به گزارش «شیعه نیوز»، تماس تلفنی «حسن روحانی»رئیس جمهوری ایران با اردوغان همتای ترک اش به شدت مورد استقبال و تقدیر رئیس جمهوری ترکیه قرار گرفت.تماسی که شامل تبریک به اردوغان به دلیل شکست کودتا و آمادگی برای همکاری دو کشور بود و چه بسا مقدمه برای میانجی گری مشترک روسیه و ایران برای از سرگیری روابط سوریه و ترکیه شود.
بی تردید ترکیه با عراق،مصر و در درجه کمتری با ایران اختلافاتی دارد و اختلافاتی نیز با روسیه دارد که در مسیر حل شدن است اما اینها همه اختلاف های ثانوی است یا اینکه با پرونده سوریه ارتباط مستقیم دارند و در صورت وقوع تغییر در سیاست های ترکیه در پرونده سوریه ذوب می شوند.
«عبدالباری عطوان»نویسنده و تحلیلگر مشهور عرب در یادداشتی در بخش سخن سردبیر نوشت:بگذارید کودتای نافرجام ترکیه و پیامدهای آن از پاک سازی های گسترده که شامل ده ها هزار قاضی ، معلم ، امام جماعت ، نیروی امنیتی و کارمندان دولت و افسران بلندپایه و با درجه پایین را کنار بگذاریم،بگذارید همه اینها را هر چند به شکل موقت کنار بگذاریم و تلاش کنیم که اقدامات و گام های بعدی «رجب طیب اردوغان»رئیس جمهوری ترکیه که قرار است در دو عرصه منطقه ای و بین المللی به آنها دست بزند را بخوانیم.
سورپرایزهای اردوغان این روزها بسیار و زیاد شده است و انسان در حالی که پشت سر آنها می دود و نفسش به شماره می افتد نیاز به آن دارد که هر از چند گاهی نفسی تازه کند اما بارزترین این سورپرایزها«آشتی»با سوریه و ورود به مذاکرات با این کشور و تغییر همه رویکردهای سیاسی و نظامی در قبال سوریه توسط دولت ترکیه است.
در این جا چند بار درباره این مساله سخن گفتیم و از آقای «بینالی ییلدریم»نخست وزیر ترکیه و مرد شماره دو در این کشور چند بار سخنانی از وی نقل کردیم که در آنها دم از بیهودگی جنگ سوریه و ضرورت توقف حمام های خون و بازگشت به «صفر کردن مشکلات»با همسایگان می زند اما این بار چیز جدیدی که وجود دارد در همین زمینه و در راستای همین رویکرد است که بر زبان اردوغان در دو روز پیش جاری شد و چه بسا سورپرایز بزرگتر را تشکیل دهد که دل برخی را شاد کند و برخی را دچار سکته های قلبی کند.
اردوغان با صدا و تصویر دوشنبه شب در برابر مجموعه ای از هوادارانش گفت که «کشورش اختلاف ها با همسیاگان را پشت سر می گذارد.»رئیس جمهوری ترکیه فاش کرد که دولتش پس از نشست شورای امنیت ملی که قرار است امروز-چهارشنبه-برگزار شود،تصمیم های مهمی اتخاذ کند.
نمی دانیم تصمیم های مهمی که شورای امنیت ملی ترکیه به رهبری وی و با مشارکت نخست وزیر ، دولتمردان برجسته اش و نهادهای ارتش و سازمان امنیت اتخاذ می کند چه هستند اما به خوبی می دانیم که اختلاف های بزرگتر با کشورهای همجوار که قرار است پشت سر گذاشته شود با دولت سوریه است؛سوریه منبع همه مشکلاتی است که ترکیه این روزها از آنها رنج می برد مشکلاتی مانند«تروریسم»و انفجارها در آنکارا و استانبول و بلندپروازی کردها برای ایجاد یک «کشور»در طول مرزهای شمالی سوریه است.
بی تردید منکر نمی شویم که ترکیه با عراق،مصر و در درجه کمتری با ایران اختلافاتی دارد و اختلافاتی نیز با روسیه دارد که در مسیر حل شدن است اما اینها همه اختلاف های ثانوی است یا اینکه با پرونده سوریه ارتباط مستقیم دارند و در صورت وقوع تغییر در سیاست های ترکیه در پرونده سوریه ذوب می شوند.
تلاش می کنیم که در این مقاله آن چه در سطرهای سخنان اردوغان آمده را بخوانیم و معناها و نشانه های درون این سخنان درباره فلان یا بهمان پرونده را رصد کنیم.آن چه می توانیم با خواندن سخنان اردوغان به آن برسیم را می توان در این نکته ها خلاصه کنیم:
نخست: رویکرد رسانه ای و سیاسی سریع توسط دولت اردوغان،بازنگری در دوستی با واشنگتن و بی توجهی به تهدیدهای اروپا درباره توقف مذاکرات پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا در صورت فعال کردن مجازات اعدام و احتمال وقوع قطع روابط میان دو طرف بر بستر مخالفت دولت آمریکا با تحویل«فتح الله گولن»روحانی ترک که در اراضی اش اقامت دارد و دولت ترکیه وی را متهم به دست داشتن در کودتای نافرجام کرده است.
دوم:حالت «سردی»که بر روابط ترکیه و عربستان سعودی از زمان بین سخنان ییلدریم درباره احتمال از سرگیری روابط میان کشورش و سوریه حاکم است.سردرگمی رسانه های سعودی درباره کودتای نافرجام بازتاب دهنده این سردی است؛شبکه های تلویزیونی سعودی از جمله شبکه های رسمی «الاخباریه»و «العربیه»در ابتدا با کودتا همبستگی کردند اما بلافاصله از نظر خود برگشته و به شیوه خجولانه ای از شکست آن استقبال کردند.
سوم: آقای «عادل الجبیر»وزیر خارجه عربستان سخنان عجیبی در حاشیه دیدار وزرای خارجه کشورهای حاشیه خلیج فارس با وزرای خارجه اروپا در بروکسل در دو روز پیش به زبان آورد و گفت:«امید به حل بحران سوریه وجود دارد.»در عین حال تأکید کرد که «حمایت کشورش از معارضان سوری و جنگ با داعش ادامه دارد».منشأ تعجب اینجاست که آقای الجبیر به شکل غیر عادی اش به حل سیاسی بحران سوریه خوش بین بود و هرگز درباره کناره گیری «بشار اسد»رئیس جمهوری سوریه چه با جنگ چه با صلح سخنی بر زبان نیاورد.
نمی خواهیم از حوادث پیشی بگیریم و نتایج عجولانه بگیریم اما آن چه بدون هیچ گونه تردیدی می توانیم بگوییم این است که اسد رئیس جمهوری سوریه بزرگترین برنده این کودتای نافرجام در ترکیه است چه این کودتا واقعی باشد چه ساختگی آن هم بنابر چند دلیل که در پایین می آید:
نخست: نزدیکی ترکیه و روسیه قطعی است و چه بسا در صورت وخامت در روابط ترکیه با آمریکا، وارد مرحله همکاری استراتژیک بی سابقه شود.«سرگئی لاوروف»وزیر خارجه روسیه سه روز پیش تاکید کرد که همکاری عمیقی میان مسکو و آنکارا در پرونده سوریه وجود دارد.
دوم: تماس تلفنی «حسن روحانی»رئیس جمهوری ایران با اردوغان همتای ترک اش به شدت مورد استقبال و تقدیر رئیس جمهوری ترکیه قرار گرفت.تماسی که شامل تبریک به اردوغان به دلیل شکست کودتا و آمادگی برای همکاری دو کشور بود و چه بسا مقدمه برای میانجی گری مشترک روسیه و ایران برای از سرگیری روابط سوریه و ترکیه شود.
سوم: ناپدید شدن معارضان سوری از صحنه سیاسی طی سه روز گذشته و نرسیدن هیأتی از آنها به آنکارا برای نشان دادن همبستگی با اردوغان.حداقل تا کنون چنین اتفاقی نیفتاده است.
صحنه ترکیه در حال تغییر است و ترکیه قبل از کودتا با ترکیه بعد از کودتا فرق می کند و همانطور که در مقاله ای پیش از این گفتیم اردوغان پیش از کودتا با اردوغان پس از کودتا نیز فرق می کند.فقط چند ساعت به این مانده است تا از تحول بزرگی که رئیس جمهوری ترکیه پس از نشست شورای امنیت ملی عالی این کشور اعلام می کند، مطلع شویم.ساعت های انتظاری که حداقل برای ما بسیاری طولانی است.