به گزارش «شیعه نیوز» به نقل از راسخون، يك جامعه نمونه در اين كاروان متجسم بود. در دل تاريكی از كوره‌راه‌های بيابان‌ها گذر كردند و منزل به منزل راه سپردند.
يك ماه و چند روز از بيابان‌ها و كوهستان‌ها گذشتند و در هر منزل از خود، ردّی از روشنايی و كرامت باقی نهادند. روز سوم شعبان سال شصت هجری درست در روز ميلاد امام حسين (ع) كاروان امام به مكه رسيد و در محله شعب علی در خانه عباس بن عبدالمطلب اقامت گزيد. مردم مكه به استقبال و ديدار خاندان پيامبر(صلی الله عليه و آله) آمدند.
در اين ايام كه در آستانه برگزاری مراسم حج بود بسياری از مسلمانان از سراسر قلمرو اسلامی به مكه می‌آمدند و اين فرصت مناسبی برای امام حسين(ع) و خاندان پيامبر بود تا با مردم صحبت كنند و نسيم آزادی در مكه وزيدن گيرد.
از سوم شعبان تا هشتم ذی‌‌الحجه كه امام حسين(ع) از مكه به قصد كوفه عزيمت نمود بيش از چهار ماه در مكه اقامت داشتند. در اين مدت، مردم گروه گروه با امام‌حسين(ع) تماس می‌گرفتند و ابراز وفاداری و حمايت می‌كردند.
در دهم رمضان نامه‌ای از سران و اعيان كوفه به امام حسين (ع) رسيد كه در آن نامه از امام دعوت شده بود به كوفه برود تا كوفيان به رهبری امام با يزيد بجنگند.
امام در پاسخ نامه‌های مكرر سران و مردم كوفه، مسلم بن عقيل (پسر عموی خود) را به كوفه فرستاد تا ميزان صحت گفته كوفيان را به اطلاع امام برساند.
با اعزام مسلم بن عقيل به كوفه، هجده هزار نفر از مردم كوفه با امام بيعت كردند و مسلم خبر اين بيعت و وفاداری را به امام ارسال داشت. ليك با تغيير يافتن حاكم كوفه وضع‌ِ مردم نيز تغيير يافت. ابن زياد از طرف يزيد بن معاويه به عنوان حاكم كوفه انتخاب شد و با فريب و توطئه و قتل و كشتار، مردم‌ِ كوفه را از همراهی با مسلم باز داشت تا جايی كه مسلم در يك جنگ نابرابر به تنهايی با سربازان ابن‌زياد جنگيد و سرانجام دستگير و به شهادت رسيد.
همزمان با اين واقعه و مطلع شدن يزيد از نهضت امام حسين (ع) و فعاليت‌های ايشان سپاهی را به فرماندهی عمر بن سعد جهت دستگيری يا قتل امام حسين (ع) به مكه اعزام كرد و امام وقتی از ماجرا آگاه شد ديگر نتوانست منتظر رسيدن نامه مسلم بن عقيل باشد و ناچاراً در هشتم ذی حجه مكه را به قصد كوفه ترك كرد.
حركت كاروان امام از هشتم ذی حجه تا دوم محرم كه به كربلا رسيد، حركتی بود برای بيدار كردن انسان‌های تمامی تاريخ. اين كاروان، منزل به منزل راه می‌سپرد تا آميزه‌ای از عظمت و عزت و مظلوميت را بر صفحات تاريخ بنگارد و سرانجام اين كاروان در دهم محرم 61 هجری حماسه‌ای را آفريد، حماسه عشق، حماسه هويت انسانی، حماسه عاشورا.
روز شمار اين حماسه، شمارش لحظاتی است كه انسان‌هايی عاشق از فراز اين روزها به معراج رفتند و در هر منزلی از خود خاطره‌ای به جای نهادند، خاطره‌ای كه هر قصه آن درسی از عزت نفس و كرامت ذاتی انسان كامل امام حسين (ع) است.
روزشمار فاجعه كربلا
پانزدهم رجب 60 ه.ق:
مرگ معاويه و شروع خلافت يزيد بن معاويه ـ نامه يزيد به والی مدينه جهت اخذ بيعت با امام حسين (ع).
اواخر رجب 60 ه.ق:
- رسيدن نامه يزيد به والی مدينه و عدم بيعت امام حسين(ع) با يزيد.
بيست و هشت رجب 60 ه.ق:
حركت امام حسين (ع) از مدينه به سوی مكه (روز يكشنبه).
سوم شعبان 60 ه.ق:
ورود امام حسين (ع) به مكه و سكونت آن حضرت و خاندانش در خانه عباس بن عبدالمطلب. (حضور امام در مكه مدت چهار ماه و چند روز بوده است).
دهم رمضان 60 ه.ق:
وصول نامه مردم كوفه به امام حسين(عليه السلام) توسط عبدالله بن سبع الهمدانی و عبدالله بن وال تميمی.
دوازدهم رمضان 60 ه.ق:
وصول يك‌صد و پنجاه نامه از كوفه به امام حسين(ع) توسط قيس بن مسهر و عبدالرحمن بن عبدالله و عمارة بن عبيد.
چهاردهم رمضان 60 ه.ق:
وصول نامه سران و مردم كوفه به امام حسين(عليه السلام) توسط هانی بن هانی السبيعی و سعيد بن عبدالله النخعی.
پانزدهم رمضان 60 ه.ق:
حركت جناب مسلم بن عقيل به سوی كوفه، ارسال نامه توسط امام به رؤسای بصره.
پنجم شوال 60 ه.ق:
ورود جناب مسلم بن عقيل به كوفه و بيعت هيجده هزار از مردم كوفه با مسلم.
هشتم ذی حجه 60 ه.ق:
ورود عمر بن سعد با لشكری انبوه به مكه برای دستگيری امام حسين(ع) (چهارشنبه)، حركت امام از مكه به سوی كوفه، ورود ابن زياد به كوفه و محاصره قصر ابن زياد توسط مسلم و يارانش.
نهم ذی حجه 60 ه.ق:
توطئة ابن زياد و پراكنده شدن ياران مسلم، جنگ مسلم با سپاه ابن زياد، هواخواهی عباس بذائی (قره‌داغی) از مسلم و شهادت او به دست سربازان ابن‌زياد، شهادت مسلم بن عقيل و هانی بن عروه در كوفه به دستور ابن زياد، فرود آمدن كاروان امام در «ابطح» و پيوستن ابن ثبيط بصری و فرزندانش به امام، فرود آمدن كاروان امام حسين(عليه السلام) در مكانی به نام «تنعيم» در دو فرسنگی مكه، فرود آمدن امام در «صِفاح» و ديدار فرزدق شاعر با امام، فرود آمدن كاروان امام در «وادی العقيق» و پيوستن عون و محمد فرزندان حضرت زينب (عليهاالسلام) به كاروان امام، فرود آمدن امام در «وادی الصّفرا»، فرود كاروان امام در «ذات عِرق» و پيوستن گروهی از مسلمانان به امام، فرود كاروان امام در «حاجِر» در ناحيه «بطن الرمه» و نوشتن نامه‌ای به مسلم بن عقيل و شيعيان كوفه و ارسال آن توسط قيس بن مسهر صيداوی.
پانزده ذی حجه 60 ه.ق:
فرود كاروان امام در «فَیْدْ»، فرود كاروان امام در «اجفُر».
بيست و دوم ذی حجه 60 ه.ق:
شهادت ميثم تمار (صحابه امام علی عليه السلام) در كوفه توسط ابن زياد، ارسال نامه امام به كوفه توسط عبدالله بن يقطر (برادر رضاعی امام).
بيست و ششم ذی حجه 60 ه.ق:
ورود كاروان امام به «زروُد»، نزديكی «خزيميه»، پيوستن «زهير بن قين» به امام، ورود كاروان امام به منطقه «زباله» در نزديكی كوفه، رسيدن خبر شهادت مسلم بن عقيل و هانی بن عروه به امام، ورود كاروان امام به «ثعلبيه» و توقف شبانه در آنجا، ورود كاروان امام به «القاع»، عبور كاروان امام از «درة العقبه» در نزديكی بيابان‌های كوفه، ورود به «شراف» و توقف شبانه در آنجا.
بيست و هفتم ذی حجه 60 ه.ق:
روبه‌رو شدن كاروان امام حسين(ع) با سپاه حر بن يزيد رياحی، قرار گرفتن كاروان امام در دامنه كوه «ذو حُسَم‌ْ»، جلوگيری حر از حركت كاروان امام به سوی كوفه، حركت كاروان امام به منطقه «البيضه».
بيست و هشتم ذی حجه 60 ه.ق:
عبور كاروان امام از «عُذيب‌ِ الهجانات»، رسيدن خبر شهادت عبدالله بن يقطر در كوفه به دست ابن زياد،
عبور كاروان امام از قادسيه، فرود كاروان امام در «قصر بنی مُقاتل» و توقف شبانه در آنجا.
دوم محرم 61 ه.ق:
فرود كاروان امام به كربلا (روز پنجشنبه)، حركت عمر بن سعد با لشكری انبوه به كربلا.
سوم محرم 61 ه.ق:
ورود سپاه عمر بن سعد به كربلا.
ششم محرم 61 ه.ق:
تجمع بيست هزار سپاهی در سپاه عمر سعد، رسيدن نامه ابن زياد به عمر بن سعد مبنی بر بستن راه رودخانه فرات به روی كاروان امام، آمادگی گروهی از قبيله بنی اسد برای پيوستن به امام و حمله چهارصد نفر از سپاه عمر سعد به آن قبيله و كشتار آنان.
هشتم محرم 61 ه.ق:
حركت حضرت عباس با بيست و هشت نفر (يا سی سوار و بيست پياده با بيست مشك آب) به طرف رود فرات و آوردن آب بعد از درگيری با مأموران عمر بن سعد، ملاقات شبانه امام با عمر سعد، صدور فرمان جنگ توسط ابن زياد.
نهم محرم 61 ه.ق:
حركت لشكر عمر بن سعد به سوی كاروان امام، مهلت خواستن امام از عمر بن سعد برای يك شب،
آوردن امان‌نامه توسط شمر برای حضرت ابوالفضل و برادرانش و خودداری آنان از پذيرفتن امان‌نامه، آماده‌سازی كاروان امام برای جنگ فردا.
دهم محرم 61 ه.ق:
وقوع فاجعه جانسوز كربلا و شهادت امام حسين (عليه السلام) و هفتاد و دو تن از ياران وفادارش (جمعه يا شنبه).
غروب دهم محرم:
غارت خيمه‌های امام و آتش زدن آنها، اسير گرفتن بازماندگان كاروان امام، اسب تاختن بر جسد شهدا،
فرستادن سر شهدا به كوفه.
يازدهم محرم 61 ه.ق:
حركت اسرا به سوی كوفه
دوازدهم محرم 61 ه.ق:
ورود كاروان اسرا به كوفه، سخنرانی حضرت زينب و ام كلثوم و فاطمه(عليهم السلام) در كوچه‌های كوفه، دفن شهدا در كربلا توسط جمعی از مردم قبيله بنی اسد، سخنرانی ابن زياد در مسجد كوفه و اعتراض عبدالله عفيف به ابن زياد و دستگيری و شهادت عبدالله، به دستور ابن زياد.
پانزدهم محرم 61 ه.ق:
حركت كاروان اسرا از كوفه به شام.
اول صفر 61 ه.ق:
ورود كاروان اسيران به شام (بعد از هيجده روز)، سخنرانی حضرت زينب (عليهاالسلام) در كاخ يزيد، سخنرانی امام سجاد(عليه السلام) در مسجد جامع شام.
بيستم صفر 61 ه.ق:
ورود جابر بن عبدالله انصاری به كربلا برای زيارت، ورود كاروان اسيران به كربلا برای زيارت مزار شهدا، حركت از كربلا به مدينه، ورود كاروان اسيران به مدينه، سخنرانی امام سجاد(عليه السلام) در دروازه مدينه، ورود به مسجدالنبی و زيارت حرم مطهر پيامبر.
پانزدهم رجب 62 ه.ق:
وفات حضرت زينب (عليهاالسلام)، منازل مسير كاروان امام از مكه تا كربلا
منزل اول: ابطح، منزل دوم: تنعيم، منزل سوم: صِفاح، منزل چهارم: وادی العقيق، منزل پنجم: وادی الصّفرا، منزل ششم: ذات عرق، منزل هفتم: حاجر، منزل هشتم: فيد، منزل نهم: اِجفَر، منزل دهم: خُزَيمیّه، منزل يازدهم: شقوق، منزل دوازدهم: زرود، منزل سيزدهم: ثعلبيه، منزل چهاردهم: زباله،
منزل پانزدهم: القاع، منزل شانزدهم: عقبه، منزل هفدهم: قرعاء، منزل هجدهم: مغيثه، منزل نوزدهم: شراف، منزل بيستم: ذَوحُسُم، منزل بيست و يكم: البيضه، منزل بيست و دوم: عُذيب الهجانات، منزل بيست و سوم: قصر بنی مقاتل، منزل بيست و چهارم: نينوا، منزل بيست و پنجم: كربلا.
*******************************************************************
منابع:
1- با كاروان امام حسين (عليه السلام) از مدينه تا كربلا، بهاء الدين قهرمانی نژاد شائق، انتشارات شكوری، قم، 1378 ش.
2ـ پيام‌آور عاشورا، سيد عطاءالله مهاجرانی، انتشارات اطلاعات، تهران، چاپ چهارم، 1376 ش.
3ـ تحقيق درباره اول اربعين حضرت سيدالشهداء، سيد محمدعلی قاضی طباطبائی، تبريز، چاپ دوم، 1397 ه.ق.
4ـ حماسه‌سازان كربلا، محمد سماوی، ترجمه: عقيقی بخشايشی، دفتر نشر نويد اسلام، قم، 1369 ش.
5ـ خورشيد بر نيزه، دكتر نورالله حسين‌خانی، انتشارات مسعی ـ نشر خيرالله، تهران، چاپ اول، 1379 ش.
6ـ لهوف، سيد بن طاووس، ترجمه: دكتر عقيقی بخشايشی، دفتر نشر نويد اسلام، قم، چاپ چهارم، 1378 ش.