به گزارش«شیعه نیوز»، سالروز ازدواج حضرت علی(علیه السلام) و حضرت زهرا(سلام الله علیها) با عنوان روز ازدواج در تقویم ملی کشور نام گرفته است، اما در این مدت دستگاهها و متولیان در امور ازدواج کشور چه گام‌هایی برای تسهیل امر ازدواج جوانان برداشته اند؟ معاونت امور زنان ریاست جمهوری و وزارت ورزش و جوانان تا چه حد از کارها و برنامه‌های خود را به امر ازدواج و حل معضلات ازدواج جوانان اختصاص داده‌اند؟ کمیسیون فرهنگی مجلس به عنوان نهاد نظارتی بر عملکرد این دو دستگاه مسئول تا کنون تا چه حد بر عملکرد آنها نظارت داشته است و اعتبارات اختصاص داده شده به این موضوع چقدر در همین مسیر صرف شده است؟
در سال 1384 قانونی با نام «قانون تسهیل ازدواج جوانان» در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید که در ماده یک این قانون آمده است به منظور توانمند سازی جوانان برای تشکیل خانواده دولت مکلف است صندوق اندوخته ازدواج جوانان را ایجاد کند. اساسنامه صندوق شامل ماهیت صندوق، منابع مالی، ارکان و شرح وظایف صندوق و نحوه عضویت در آن ظرف 3 ماه از تصویب این قانون توسط دولت تهیه و جهت تصویب به مجلس شورای اسلامی می‌رود! اما معلوم نیست اساسنامه این صندوق در 3 ماهه چندم کدام سال قرار است تدوین و نهایی شود!
همچنین در این قانون بر مواردی مانند پرداخت وام ودیعه مسکن به جوانان نیازمند اجاره مسکن، مسکن موقت برای زوج‌های جوان با عنوان اجاره به شرط تملیک که از زمین‌های دولتی یا زمین‌های اهدایی خیرین واحدهای ساختمانی ساخته و در اختیار جوانان قرار گیرد.
بر اساس این قانون تمام دستگاه‌های دولتی، نهادهای عمومی و شهرداری‌های دارای تسهیلات رفاهی فرهنگسرا، تالار، باشگاه، و اردوگاه موظف هستند با هماهنگی کمیته سامان ازدواج فضاهای مذکور را برای برگزاری جشن و مراسم ازدواج در اختیار زوج‌های واجد شرایط قرار دهند.
در بند دیگری از این قانون آمده است که به هر یک از خانواده‌های جوان عضو صندوق که هیچ یک از زوجین اشتغال به کار یا منبع درآمدی ندارند حداکثر تا مدت دو سال پس از تاریخ ازدواج مبلغی به عنوان کمک هزینه زندگی به صورت قرض الحسنه پرداخت گردد که سقف آن را متناسب با سرمایه صندوق قرار بود مشخص شود.
وزارت دفاع نیز در مورد حل مشکلات پسران جوانی که در مورد سربازی خود با مشکلاتی مواجه شده‌اند، موظف شده است: محل خدمت سربازان متأهل در نزدیکترین پادگان محل سکونت آنها تعیین شود و همچنین مقرری سربازان متأهل دو برابر سربازان مجرد پرداخت شود.
رسانه‌های جمعی مانند صدا و سیما نیز موظف شده‌اند تا در مسیر فرهنگ‌سازی برای ازدواج آسان و بدون تشریفات اقدام کنند اما تا کنون تا چه حد برنامه‌های فرهنگی ایجاد شده و فیلم‌ها و سریال‌های سینما و تلویزیون در راستای ترویج ازدواج آسان بوده است؟
بر اساس این قانون متأهلین باید در اولویت فرصت های شغلی و استخدامی قرار بگیرند و واگذاری خوابگاه به متأهلین و پرداخت کمک هزینه تحصیلی به دانشجویان متأهل به میزان دو برابر دانشجویان مجرد از وظایف وزارت علوم و وزارت بهداشت در مورد دانشجویان متأهل است.
قرار بود آیین نامه اجرایی این قانون پس از تصویب اساسنامه صندوق توسط مجلس شورای اسلامی ظرف مدت 3 ماه توسط دولت تهیه و به تصویب هیأت وزیران برسد و گزارش اجرای آن هر 6 ماه یک‌بار توسط دولت تهیه و به کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی تقدیم شود، اما تا کنون هیچ گزارشی مبنی بر اجرای این قانون از سوی دستگاه‌های مسئول منتشر نشده است و مشخص نیست کدام دغدغه‌های مسئولان جای ازدواج جوانان را در برنامه‌های آنها گرفته است؟
تاکنون هیچ خبری از اجرایی شدن این موارد و بندها ارائه نشده است و تنها بندی که در این قانون آمده است و اجرایی شده است نامگذاری سالروز ازدواج حضرت علی(ع) و حضرت زهرا(س) با عنوان روز ملی ازدواج و ثبت آن در تقویم ملی کشور است.
در این میان معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری و وزارت ورزش و جوانان به عنوان دو دستگاهی که متولیان اصلی امور جوانان و خانواده در کشور هستند نباید فراموش کنند که در کنار مسائلی مانند ورزش و فوتبال مسئولیت‌هایی نیز در زمینه ازدواج جوانان و تحکیم خانواده بر عهده دارند که متأسفانه در سال‌های اخیر اولویت‌های دیگری جای ازدواج جوانان را گرفته است.
هر ساله در حرکتی نمادین روز ملی ازدواج با عنوان روز بدون طلاق نامگذاری می‌شد که حتی برای یک روز هم که شده مذموم‌ترین حلال خدا در کشور ثبت نشود اما امسال این اتفاق نمادین هم دیگر رخ نداد و مسئولان تنها به دادن هشدار در زمینه کاهش آمار ازدواج، بالارفتن سن ازدواج، افزایش طلاق، تجرد قطعی برخی از دختران بسنده کرده‌اند و تنها حرف است و هشدار که از زبان مسئولان بیان می‌شود اما راهکار عملی تا کنون وجود نداشته است.
غافل از اینکه عامه مردم در مقام شرح وضعیت موجود می توانند سخنوران متبحری باشند که چون در بطن جامعه حضور دارند چه بسا بهتر از مسئولان بتوانند شرایط را توصیف کنند بنابراین توصیف شرایط و ارائه گزارش از مشکلات موجود نه تنها مشکلی از ازدواج جوانان را حل نمی‌کند بلکه تنها شرایط را بحرانی‌تر از آنچه هست جلوه می‌دهد، بنابراین انتظار جوانان از مسئولان این است که همت کنند و وارد میدان شوند و از خارج از گود تنها نظاره گر مشکلات جوانان نباشند وارد میدان شوند، راهکار ارائه دهند و آنها را اجرا کنند.
اگر به کارنامه عملکرد دو نهاد وزارت ورزش و جوانان و معاونت امور زنان ریاست جمهوری نگاهی بیندازیم متأسفانه می‌بینیم که ازدواج اولویت پایین مسئولان است و در این میان این جوانان هستند که باید تاوان بی تدبیری مسئولان را بدهند.
* گزارشی از اجرای قانون تسهیل ازدواج جوانان در دستگاهها تا کنون ارائه نشده است
لاله افتخاری عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در گفت و گو با فارس با انتقاد از عملی نشدن قانون تسهیل ازدواج جوانان می‌گوید: 10 سال است که این قانون به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است اما تا کنون هیچ گزارشی در مورد اجرایی شدن این قانون ارائه نشده است.
وی همچنین در مورد گزارش عملکرد معاونت امور زنان ریاست جمهوری در مورد ازدواج جوانان نیز گفت: هم اکنون به یاد ندارم آیا در میان گزارش‌های ارائه شده از سوی معاونت امور زنان گزارشی در مورد حل مشکلات ازدواج جوانان وجود داشته است یا خیر؟
* عملکرد ضعیف معاونت امور زنان ریاست جمهوری و وزارت ورزش و جوانان برای ازدواج جوانان
همچنین زهره طبیب زاده نوری نیز با انتقاد از عملکرد معاونت امور زنان و وزارت ورزش و جوانان در زمینه ازدواج جوانان، گفت: با توجه به ماده 230 قانون برنامه پنجم توسعه مرکز امور زنان و خانواده موظف است که در مورد 14 مورد مسائل خاص زنان و دختران در کشور اقدامات اجرایی داشته باشد و بودجه‌های سنواتی خود را باید بر اساس این 14 محور ساماندهی کند.
وی ادامه داد: اگر در گذشته این مجموعه، اقدامات پراکنده‌ای انجام می‌داده است بعد از تصویب برنامه پنجم توسعه باید هم اکنون متناسب با این اسناد در بودجه سنواتی خود مفاد اجرایی این اسناد را داشته باشد موافقت‌نامه‌ها با دستگاه‌های مختلف باید بر این اساس باشد این محورهای 14 گانه تحکیم بنیان خانواده و تسهیل امر ازدواج است و وظیفه معاونت این است که شرایط ازدواج آسان را تسهیل کند و در ارتباط با تحکیم بنیان خانواده و تثبیت نظام خانواده در کشور اقدامات اجرایی داشته باشد البته مسلم است که این نهاد یک نهاد ستادی و تصمیم گیر است و باید با موافقت‌نامه‌هایی که با دستگاه‌های ذیربط منعقد می‌کند این امر را پیگیری کند ولی بودجه آن در اختیار این مجموعه است که می‌تواند بخشی از بودجه خود را به این امر اختصاص دهد.
طبیب زاده اظهار داشت: نمونه عینی این دستگاه‌های مسئول کمیته امداد، بهزیستی، وزارت علوم، وزارت بهداشت، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها هستند که بحث ازدواج آسان را در دانشگاه‌ها مطرح می‌کنند.
*انتقاد از عدم همکاری بانک‌ها در پرداخت وام ازدواج
وی افزود: وظیفه معاونت و وزارت ورزش و جوان این است که با بانک‌ها تعامل داشته باشند چرا که هم اکنون شاهد هستیم بسیاری از بانک‌ها یا پرداخت وام ازدواج را انجام نمی‌دهند یا به قدری با تأخیر پرداخت می‌کنند که دیگر مراسم ازدواج جوانان به پایان رسیده است بنابراین وظیفه دارند با بانک‌ها تعامل کنند یا وقتی در بودجه سال گذشته بحث تأمین جهیزیه از طریق شرکت‌های داخلی مطرح شده است این دو دستگاه باید پیگیری کنند که این موضوع به کجا رسید و بپرسند اعطای تسهیلات برای تهیه جهیزیه ارزان قیمت چرا تا کنون عملیاتی نشده است؟
این نماینده مجلس خاطر نشان کرد: اگر می‌خواهند فضای فرهنگی کشور اصلاح شود و روابط خارج از ازدواج کاهش پیدا کند راه حل آن این است که ازدواج آسا ن و شرعی را برای جوانان ایجاد کنیم و یکی از مهمترین مسئولیت‌های معاونت امور زنان تأمین اعتبارات برای اقدامات اجرایی ماده 230 در دستگاه‌های دولتی است که یکی از این ماده‌ها بحث تسهیل ازدواج و تحکیم بنیان خانواده است و باید مسئولان این دو دستگاه پاسخگو باشند که تا کنون در این زمینه‌ها چه اقداماتی را انجام داده‌اند؟
عضو فراکسیون جوانان مجلس شورای اسلامی نیز با انتقاد از انجام اقدامات جدی و اساسی برای حل مشکل ازدواج جوانان از سوی دولت، گفت: وزیر ورزش و جوانان تنها توجه خود را به ورزش و فوتبال معطوف کرده است و توجهی به جوانان ندارد.
رحمت الله نوروزی گفت: بحثی که مقام معظم رهبری نیز بر روی آن تأکید دارند این است که ما برای جوانان به عنوان سکانداران آینده نظام باید برنامه ریزی دقیقی داشته باشیم اما واقعا این مقوله مغفول مانده است.
وی با انتقاد از عدم تشکیل مرتب شورای عالی جوانان گفت: در دولت یازدهم تا کنون تنها یک‌بار این شورا تشکیل جلسه داده است ما انتظار داریم بحث ازدواج جوانان و بحث اعطای تسهیلات به جوانان به صورت جدی از سوی دولت پیگیری شود، جوانی که می‌خواهد کارآفرینی کند نمی‌داند باید کجا برود تا بتواند وامی را برای کارآفرینی دریافت کند حتی برای وام ازدواج هم جوانانی هستند که 2 یا 3 سال در صف انتظار قرار دارند.
این عضو فراکسیون جوانان، اظهار داشت: همه مشکلات جوانان را به حرف مطرح می‌کنیم اما بانک‌های عامل در این زمینه همکاری خوبی ندارند بنده بارها در فراکسیون جوانان با وزیر ورزش و جوانان مطرح کردم که مقام معظم رهبری بر روی بحث جمعیت تأکید دارند اما از سوی دیگر سن ازدواج و آمار طلاق در جامعه بالا رفته است.
نوروزی خاطرنشان کرد: باید بسترها را برای جوانان فراهم کنیم اما برای آنها برنامه‌ای نداریم کل بودجه جوانان در کل کشور 7 میلیارد تومان است با این بودجه چه کاری می‌توان برای جوانان انجام داد؟ این موضوع نیاز به یک حرکت اساسی دارد که دولت و مجلس با هم همدلی و همزبانی داشته باشند تا یک اقدام راهبردی در این مسیر انجام شود.
وی ادامه داد: جوان نمی‌تواند یک وام با سود 27 درصد بگیرد تا بتواند خانه رهن کند یا وسایل لازم را خریداری کند، بانک‌های عامل نباید تنها سرمایه‌داران را سرمایه‌دارتر کنند بلکه باید از جوانان حمایت جدی داشته باشند این موضوع نیازمند این است که رئیس جمهور به عنوان رئیس شورای عالی جوانان این شورا را تشکیل دهند و از بانک‌ها این موضوع را مطالبه کنند.
عضو فراکسیون جوانان مجلس ادامه داد: وزیر ورزش و جوانان تنها توجه خود را به ورزش و آن هم تنها استقلال و پرسپولیس و فوتبال معطوف کرده است و توجهی به جوانان ندارد و ما در این زمینه از وزیر ورزش و جوانان گلایه داریم که یک کار اساسی در حوزه جوانان انجام نداده است. فراکسیون جوانان بارها آمادگی خود را اعلام کرده است که اگر آنها به حمایت مجلس نیاز دارند لایحه به مجلس ارائه دهند ما با تمام توان با آنها همکاری می‌کنیم.
با این شرایط و آمارهایی که از سوی مرکز آمار کشور منتشر می‌شود زنگ خطر کاهش تمایل جوانان به ازدواج در کشور به صدا در آمده است و اگر هم اکنون چاره‌ای اندیشیده نشود و معضلات بر سر راه ازدواج جوانان حل نشود ممکن است در آینده‌ای نه چندان دور این معضل به بحرانی تبدیل شود که دیگر نتوان برای آن نسخه‌ای پیچید.
امیدواریم مسئولان در اولویت بندی دغدغه‌ها و برنامه‌های خود بازنگری داشته باشند تا پرداختن به مسائل سیاسی و ورزشی جایگزین مسائلی مانند ازدواج جوانان و تحکیم بنیان خانواده نشود و بودجه‌های آنها نیز تنها صرف مسائل جاری سازمان آنها نشود.
انتهای پیام/654