به گزارش «شيعه نيوز»، پایگاه اینترنتی موسسه روابط بین المللی و راهبردی (Iris)، اندیشکه ای مستقر در فرانسه که رویدادها و تحولات سیاسی و اجتماعی جهان را تجزیه و تحلیل می کند در مطلبی تحت عنوان «عملیات تروریستی کابل: «افغانستان فلج شده و ناتوان» به گفتگو با کریم پاکزاد، کارشناس مسائل افغانستان درباره شرایطی کنونی این کشور پرداخت.
پرسش: آیا عملیات تروریستی کابل نشان می دهد افغانستان از نظر امنیتی در وضع دشواری بسر می برد؟
پاسخ: از زمانی که نیروهای سازمان پیمان آتلانتیک شمالی(ناتو) از افغانستان خارج شده اند یعنی از سال 2014 تاکنون اوضاع امنیتی در افغانستان به طور مرتب در حال بدتر شدن است. سال 2016 مرگبارترین سال برای مردم افغانستان بود. در این سال 11500 نفر قربانی عملیات تروریستی شدند که در نتیجه آن 3500 نفر جان خود را از دست دادند. این آمار بدون در نظر گرفتن تلفات در نیروهای ارتش است که اگر آنها نیز در نظر گرفته شوند شمار کشته ها به چندین هزار نفر در سال می رسد.
عناصر طالبان، داعش و دیگر شورشیان اکنون از نظر نظامی دست بالا دارند. به همین علت است که هم اکنون نیروهای دولتی فقط کنترل 57 درصد خاک افغانستان و 62 درصد مردم کشور را در دست دارند. طالبان هم اکنون کنترل 43 درصد کل خاک کشور را در اختیار دارد. به عبارت دیگر کنترل نیمی از خاک افغانستان اکنون در اختیار دولت نیست و ناامنی در سراسر خاک کشور گسترده شده است. قدرت طالبان از زمان خروج نیروهای ناتو به حدی افزایش یافته است که حتی بعضی اوقات کنترل شهرهای بزرگی را نیز در کشور به دست می گیرند اما قادر به حفظ آنها در دست خود نیستند چون دراین گونه موارد نیروهای آمریکایی به کمک ارتش افغانستان می آیند و به آنها در بازپس گیری این شهرها از دست طالبان کمک می کنند.
داعش و طالبان در افغانستان آنچنان قدرت گرفته اند که هر زمان اراده کنند هر جایی از افغانستان حتی پایتخت آن را هدف قرار می دهند. تا اینکه این بار آنها منطقه دیپلماتیک پایتخت را که سفارتخانه های شماری از کشورهای جهان در آن قرار داشت نیز هدف قرار دادند و مرگبار ترین عملیات تروریستی را رقم زدند. طالبان به تازگی مسئولیت عملیات تروریستی را که علیه غیرنظامیان انجام می گیرد به داعش نسبت می دهد در حالی که خودش بارها این گونه عملیات تروریستی را انجام داده است و شمار زیادی از غیر نظامیان در نتیجه این عملیات تروریستی کشته شده اند.
با توجه به این واقعیات اوضاع از نظر امنیتی در کشور بسیار نگران کننده شده است. امروز در کابل هیچ کس جرات نمی کند با خیال راحت رفت و آمد کند. سیاستمداران و خارجی ها با اسکورت و سوار بر خودروهای زرهی جابه جا می شوند.
پرسش: در این شرایط اوضاع سیاسی کشور چگونه است؟ آیا اعتباری برای دولت حاکم بر افغانستان باقی مانده است؟
این کارشناس گفت: یکی از دلایل ناامنی و وخیم شدن اوضاع امنیتی در کشور، ضعف سیاست های دولت است. درست است دولت کنونی افغانستان برخاسته از انتخابات ریاست جمهوری است اما هیچگونه مشروعیتی ندارد زیرا هنگامی که انتخابات ریاست جمهوری در افغانستان برگزار شد هم اشرف غنی، رئیس جمهور کنونی، هم عبدالله عبدالله رئیس دستگاه اجرایی دولت افغانستان مدعی پیروزی در آن شدند. در این زمان، جان کری، وزیر امور خارجه پیشین آمریکا عازم کابل شد و توانست نوعی مصالحه و تقسیم قدرت بین این دو ایجاد کند. در نتیجه چنین وضعی نه قانونی است و نه می تواند دوام بیاورد.از همین رو، اعمال قدرت سیاسی در کشور نه کارآمد و نه قانونی است. انتخابات پارلمانی در کشور می بایست دو سال پیش بر گزار می شد اما رئیس جمهور با دستور و احکام خود تاکنون دوره نمایندگی مجلس کنونی را دو سال طولانی کرده است. این وضع به خوبی نشان می دهد که کشور از نظر سیاسی و امنیتی اصلا وضع خوبی ندارد و این اوضاع را کاملا به نفع طالبان کرده است. سیاست های اشرف غنی در این مدت اصلا سنجیده نبوده است.
از نظر اقتصادی که اوضاع به مراتب وخیم است. امروز اگر دولت افغانستان از نظر اقتصادی ومالی سر پا است به خاطر کمک های بین المللی از جمله آمریکا، ژاپن و کشورهای اروپایی است. نیمی از بودجه دولت افغانستان از محل کمک های بین المللی تامین می شود. تازه بخش زیادی از این کمک های مالی خارجی از طرف خود مقامات حیف و میل می شود.
پرسش: وضع نیروهای خارجی در افغانستان چگونه است. آیا تصمیم دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا برای اعزام نیرو به افغانستان اوضاع را بدتر نخواهد کرد؟
پاسخ: بعد از خروج نیروهای سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو)، آمریکا حدود هشت هزار نیروی خود را در افغانستان نگه داشت. شماری از نیروهای آلمانی، ترکیه ای، انگلیسی و استرالیایی هنوز در افغانستان هستند. در مجموع حدود 14 هزار نیروی خارجی هنوز در افغانستان وجود دارند. اما ماموریت آنها بعد از خروج نیروهای سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) دیگر جنگی نیست بلکه آموزشی و تدارکاتی است.
چیزی که امروز بحث برانگیز شده است اینکه از زمانی که دونالد ترامپ زمام امور را به دست گرفته است و ژنرال های زیادی که در افغانستان خدمت کرده اند به حلقه های اطراف وی راه پیدا کرده اند برای اعزام نیروی بیشتر به افغانستان به دولت ترامپ فشار وارد می کنند. درست مانند سالهای 2002 و 2003 هنگامی که آمریکا فقط سه هزار نیرو در افغانستان داشت و فشار بر واشنگتن برای اعزام نیرو به افغانستان هر روز بیشتر می شد و سرانجام نیز دولت تصمیم گرفت این کار را انجام دهد.
اینکه چرا ژنرال های ارتش آمریکا به ترامپ برای اعزام نیرو بیشتر به افغانستان فشار وارد می آورند یک دلیل بیشتر ندارد و آن این است که این کشور مانند یک قرن پیش به محل رقابت قدرت های بزرگ منطقه ای شده است.
از وقتی که نیروهای سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) از افغانستان خارج شده اند و از زمانی که مذاکرات میان دولت افغانستان و طالبان شکست خورده است و از زمانی که داعش در افغانستان ظاهر شده است، تهدیدات موجود در افغانستان تقریبا به کشورهای همسایه نیز رسیده است. به همین علت است که روسیه و چین با طالبان تماس برقرار کردند و چندین بار از آنها برای مذاکره دعوت کردند. بدین ترتیب طالبان که درگذشته تروریست بودند به یکباره برای مسکو و پکن به طرف گفتگو برای صلح تبدیل شدند. روسیه و چین مجبور به انجام این کار شدند چون واقعا نگران حضور داعش در خاک خود هستند.
از این گذشته با توجه به تجربه سوریه، روسیه نمی خواهد که افغانستان را در دست آمریکا رها کند. چین نیز همین سیاست را دنبال می کند و نمی خواهد آمریکا با کنترل بر افغانستان که حدود 78 کیلومتر مرز مشترک با چین دارد، در کنار مرزهایش باشد. با توجه به این اهمیت راهبردی، آمریکا نمی خواهد افغانستان را به حال خود رها کند. چون افغانستان اهمیت ژئوپلیتیک در عرصه منطقه ای و بین المللی برای آمریکا دارد.