به گزارش «شيعه نيوز»، گسترش شهرنشینی، دسترسی بیشتر به فناوری، مشغله های فراوان، تحمیل استرس های متعدد بر افراد، تعامل فرهنگی بالا و خطر تضعیف هویت فرهنگی، کاهش ارتباطات عاطفی میان مردم و افزایش اختلالات روانی از ویژگی‌های جامعه امروزی و زندگی به اصلاح مدرن است. در چنین جامعه ای نشاط و شادمانی اجتماعی بیش از بیش احساس می شود، برخی کارشناسان بر این اعتقاد هستند که که جامعه ایرانی آن اندازه که باید و شاید شاد نیست و از نبود بسترها و زمینه های لازم برای ابراز شادمانی به شکل جمعی و عمومی رنج می برد. به عبارت دیگر در جامعه ما، شیوه های شناخته شده و متعارف محدودی برای شادمانی های همگانی وجود دارد اما در برخی مواقع این شادمانی عمومی در تعارض با نظم و امنیت اجتماعی قرار می گیرد.
دکتر مریم کشاورز روانشناس اجتماعی، با اشاره به رابطه مستقیم شادی و نشاط با سلامت روح و جسم انسان اظهار کرد: بطور یقین شادابی و نشاط رابطه مستقیمی با تندرستی و سلامت روانی افراد دارد چرا که علاوه بر ذهن، جسم نیز برای سلامتی نیازمند شادابی و نشاط است. برخی از مطالعات علمی نشان می دهد که حالات شادی با هورمون های استرس ارتباط دارند و افراد شادتر می توانند زندگی طولانی تر و سالم تری داشته باشند همچنین داده ها و اطلاعات نشان می دهند که حالت مثبت، مثبت اندیشی و شوخ طبعی با رفاه و سلامت بهتر در ارتباط هستند.
نقش مثبت شادی و نشاط اجتماعی در توسعه فردی و اجتماعی
وی در ادامه با بیان اینکه بدون وجود متغیرها و موقعیت‌های نشات انگیز به راحتی نمی‌توان به نشاط طبیعی دست یافت، تصریح کرد: زندگی در دنیای توسعه یافته، ماشینی و به دور از طبیعت بیش از گذشته نیازمند نشاط، شادمانی فردی و اجتماعی است و تاثیر آن بر سلامت روح، جسم و حتی توسعه فردی و اجتماعی به گونه ای است که اگر وجود نداشته باشد ناامیدی، بی انگیزگی، افسردگی، انواع دیگری از اختلالات روانی و آسیب های اجتماعی را به دنبال می‌آورد. بنابراین سهم نشاط اجتماعی به عنوان یک محرک شادی‌بخش و نشاط آفرین برای افراد جامعه بسیار مهم‌تر است.
مهم ترین مولفه های نشاط اجتماعی
این روانشناس اجتماعی، به مهم ترین مولفه های ایجاد نشاط اجتماعی اشاره کرد و گفت: ترویج الگو های تربیتی، تقویت هویت فرهنگی، عدم تبعیض، احساس امنیت اجتماعی و روانی، تقویت معنویت، موفقیت های اجتماعی برابر، کاهش فاصله طبقاتی، شکل گیری اعتماد عمومی، رضایت شغلی یا وجود امنیت شغلی، برنامه های ورزشی، کیفیت ارتباط اجتماعی مردم، تسلط به مهارت های زندگی، افزایش مشارکت اجتماعی، شایسته سالاری و غیره از جمله مولفه هایی است که موجب نشاط اجتماعی در جامعه خواهد شد.
رتبه ۱۰۴ ایران از نظر نشاط و شادمانی اجتماعی
به گفته وی، بر اساس رتبه بندی سازمان جهانی بهداشت کشور ایران در حوزه شادی، نشاط فردی و اجتماعی رتبه ۱۰۴ را دارد. متاسفانه افسردگی در جامعه ما آمار نسبتاً بالایی دارد. آمار بالای مصرف مواد مخدر شادی‌آفرین و مشروبات الکلی، زنگ خطری برای این مسئله است.
رواج شادی های کاذب در جامعه ایران
این روانشناس اجتماعی ادامه داد: متاسفانه شادی های اجتماعی افراد جامعه ما در حد ارتباط کلامی توقف کرده و از ارتباطات رفتاری و احساسی واقعی خبری نیست. به نوعی تفریحات فردی غیرفعال مانند رفتن به مراکز خرید، رفتن به رستوران ها، پاساژ گردی، تماشای تلویزیون، تمسخر دیگران و جک گفتن تا حدی جای شادی اجتماعی را گرفته است.
وقتی اعتیاد جای نشاط عمومی را می گیرد
به گفته دکتر کشاورز، یکی از دلایل مهم گرایش جوانان و نوجوانان به مصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی عدم برنامه های شاد در فضاهای عمومی و اجتماعی است. در واقع افراد مجبور می شوند شادی های خود را بصورت فردی و در خفا انجام دهند که این امر موجب افزایش گرایش به مصرف مواد بخصوص در بین زنان شده است.
عوامل کاهنده نشاط اجتماعی
این روانشناس اجتماعی با بیان اینکه کاهش نشاط و شادمانی اجتماعی ریشه فردی، خانوادگی، اجتماعی و محیطی دارد گفت: وضعیت نامناسب و مشکلات شدید اقتصادی، کمبود وسایل تفریحی و رفاهی، ضعف در مهارتهای ارتباطی با دیگران، انزوا و گوشه گیری، مشکلات خانوادگی و کاهش روابط خانوادگی و اجتماعی از دلایل فردی و خانوادگی عدم نشاط عمومی در جامعه است.
عوامل اجتماعی و محیطی نبود نشاط اجتماعی
وی در پایان در خصوص عوامل اجتماعی و محیطی کاهش نشاط اجتماعی و عمومی در جامعه نیز افزود: عواملی چون بافت شهر و محله که با استانداردهای روحی، روانی و فرهنگی در تعارض باشند، وجود آلودگی‌های صوتی، تنش‌های عصبی و کاهش آستانه تحمل افراد، عدم ثبات اقتصادی، تورم و دسترسی سخت و دشوار به امکانات اولیه برای یک زندگی ساده، برخوردهای خشن در جامعه، بی نظمی و هنجارشکنی های اجتماعی، تعارض بین فرهنگ و باورهای دینی با رفتارهای اجتماعی و بروز، کم شدن روحیه تعاون، همدلی و نوعدوستی، زیاد شدن ریا و دروغ از جمله این موارد است.
بطور کلی شاد بودن، خندیدن و نشاط داشتن بخصوص شادمانی‌های گروهی و همگانی به شرطی که مغایر ارزش‌ها و هنجارهای جامعه نباشد در زندگی انسان امروز امری ضروری است لازم است مسئولان و فعالان فرهنگنی و هنری در این زمینه برنامه‌ریزی‌های وسیعی را انجام دهند تا شادی های کاذب جایگرین شادی های واقعی، عمومی و گروهی نشود.