مجمع جهانی شيعه شناسی در سال مبارك اميرالمؤمنين(ع) به همت حجت الاسلام و المسلمين علی انصاری بويراحمدی تأسيس گرديد و هدف اصلی هيأت امنای اين مجمع نشان دادن حقانيت تشيع و عدم جدايی شيعه با قرآن بوده است.
به گزارش«شیعه نیوز» به نقل از ايكنا، مجمع جهانی شيعه‌شناسی؛ يكی از مراكز تحقيقاتی حوزه علميه قم است، كه قريب به يك دهه از زمان تأسيس آن گذشته است و مؤسسين اين مجمع ساختمان كوچكی را در خيابان آذر قم به اين امر اختصاص داده‌اند، ولی با وجود مدت زمان كم تأسيس و ساختمان كوچك، آثار تحقيق بسيار ارزشمندی را هم از لحاظ كمی و هم از لحاظ كيفی ارائه كرده است، به نحوی كه هر فرد آشنا با كار تحقيق را به تحسين از فعاليت‌های انجام شده، وا می‌دارد.
از آنجا كه گل‌واژه‌های مقدس بشری بر بلندای قلل رفيع ارزش‌ها ايستاده‌اند، تنديس مقدس انديشه و قلم فرهنگ حيات بخش تشيع، بر بلندترين مرحله سبز عزت و افتخار استوار ايستاده و از حرمت، كرامت و شخصيت انسان جاودانه پاس می‌دارد.
شيعه‌شناسی، تصويری علمی از فرهنگ حيات بخش اسلام است كه با تبيين و كشف حقايق عينی و تاريخی، سعادت دنيا و آخرت را برای عقل‌گرايان عالم به ارمغان آورده و همه ابعاد زندگی فردی و اجتماعی انسان‌ها را از انحراف و لغزش نگاه می‌دارد.
رشته علمی شيعه‌شناسی دارای ملاك، مناط، مبادی بنيادين و منبع مهمی برای شناخت حقيقت با همه ابعاد وجوديش (ذات، صفات، افعال، و عبادات) بوده و هر واژه‌اش سرشار از مفاهيمی متعالی از معارف الهی است. غنا بخشی به موضوعات، عناوين و هدايت خواهی از مدار اصلی و عناصر اساسی مذهب بزرگ اسلامی تشيع، با مشعل نورانی رشته تخصصی شيعه‌شناسی امكان‌پذير می‌شود.
پژوهش‌گران و دانشمندان غير شيعی در پژوهش‌های خود نسبت به شيعه، به ندرت شناختی همه‌جانبه از حقايق عينی و تاريخی به دست آوردهاند؛ در حالی كه، مطالعه دقيق، درك عميق و بررسی ويژگی‌های ممتاز انديشه شيعی، به اثبات می‌رساند، كه اين فرهنگ، آرمانی حقيقی، اصولی پابرجای و مترقيانه ترين انديشه الهی است.
حجت‌الاسلام والمسلمين مدير اجرايی مجمع جهانی شيعه‌شناسی در مورد علت تأسيس اين مجمع گفت: ما كه مقيم ساحت بعثتيم و در غدير به اعتكاف نشسته‌ايم، برآنيم تا با همكاری و همياری آگاهانه مسئولين و دلسوزان جامعه اسلامی، اسلام اصيل و بی انحراف را از دستبرد حراميان هميشه تاريخ حفظ نموده و به مسئوليت دينی و شرعی خود عمل كرده باشيم. با كمك گرفتن از عنايات خاص ائمه معصومين (ع) مصمم هستيم تا همه فعاليت‌های تحقيقی و پژوهشی اين مركز بر محورهای مرتبط با فرهنگ ناب شيعی شكل گيرد.
مجمع جهانی شيعه شناسی در سال مبارك امير المؤمنين امام علی (ع) به همت حجت الاسلام و المسلمين علی انصاری بويراحمدی تأسيس گرديد. از همان ابتدای تأسيس با تشكيل جلسات متعدد هفتگی با اساتيد و بزرگان حوزه علميه و اساتيد برجسته دانشگاه‌ها با عنوان «نياز شناسی تشيع در عرصه بين الملل»، اولويت‌های اساسی جهان تشيع شناسايی و در 20 محور تدوين و از جمعی از علماء و بزرگان حوزه علميه و دانشگاه‌ها دعوت به همكاری گرديد. سپس 3 نفر بعنوان هيأت مديره به نام‌های آيت الله رحيم محمدی ايلامی و آيت پيمان و حجه الاسلام و المسلمين علی انصاری‌نيا و تعدادی بعنوان اعضای هيأت علمی و تعداد ديگری در قسمت اداری و اجرايی مشغول فعاليت گرديدند.
تاسيس:
حجت‌الاسلام انصاری در مورد تأسيس مجمع گفت: پس از آنكه مقام عظمای ولايت، سال 1380 را سال امام علی (ع) نام گذاری فرمودند و با احساس ضرورت معرفی هر چه بهتر فرهنگ الهی تشيع، به ندای رهبر انديشمند خويش پاسخ عملی گفته‌ايم و با ياری جستن از ذات اقدس باری تعالی، عنايات خاص حضرت بقيه الله الاعظم (عج) و همراهی گروهی از بزرگان حوزه و دانشگاه، برآن شديم تا مركزی فرا ملی در شأن و عظمت تشيع، با نام مبارك «مجمع جهانی شيعه شناسی» به صورت مستقل تأسيس كنيم و مجاهدت‌های علمی و عملی فرهنگ الهی تشيع را با برنامه‌ريزی دقيق و آينده‌نگری عميق ياری رسان باشيم.
طرح‌های در دست اقدام
اين مجمع طرح‌هايی را در دست اقدام دارد كه برخی را بيان می‌كنيم: 1 . طرح بزرگ منشور جهانی تشيع؛ تشيع بزرگ‌ترين و مترقی ترين انديشه و فرهنگ است كه صبغه الهی دارد. اين انديشه از مَطْلَع انوار الهی آيينه تمام نمای امين وحی و خليفة اللهی حضرت محمد مصطفی (ص) طلوع كرده و به واسطه وجود پر افتخار امير مؤمنان علی (ع) به ما منعكس شده است.
تشيع در عين مظلوميت و ستم‌هايی كه در حيات پرافتخارش تحمل كرده است، به عنوان پاسخ‌گوترين مذهب بر تارك زمان درخشيده است. بدين سان تشيع، همانند گذشته، منجی اسلام و ارزش‌های والای آن خواهد بود و اما متأسفانه طرح ديدگاه‌های متعصبانه مغرضان، پيوسته شيعه را آماج حملات ناجوانمردانه قرار داده و عظمتش قربانی تهمت‌های شبهه افكنان بوده است.
انصاری تأكيد كرد كه ما بر اين باوريم كه همه مسلمانان امت واحدند؛ اما هستند مخالفانی كه سيل نسبت‌های ناروا را با ابزارهای گوناگون، متوجه عقايد حقه شيعی می‌كنند. در اين راستا براهين مستحكم معارف الهی و احكام منطبق با عقل و منطق تشيع علوی، همواره پاسخ‌گوی تهمت‌ها و شبهات مخالفان بوده است، زيرا كسانی كه آگاهی كافی ندارند، صحنه‌ای پراضطراب و سؤال‌برانگيز درباره حقانيت شيعه به وجود می‌آورد.
تدوين طرح بزرگ «منشور جهانی تشيع» پرده از رفتار ناشايست و جاهليت پليد منحرفان بر می‌دارد. در اين طرح، اصول عقايد، مسلمات و آرمان‌های پيوسته به منبع علم الهی شيعه تبيين می‌شوند. در اين پروژه عظيم محققان و اسلام‌شناسان برجسته در قالب انجمن‌های علمی و گروه‌های تخصصی موضوعات و مدخل‌ها را با استفاده از ميراث مكتوب تشيع، به صورت جامع و كامل مورد تحقيق و پژوهش قرار می‌دهند.
دقت فراوان در به دست آوردن نظرات دانشمندان طراز اول مكتب تشيع، اعم از قدما، متأخرين و معاصران و تطبيق آن با تعاليم و معارف الهی ائمه اطهار (ع) به گونه‌ای كه همراه با استدلال منطقی و دليل قاطع باشد؛ اين منشور جهانی را از اغنای علمی، تخصصی و مذهبی ويژه ای برخوردار می‌سازد.
مدير مركز جهانی شيعه شناسی در مورد اين منشور گفت: اين منشور كه به عنوان يك دانش‌نامه بزرگ بشری نيز می‌تواند مطرح باشد؛ پس از امضا و تأييد مراجع عظام، استادان فن و شخصيت‌های برجسته جهان تشيع، به چند زبان و طرح ماندگار به جهانيان عرضه می‌شود. بدين طريق، اعلام می‌شود كه اصول عقايد ما همين است و بس و هر كه غير از اين مطالب را به ما نسبت دهد، نظر شخصی او است؛ نه نظر مكتب تشيع و يا اينكه دروغ گفته و تهمت زده است. اين تذكر لازم است كه در تدوين اين طرح - كه حدود ششصد مدخل دارد - بيش از يكصد محقق برجسته و اسلام شناس توانا همكاری می‌كنند.
تأسيس پژوهشكده شيعه‌شناسی
مطالعه دقيق و بررسی ويژگی‌های ناب و علمی مكتب تشيع، نشان از وجود غنی‌ترين و كار آمد‌ترين ملاك ها و مبانی برای يك جامعه ايده آل دارد. با عنايت به اين كه شيعه‌شناسی، رشته‌ای علمی، تخصصی و دارای موضوع‌ها و گرايش‌های گوناگون است، تدريس آن در مجامع علمی به صورت كلاسيك و منظم ضرورتی ديرينه داشته است. انبوه دانش‌پژوهان مستعد و مشتاق در حوزه‌های علميه و وجود استادان برجسته اين فن، نياز مبرم به تأسيس پژوهشكده، بلكه دانشكده و حتی دانشگاه شيعه شناسی را دو چندان ساخته است.
درباره نياز به تدريس رشته‌هايی درباره شيعه چون امامت و ولايت و تاريخ، هويت، مبانی اعتقادی، اختصاصات فقهی، ويژگی‌های فرهنگی ، كلام و... بر احدی پوشيده نيست؛ از اين رو تأسيس اين پژوهشكده، امری مهم، اساسی، تأثير گذار و نتيجه‌بخش خواهد بود.
تدوين دايره المعارف مشاهير تشيع
حجت‌الاسلام انصاری در مورد اين طرح اظهار كرد: تاريخ پربار تشيع - كه تاريخ پرحادثه اسلام واقعی است - در هر برگ خود نمايشگر چهره‌ای راستين از انسان‌هايی است كه هر يك در زمان خود، كشتی نجات جامعه و چراغ راه امت اسلام بوده‌اند. اسلام اصيل و بی‌انحراف با عبور از دره های هولناك سقيفه و بنی‌اميه تا رسيدن به دشت‌های سرسبز اين انقلاب اسلامی همواره در چهره اين بزرگ مردان تجلی داشته است. درخت بلند دانش و فضيلت اين بزرگواران، سايه سار آسودگی رهروانی است كه به حقيقت عشق می‌ورزند و اسلام، خدا و حضرت محمد (ص) و اهل بيتش (ع) را به دور از شائبه دستبرد طاغوت‌ها و ستمگران می‌جويند. شيعيان در پيشرفت و تكامل جامعه بشری در بخش‌ها و زمينه‌های گوناگون سهيم و در موارد متعددی پيشگام بوده‌اند.
وی خاطر نشان كرد: اينان با تأليفات فراوان در علوم عقلی و نقلی و همچنين تأليف و تصنيف كتاب در ديگر شاخه های علوم، اختراعات و اكتشافات مهم علمی و تجربی، پيوسته نقش آفرينی كرده و گوی سبقت را ربوده اند؛ ولی با تأسف به دلايل گوناگون، اين پيشرفت ها و اختراعات به نحو شايسته ثبت نشده اند.
تدوين اين دائرة المعارف، افزون بر ثبت و حفظ ميراث بزرگ دانشمندان، عالمان بزرگ، مؤلفان، نويسندگان و هنرمندان شيعه، خدمت بزرگی به جامعه علمی جهان به ويژه اسلام اصيل خواهد بود.
معرفی و تبليغ تشیع به عنوان مذهبی رسمی و پويا
اين مجمع، همگام با پيشرفت جامعه جهانی می‌كوشد تا جديدترين روش‌های تبليغی را به كار گيرد. مجمع جهانی شيعه شناسی بر آن است تا با بهره‌گيری از امكانات خود با طرح و اجرای برنامه‌های سمعی و بصری جذاب، متنوع و مورد قبول جامعه جهانی، الگوهای ارزشی و خصوصيات ويژه و ممتاز مكتب تشيع را به گونه‌ای زيبا تبليغ كند.
شناخت رهبران و هاديان حقيقی بشر
مطالعه و بازخوانی دقايق و ظرايف و شناخت علمی و روشمند جنبه های گوناگون زندگی ائمه اطهار عليهم السلام و معرفی ويژگی های الهی آنان با نگاه، گفتمان و ساختاری نو به صورت جذاب و شيوا در اعتلای كلمه الله و سعادت جاودان بشر منشأ تأثيرات است و ترقی و عظمت فوق العاده‌ای را به دنبال خواهد آورد. قرآن كريم، جامع ترين منشور زندگی است كه از سوی خداوند بر قلب مطهر محمد مصطفی (ص) نازل و آن حضرت موظف به ابلاغ آن به جامعه بشری شد. پيامبر اسلام (ص) پس از 23 سال تلاش پيگير برای اعتلای اسلام، توانست تغييراتی اساسی در زندگی فردی و اجتماعی مردم، ايجاد و جهان را متحول كند. پس از او جانشينان شايسته و بر حق وی از امير مؤمنان علی بن ابيطالب (ع) تا حضرت ولی عصر (عج) كه همه برخوردار از صبغه الهی و نعمت بزرگ عصمت اند - راه پيامبر اسلام (ص) را ادامه داده‌اند. اينان؛ انسان‌هايی بی نظير و نسخه‌هايی بی بديل از خلقت هستند كه بنابر آيات و روايات، جهان با اين همه شكوه و عظمت، «لأجلهم» آفريده شده است.
بنابراين شناخت دقيق و معرفت آنان می‌تواند تأثير شگرفی در زندگی فردی و اجتماعی انسان داشته باشد؛ زيرا امامان معصوم (ع) الگوهای شايسته‌ای برای همه انسان‌ها و در همه زمان‌ها و مكان‌ها هستند كه هيچ گاه غبار نسيان و گذشت زمان بر چهره‌شان نمی‌نشيند و به عبارت امروزی‌ها «از مُد نمی افتند».
با توجه به تكامل همه جانبه اما نسبی جامعه بشری، لازم است كه با استفاده از وسايل ارتباط جمعی همانند: ماهواره، اينترنت، راديو، تلويزيون، روزنامه ها ، مجلات و ... بر معرفی هر چه بهتر آن‌ها همت گمارد. در اين دوران جاهليت مدرن - كه دوران مبارزه با دين و دين مداری است - معرفی ديدگاه‌ها و ابعاد زندگانی ائمه اطهار (ع) امری ضروری است؛ زيرا شناخت و پيروی از ايشان، تنها نسخه شفا بخش برای انسان های حيران، درمانده و سرخورده از ماديات و مكاتب گمراه كننده بشری است.
بنابر روايات صحيح و متعدد، مطمئن‌ترين و بلكه تنها راه رسيدن به قرب و معرفت خداوند، الگو پذيری از اهل بيت عصمت و طهارت (ع) است. بدين ترتيب، شناخت آن ذوات مقدسه و تأسی از سيره الهی آنان، كه پرچمدار صداقت و پاكی بوده و هستند، در همه تنگناهای مخوف، راه گشا خواهد بود. رسيدن به اين مهم يكی از اهداف بلند و طرح های در دست اقدام مجمع جهانی شيعه‌شناسی است كه با كمال جديت پيگيری می‌شود.
آيات قرآن مجيد و روايات امامان معصوم عليهم السلام برای عالمان دينی - و آنان كه در راه كسب علم و تقوا و هدايت جامعه تلاش كرده اند - قداست و اعتبار خاصی قائل شده و حكم آنان را نافذ و اطاعتشان را واجب شمرده اند.
آسيب‌شناسی روحانيت
روحانيت شيعه همواره با وجود مشكلات فراوان، مسئوليت خويش را به خوبی انجام داده‌اند؛ به ويژه از شروع غيبت حضرت ولی عصر (عج) تاكنون، روحانيت، پناهگاه شيعيان عالم به حساب آمده و پويايی مكتب تشيع در جهان امروز، مرهون مجاهدت‌های آنان بوده است. به دليل بهره‌مندی روحانيت شيعه از منزلت بالای اجتماعی، پيوسته اين قشر، مورد تهاجم دشمنان و دوستان ناآگاه قرار گرفته اند. در نتيجه شناخت آسيب‌ها و شيوه های تهاجم به روحانيت، كاری اساسی و بزرگ در تحكيم جايگاه ويژه آنان در جامعه است. مجمع جهانی شيعه‌شناسی با عنايت به اهميت موضوع و تأثير به سزای روحانيت شيعه در نشر و گسترش فرهنگ اصيل و آرمانی تشيع به منظور جلوگيری از هجمه دشمنان و بازيابی سرمايه‌های معنوی و قداست اجتماعی آنان، تحقيقات مبنايی و نقد و نظر در آسيب‌شناسی روحانيت شيعه را آغاز كرده است.
طرح تدوين اين دائرةالمعارف بزرگ با هدف شناسايی و معرفی فرهيختگان و نويسندگان شيعه و آثارشان از ابتدا تا كنون به صورت فرا ملی در دستور كار اين مركز قرار گرفته است. در اين طرح، همه كتاب‌هايی كه دانشمندان و مؤلفان شيعه در سراسر جهان و در همه رشته ها نگاشته‌اند، شناسايی و در اين دائرةالمعارف ثبت می‌شوند.
تعامل و ارتباطات بين المللی
عصر كنونی را عصر «ارتباطات» ناميده اند؛ شيعيان در هر گوشه ای از اين جهان پهناور - از شمالی ترين تا جنوبی ترين نقطه، می توانند با برقراری ارتباط با ديگر هم كيشان خود در ديگر نقاط جهان در راه رشد فرهنگی و اقتصادی خود گام بردارند.
شيعيان و مسلمانانی كه در كشورهای شاخ آفريقا زندگی می‌كنند، شايد در طول ساليان متمادی و به دلايل گوناگون نتوانند با شيعيان و مسلمانان ساكن در كشورهای جنوب شرق آسيا ارتباطی برقرار كنند. اين امر، پيامدهای ناخوشايندی برای آنان و به طور كلی برای همه مسلمانان دارد. در سايه اين ارتباطات است كه مسلمانان - همانند اجزای يك ساختمان كه به آن استحكام می‌بخشند - دين اسلام و به ويژه مكتب تشيع را در برابر تهاجم همه جانبه دشمنان حفظ می‌كنند.
اين ارتباط كه تجلی نقاط مشترك دينی و فرهنگی است نقش مهمی در گسترش فرهنگ اسلام و شيعه دارد. مجمع جهانی شيعه شناسی می‌كوشد كه حلقه وصلی ميان همه مسلمانان و به ويژه شيعيان در سراسر جهان باشد تا گامی اساسی در راه تعامل و تقويت فرهنگ تشيع برداشته باشد.
تحقیق و نشر آثار شیعه‌شناسی
از بدو ايجاد و تكوين مذهب تشيع، پيشوايان و بزرگان اين مذهب اسلامی آثاری گران‌سنگ و ماندگار در ابعاد مختلف علوم عقلی و نقلی خلق كرده‌اند. متأسفانه انبوهی از اين آثار به دست دشمنان تشيع نابود شده و يا به دلايل گوناگون در گذر زمان به دست فراموشی سپرده شده و به نحو شايسته ، بازبينی و در دسترس عموم قرار نگرفته‌اند. مجمع شيعه‌شناسی بر آن است كه تا با تحقيق و نشر آثار ارزشمند دانشمندان و فرهيختگان شيعه (متقدمان، متأخران و معاصران) به زبان‌های رايج و بين‌المللی، گام مهم ديگری در احيای ميراث مكتوب خلف صالح برداشته باشد.
ايجاد كرسی شيعه‌شناسی
مهم‌ترين عوامل از ديدگاه مجمع جهانی شيعه‌شناسی برای ايجاد و ساماندهی كرسی شيعه‌شناسی در دانشگاه‌های بين المللی و مجامع بزرگ علمی جهان را ضروری ساخته اند، عبارت‌اند از: 1. قابليت‌های عظيم فرهنگ و معارف تشيع؛ 2. مكتب‌های گوناگون شيعی؛ 3. ظهور مجدد شيعی‌گری در دوران معاصر؛ 4. پراكندگی حدود پانصد ميليون شيعه در جهان؛ 5. حساسيت ويژه جهان كنونی به نقش آفرينی تشيع در سطوح بين المللی؛ 6. از همه مهم‌تر شناخت حقيقی و همه جانبه اين مكتب برای جلوگيری از تحريف واقعيات و مبانی آن.
اين مركز بنا به احساس تكليف، هماهنگی و پيگيری های مناسبی را در اين باره آغاز كرده و به نتايج ارزشمندی نيز نايل آمده است.