«من عمل بما علم ورثه الله علم ما لم يعلم»؛ «[من عمل بما علم] كفی ما لم يعلم»؛ (والذين جاهدوا فينا، لنهدينهم سبلنا).
آنچه میدانيد، عمل كنيد و در آنچه نمیدانيد؛ احتياط كنيد تا روشن شود و اگر روشن شد، بدانيد كه بعض معلومات را زير پا گذاشتهايد؛ طلب موعظه از غير عامل(كسی كه به دانستههايش عمل نمیكند، محل اعتراض است و قطعاً مواعظی را شنيدهايد و میدانيد، عمل نكرديد و گرنه روشن بوديد.
- همه میدانند كه «رساله عمليه» را بايد بگيرند و بخوانند و بفهمند و تطبيق عمل بر آن نمايند و حلال و حرام را با آن تشخيص بدهند و همچنين مدارك شرعيه [را] اگر اهل استنباط باشند؛ پس نمیتوانند بگويند: «ما نمیدانيم چه بكنيم و چه نكنيم.»
- از واضحات است كه خواندن قرآن در هر روز، و ادعيه مناسب اوقات و امكنه، در تعقيبات و غير آنها؛ و كثرت تردد در مساجد و مشاهد مشرفه و زيارت علما و صلحاء و همنشينی با آنها، از مرضيات خدا و رسول(صلی الله عليه و آله) است و بايد روز به روز، مراقب زيادتی بصيرت و انس به عبادت و تلاوت و زيارت باشد.
و بر عكس، كثرت مجالست با اهل غفلت، مزيد قساوت و تاريكی قلب و (دوری) از عبادت و زيارات است؛ از اين جهت است كه احوال حسنه حاصله از عبادات و زيارات و تلاوتها، به سبب مجالست با ضعفا در ايمان، به سوء حال و نقصان، مبدل میشوند؛ پس، مجالست با (فرد) ضعيف الايمان ـ در غير اضطرار و برای غير هدايت آنها سبب میشود كه ملكات حسنه خود را از دست بدهد، بلكه اخلاق فاسده آنها را ياد بگيرد: «جالسوا من يذكركم الله رؤيته و يزيد فی علمكم منطقه و يرغبكم فی الاخرة عمله.»
- از واضحات است كه ترك معصيت در اعتقاد و عمل، بینياز میكند از غير آن؛ يعنی غير، محتاج است به آن و او محتاج غير نيست، بلكه مولد حسنات و دافع سيئات است:
«و ما خلقتُ الجن و الانس إلا ليعبدون.»
عبوديت؛ ترك معصيت در عقيده و عمل
بعضی گمان میكنند كه ما از ترك معصيت عبور كردهايم!! غافلند از اين كه معصيت، اختصاص به كبائر (گناهان بزرگ) معروفه ندارد، بلكه اصرار بر صغائر(گناهان كوچك) هم، كبيره است؛ مثلاً نگاه تند به مطيع، برای تخويف(ترساندن)، إيذاءِ(موجب اذيت) مجرم است؛ [و] تبسم به عاصی(گناهكار)، برای تشويق، اعانت(كمك) بر معصيت است.
محاسن اخلاق شرعيه و مفاسد اخلاق شرعيه، در كتب و رسائل عمليه، متبين شدهاند. دوری از علما و صلحا، سبب میشود كه سارقين دين، فرصت را غنيمت بشمارند و ايمان و اهلش را بخرند به ثمنهای(قيمت) غير مبارك، همه اينها مجرب و ديده شده است.
از خدا میخواهيم كه عيدی ما را در اعياد شريفه اسلام و ايمان، موفقيت به «عزم راسخ ثابت دائم بر ترك معصيت» قرار بدهد كه مفتاح سعادت دنيويه و اخرويه است، تا اين كه ملكه بشود ترك معصيت و معصيت برای صاحب ملكه، به منزله زهر خوردن برای تشنه است، يا ميته(گوشت مرده) خوردن برای گرسنه است.
البته اگر اين راه تا آخر، مشكل بود و به سهولت و رغبت، منتهی نمیشد، مورد تكليف و ترغيب و تشويق از خالق قادر مهربان نمیشد.
«و ما توفيقی إلا بالله، عليه توكلت، و إليه انيب».
و الحمدلله أولاً و آخراً و الصلاة علی محمد و آله الطاهرين و اللعن الدائم علی أعدائهم أجمعين»
17 ربيع المولود 1419