آينده، گروه اجتماعی: حدود 7 سال است تولیدات گروه هایی که به " زیرزمینی" شهرت یافتند، در بین جوانان ایرانی دست به دست می چرخد و از طریق اینترنت دانلود می شوند. نگاهی به تعداد دفعات دانلود این موزیک ها در سایت های دانلود نشان می دهد که استقبال از این نوع تولیدات زیاد هم محدود نیست.
این گروه ها که اکثرا کار خود را در ایران آغاز می کنند، پس از مدت کوتاهی از ایران خارج می شوند و به کشورهای اروپایی و یا آمریکا می روند و در آنجا به فعالیت خود ادامه می دهند.
آنها همچنان که از نام آنها پیداست، بدون فیلتر یا نظارت خاصی فعالیت می کنند. اکثر آنها در متن ترانه های خود از کلمات رکیک نیز استفاده می کنند! تا پیش از این گروه ها، حتی خواننده های لوس آنجلسی که با سبک های جدید قطعاتی را تولید می کردند- از جمله جاز یا هیپ-هاپ – هرگز در متن ترانه های خود از واژه های رکیک یا فحش استفاده نمی کردند. استفاده از کلمات رکیک از طرفی و متن ترانه ها که قدمی فراتر از ترانه های رپ برداشته و بیشتر به محاورات روزمره نزدیک شده بودند، دو حرکت تابوشکنانه این گروه ها بودند که توجه افکار عمومی را به خود جلب کرد.
شهر تاریک
هرچند شاید بتوان گفت، بخش غالب تولیدات این گروه ها شامل محتواهای مبتذل یا حتی غیراخلاقی است، اما تمامی فعالیت های گروه های موسیقی زیرزمینی این طور نیست. بعضا برخی از این گروه ها تولیداتی با موضوعات هویت ملی و افتخارات ملی می خوانند که پدیده ای قابل توجه است. یکی از این گروه ها گروه زدبازی بود (زاخاربازی) که در دی ماه امسال، چند روز پس از حمله هوایی رژیم صهیونیستی به باریکه غزه قطعه ای را با عنوان"شهرتاریک" تولید کردند که به سرعت در اینترنت توزیع شد و تنها در یک سایت دانلود 7 هزار بار دانلود شد. در این قطعه خوانندگان اثر با ادبیات همیشگی خود به دفاع از مردم غزه پرداختند.
در بخشی از این قطعه آمده است: "تو این شهر تاریک، سرد پاییزی / اگه سر پایی، قهرمانی، تنها نه نیستی/ می شنویم سرصداتو/ می فهمیم هر نگاتو/ می جنگیم همه با تو / تنها نه نیستی/ واسه اون بچه ای که تو نوار غزه/ سوار دوچرخه س زندگی نداره مزه/ چون، آروم نداره اون حتی یه لحظه/ نمی تونه حتی بزنه یه غذا به لثه/ یه کیلومتر اون ور ترم پر فضای سبزه/ همه اینا فقط برای حذف نسلی/ که بشون می گن تروریست/ یه مشت قاتل حیوون صهیونیست/ موشک هاشونم فقط می رسه به زن و بچه ها/ شکایتم می کنی می گن نکن سر صدا/ سنگ پرت کنی می‌گن نکن پرت / چرا؟ چون می‌ترکه یه روزی غم و درد یه جا/ هر ایرونی بشنوه داد می زنه/ چون اگه فوت کنیم کشورشو باد می بره/ ولی پول میده، فشنگش رو باز می خره/ همش زور میگه که جنگشو باز ببره/ 50 سال پیش اومدن و زود تلپ شدن/ میخوان همسایه رو مث مورچه له کنن/ خوب کنف شدن/ دنیا کور و کره، اما میاد صداش این طرفا جیغ/ آمریکا اومد، کردن این عرب ها خیس/ اما تا وقتی ما اینجاییم از این خبرا نیست/ چون به گوشمون می رسه آمار درست/ هر روز یه بچه دیگه میمیره مامانش جلوش/ اسرائیل نیگا کن و بگو گربه وحشی/ وقتش میریزیم سرت مثل یه مشت گرگ وحشی."
فریاد غزه
قطعه اعتراضی فریاد غزه از سمپل و علی باطل که ترکیبی از موسیقی سنتی ایرانی و موسیقی نوپای رپ فارسی بود، در جهت دفاع از مردم غزه در اواسط مقاومت مردم در باریکه غزه منتشر شد. خوانندگان این قطعه هر دو در ایران ساکن هستند، در بخش هایی از این قطعه آمده:
"با نام خدا و امت مسجد پیر/ به یاد مردم بی گناه مردم غزه/ من یه ایرانی مسلمان و طالب صلحم/ شما یه مشت حیوون پست و بی ایمانید/ دادت داد منه اینو قلبم می گه/ دنیا بیدار شو ببین جنایت صهیونیست/ سکوت همه قطعنامه ها عامل دلخوریست/ به علی قسم پیروزی اینه/ مادر بذار مشت گره کردتو ببوسم/ فلسطین ای برادر/ تو هستی ماه خاور/ تورا ما یار و یاور/ تمام عالم در سکوت شرم آور/ سالها مقاومت مقابل توپ و تانک/ سنگ و دست خالی نتیجه ش خون و بانگه/ الله اکبر ایرانیا حامی تونه/ با مردن چیزی از عزتت کمتر نشد/ برادر خون پاک تو بود در نماز/ سمت طفل شیرخواره میباره تیر مرگبار/ غزه امروز مظلومه و فریاد زد/ غزه شرافت اسرائیل رو بر دار زد/ لیاقتتونه پرتاب لنگه کفش/ کمتر از شهادت برادرم لیاقتت نبود/ برا وطن سپر میشه این سینه صدبار."
دلم گرفته
دلم گرفته عنوان قطعه دیگری است که به همدردی بامردم غزه پرداخته. بنیامین خواننده رپ دیگری بود که در دفاع از مردم غزه قطعه ای را در روزهای هجوم رژیم صهیونیستی به باریکه غزه تولید و منتشر کرد. این قطعه که به سبک رپ اجرا شده است، هرچند به اندازه دو قطعه دیگر دانلود نداشته، اما طرفداران خود را پیدا کرد، در قسمت هایی از این قطعه آمده است:
" دلم گرفته نوشته هامو به آب/ تو هم می تونی ببینی فرق بین فرشته ها و انسان / احساس مرده تو دل این آدمای لعنتی/ هر کاری عشقشون بکشه می کنن/ اینجا هوای بد همیشه تو ریه هاست/ به مولا اینا آدم نیستن/ ببین به اون بچه معصوم چقدر راحت تیر زد/ کشتش/ عین خیالشم نبود که مرده/ لعنتی توی سینه تو چی داری؟/ اه نگو که سربه/ اون فقط یه بچه بود/ یه لحظه دود از تفنگت زد بیرون/ دلم گرفته از اخبار مرگ و میر/ دلم گرفته ای کاش اینا یه خواب بود/ ای کاش اینا یه قصه تو کتاب بود.
برای آزادی غزه از قلب لندن
زدبازی نام یکی از گروه‌های رپ فارسی است که در لندن فعالیت می‌کند. آنها در آهنگ هایشان چنین ادعا می‌کنند که بهترین گروه رپ ایرانی هستند. ولی با وجود اینکه فعالیت‌های گروه‌های رپ ایرانی عمدتاً به صورت زیرزمینی است این ادعای آنها چندان اثبات‌پذیر نیست. در حال حاضر چندین خواننده و گروه زیرزمینی که غالب آنها در سبک رپ اجرا می کنند در داخل و خارج کشور فعالیت می کنند.
داستان رپ فارسی
رپ در واقع در کشورهای آمریکایی به وجود آمد و بیشتر دستمایه آن اعتراضات اجتماعی نسبت به تبعیض های نژادی در این کشورها بود. بعدها نیز پیشگامان و بزرگان این نوع موسیقی که به مسائل اجتماعی می پرداختند از بین جامعه رنگین پوستان بودند.
با توجه به نوع فرهنگ کشورهای غربی، در ترانه های رپ به دفعات از کلمات رکیک برای بیان احساسات استفاده می شود. اما در ایران با توجه به نوع ادبیات و فرهنگ مردم کشور ما این امر زیاد معمول نبود.
در ایران نیز که رپ خود را از کشورهای آمریکایی اخذ کرده بود، در ابتدا نوع کلام و فحاشی های معمول در قطعات خارجی در واقع به فارسی ترجمه شدند. غافل از اینکه اصولا رپ در کشورهای دیگر به طور خاص به مسائل اجتماعی می پردازد، اما در ایران به خاطر عدم نظارت صحیح و نگاهی که نوعا به این گروه ها وجود دارد و راندن آنها به سمت موسیقی زیر زمینی، به نظر می رسد آنها که می توانند حتی در زیر زمین خانه هایشان قطعاتی را تولید و توزیع کنند، در حال منحرف شدن هستند.
علاوه بر قطعه شهر تاریکی، سایر تولیدات گروه های رپ زیر زمینی که یک بار در مورد استفاده برخی از اعراب از نام مجعول "خلیج عربی" و یک بار در دوره اوج فشارها به ایران بر سر برنامه های هسته ای روانه اینترنت شد و به دست مصرف کنندگان رسید و به طور قابل توجهی در جهت دهی به افکار جوانان نقش بازی کرد و در ماجرای خلیج فارس، هویت ایرانی را به رخ کشید و در ماجرای انرژی هسته ای از حق ایران دفاع کرد، نشان می دهد که این گروه ها با توجه به اقبالی که در بین نسل جوان دارند، با اندکی حمایت و نظارت صحیح می توانند در جهت مثبت در جامعه کارایی داشته باشند.
گروه های زیرزمینی بدون هیچ گونه نظارت یا فیلتر و ... به فعالیت می پردازند و نمی توان گفت قطعاتی که آنها در دفاع از هویت ملی، انسانیت و... اجرا و منتشر می کنند، به طمع دریافت مجوز و یا حمایت خاصی است. البته فضای اکثر کارهای آنها هم منطبق با استانداردهای فرهنگی ایران نیست.با این حال در شرایطی، می توان از این پتانسیل که در داخل موسیقی رپ قرار دارد، استفاده مثبت کرد. به طوری که از اقبال عمومی آنان مشخص است، قشری از جوانان و نوجوانان به این نوع تولیدات علاقه دارند و مسئولین ذیربط می توانند با نگاهی فعال به آنها قدرت و توانایی آنها را در جهت مثبت و سازنده هدایت و مدیریت کنند. هرچند قطعا نمی‌توان اکثر اقدامات آنان را مورد تایید یا تحت تاثیر قرار داد.