شیعیان است.
در حال حاضر این موضوع اغلب به عنوان یک نزاع داخلی مابین شیعیان و اهل سنت چارچوب بندی می شود. برخی نیز می گویند پاکستان رزمگاه جدیدی برای جنگ نیابتی مابین ایران و عربستان سعودی است.
من باور دارم که این چارچوب بندی به طور خطرناکی ناقص است زیرا آنچه را که در واقع یک نسل کشی شیعیان با حرکت آهسته است، ناچیز جلوه می دهد. میزان خشونت به حد هشدار رسیده است. براساس داده های پورتال تروریسم جنوب آسیا در طی ۱۵ سال گذشته، خشونت علیه شیعیان منجر به بیش از ۷ هزار مرگ و مجروحیت شده است. این یک جنگ فرقه ای نیست، چرا که یک جنگ شامل درگیری فعالانه هر دو طرف می شود. در پاکستان، شیعیان به طور طاقت فرسایی قربانی خشونت هستند و توانی برای پاسخ به این خشونت ها ندارند و در واقع به ندرت پاسخ های مشابهی به مسببین این خصومت ها می دهند.
پاکستان متفاوت از کشورهایی همچون سوریه و عراق است که در آن شیعیان و سنی ها برای قدرت سیاسی و کنترل قلمرو رقابت می کنند. آنچه در آنجا اتفاق می افتد را می توان جنگ نیابتی نامید اما در پاکستان شیعیان برای کسب هیچ گونه قدرتی مبارزه نمی کنند چرا که جمعیت اندک آنها در سراسر کشور پراکنده است.
خشونت علیه شیعیان در پاکستان یک جنگ دوطرفه نیست بلکه یک جنگ ایدئولوژیک است که از سوی سازمان های حاشیه دار مذهبی که شیعیان را مرتد می دانند، همیشگی و دائمی در جریان است. فراموش نکنید که پاکستان شاهد سوء قصد به جان علمای مذهبی، پزشکان، وکلا و دیگر شخصیت های شیعه بوده است. همچنین در این کشور حوادثی به وقوع پیوسته که در آن اتوبوس ها متوقف شده و پس از تایید هویت مذهبی، مسافران شیعه به قتل رسیده اند.
انگیزه اصلی برای کشتار شیعیان در این وسواس فکری تکفیری ها ریشه دارد که چه کسی مسلمان واقعی است، چه کسی مسلمان واقعی نیست. گرچه در حال حاضر خشونت علیه شیعیان از سوی سازمان های نظامی به طور مستمر صورت می گیرد، اما دیدگاه کلی جمعیت نیز یک عامل محرک است. فراموش نکنیم که به عنوان یک جامعه، ما از صداقت درباره باورهای مذهبی ایجاد آزار می کنیم. متاسفانه «کافر کافر شیعه کافر» شعاری است که کاملا فراگیر است و محدود به گروهک های نظامی نمی شود.
همانطور که پیش از این ذکر شد، چارچوب بندی کنونی این موضوع به طور خطرناکی گیج کننده است و در واقع طبیعت و وسعت مشکل را ناچیز می شمارد. به جای توجه به افراط گرایی ایدئولوژیک رو به افزایش و گسترش ادبیات پر از نفرت، ما به این موضوع به عنوان بازی قدرت های جهانی نگاه می کنیم.
علاوه بر این، این چارچوب بندی موجب این سوء تفاهم می شود که گویا این جنگی دوجانبه است که شیعیان در آن فعال هستند. شاید این نظریه در مورد سوریه و عراق درست باشد اما واقعیت این است که در پاکستان هیچ جنگی نیست، بلکه این یک خصومت یک جانبه علیه یک اقلیت است. مطمئنا سرمایه گذاری عربستان سعودی در این زمینه در پاکستان ایفای نقش می کند اما نتیجه آن جنگ نیست، بلکه نسل کشی است.
هرچند من اهل سنت هستم اما حدود ۷۰ درصد از خانواده مادری من شیعه هستند. من شاهد آن هستم که در سال های اخیر ایشان به طور فزاینده ای هراسناک هستند و برخی از آنها تصمیم به مهاجرت گرفته اند. در حال حاضر نگرانی و ترس زیادی در جامعه شیعیان پاکستان وجود دارد و ما باید بی درنگ به این مساله توجه کنیم. نخستین گام برای توجه به هر مشکلی، شناخت منشا واقعی آن است. پس بیایید مشکل واقعی را بازشناسیم و با چارچوب بندی اشتباه این موضوع، گیج و منحرف نشویم.
*این مقاله نخستین بار در روزنامه اکسپرس تریبون پاکستان منتشر شده است. پایگاه خبری شفقنا، این مطلب را با تصرف و تلخیص و صرفا جهت اطلاع رسانی به فارسی برگردانده و منتشر می کند.
**رضا حبیب راجه، دانشجوی دکتری و یک نویسنده آزاد است.