به گزارش «شیعه نیوز»، دو هفته از فاجعه برخورد دو قطار مسافر بري و جان باختن ده ها تن از هموطنانمان سپري و در اين مدت گمانه هاي فراواني در مورد چرايي اين حادثه مطرح شد. در حالي بسياري از مسئولان، كارشناسان و رسانه هاي خبري، خطاي انساني و خرابي سيستم ATC را عامل اصلي اين تصادف اعلام مي كنند، گزارشي به دست آمده كه نشان مي دهد در حادثه مذكور سيستم ATC به صورت دقيق عمل كرده است و علت بروز سانحه چيز ديگري است.
پس از گذشت دو هفته از حادثه دردناك تصادف دو قطار مسافربري در منطقه هفت خوان استان سمنان و كشته و زخمي شدن بيش از 100 هموطن آذري، بيسياري از افراد كارشناس و غير كارشناس لب به سخن گشودند و درست يا نادرست چرايي اين تصادف مرگبار را تحليل كردند؛ تحليل هايي كه به نظر مي رسد با گذشت زمان و روشن شدن ابعاد ديگري از ماجرا نياز به بازخواني داشته باشند.
در تحليل هايي كه تاكنون ارائه شده است، از سويي متوليان سيستم راه آهن كشور با تأكيد بر خطاي انساني در بروز حادثه از ذكر نقص هاي احتمالي ديگر اجتناب مي كنند و از سويي ديگر، برخي كارشناسان با تأكيد خرابي سيستم ATC و هشدارهاي اشتباه گذشته آن، ضمن تشبيه سيستم ATC به چوپان دروغگو، اعتماد نكردن به هشدارهاي آن را امري عادي عنوان مي كنند.
در اين باره «تسنيم» با ارائه اسنادي از تلفن گرام هاي راه آهن مدعي شد: سيتسم مذكور بارها خرابي داشته و گزارشات بسیاری از خرابی این سیستم که قرار بود حافظ جان مسافرین شود وجود دارد. برخی از این گزارشات نشان می‌دهد که این سیستم در طول یک روز بارها خطا داده و فاصله خطاهای سیستم به چند دقیقه از یکدیگر رسیده است.
اشاره مديران شركت راه آهن بر خطاي انساني و منتقدان بر خرابي سيستم ATC در حالي است كه توليدكنندگان سيستم ATC راه آهن، هرگونه خرابي در اين سيستم را رد مي كنند و معتقدند هشدارهاي اشتباه پيشين نه به دليل خرابي سيستم بلكه به دليل ناتواني نيروها در بهره گيري صحيح از آن بوده است. آنها همچنين به اين موضوع اشاره مي كنند كه حتي اگر سيستم اشتباه عمل كرده باشد، دليل افزايش خسارت ها چيز ديگري است.
توليد كنندگان سيستم هاي ATC در ايران مدعي هستند، این اولین مورد در تاریخ است که سیستم علائم بدرستی با وارد عمل شدن و متوقف کردن قطار در 6 کیلومتر مانده به وقوع سانحه، این اخطار را به کلیه متصدیان کنترل قطار و سیرو حرکت می دهد که خطر در کمین است و مراقب عملکرد خود باشند ولی بر عکس عوامل انسانی با غیر فعال نمودن سیستم، قطار را به سوی سانحه سوق می دهند.
سیستم ATC تهران – مشهد، تاکنون چند هزار افزایش سرعت غیر مجاز و عبور از چراغ قرمز را تشخیص داده و آن را با ترمز متوقف نموده که هر کدام از آنها از سانحه احتمالی جلوگیری نموده است. همانطور که در این مورد نیز عملکرد آن موجب توقف قطار در 6 کیلومتر قبل از قطار بعدی گردیده است.
كسي به علت يخ زدن قطار تبريز-مشهد و علت آتش گرفتن واگن ها اشاره نمي كند
آنها ضمن تأكيد بر درست عمل كردن سيستم كنترلي مذكور ادعا دارند، تأكيد بر خرابي سيستم ATC در بروز حادثه در حالي مورد تأكيد است كه که به خوبی نقش خود را در این واقعه ایفا نموده است و موارد زیادی که خود موجب حادثه و افزایش شدت آن شده است از جمله علت یخ زدن ترمز قطار تبریز – مشهد که 60 دقیقه راه آهن تهران- مشهد را مسدود نموده و بررسی خرابی های آن و همچنین علت آتش گرفتن واگن های قطار که موجب افزایش تلفات شده است بی پاسخ مانده اند.
توليدكنندگان سيستم مذكور همچنين در مورد خرابي هاي متعدد پيشين و بي اعتمادي ايجاد شده نسبت به هشدارهاي سيستم ATC مدعی شدند:لازمه بهره برداری از سیستم ATC در راه آهن، آموزش گسترده به بیش از دو هزار لکوموتیوران بوده است که به دفعات صورت پذیرفته و طبیعی است. با توجه به بعد مسافت و تعداد لکوموتیوران، آشنایی آن ها با نحوه کار سیستم جدید مستلزم صرف وقت و حوصله می باشد.
لکوموتیوران در صورتیکه با این سیستم آشنایی کامل داشته باشد از طریق پیامهای سیستم بایستی سرعت را به نحوی کنترل نماید که قطار از سرعت مجاز فراتر نرود و همچنین از چراغ قرمز عبور نکند. چرا که در این صورت لکوموتیوران خلاف نموده و سیستم ATC به ناچار قطار را متوقف می نماید.
تا کنون چند هزار توقف قطار توسط ATC به خاطر تخطی لکوموتیوران به دلیل عدم آشنایی با سیستم صورت گرفته است که تمام آن ها به عنوان خرابی سیستم اعلام گردیده است.
همچنین کلیه قطار هایی که اساساً فاقد ATC می باشند و در مسیر تهران- مشهد تردد می نمایند به عنوان خرابی ثبت گردیده است.
بر اساس آنچه آمد بايد گفت اشاره به خطاي انساني و خرابي سيستم ATC در حالي علت اصلي بروز حادثه عنوان مي شود كه ناديده گرفتن ديگر خطاهاي موجود از جمله ضعف در آموزش نيروي انساني ماهر، ضعف در تقويت سيستم هاي ترمز قطارها، نبود تجهيزات امدادي كافي در قطار، كيفيت پايين واگن هاي قطار، ضعف در امداد رساني به موقع نيز از ديگر خطاهايي است كه مورد اشاره كارشناسان است و بايد همزمان با موضوع خطاعي انساني و اشكال در سيستم ARC مورد ارزيابي دقيق قرار بگيرند.