به گزارش «شیعه نیوز»، در روزهای آغاز جنگ در سوریه یک مقام عراقی آشفته حال و پریشان درخواست دیدار با یکی از فرماندهان ناتو را کرد. او در دیدار با این مقام ناتو پرسید: «تفاوت میان آنچه در سوریه و لیبی می‌گذرد در چیست؟.» پاسخ این مقام ناتو بسیار ساده و صریح بود: «روسیه بازگشته است.» کنفرانس امنیتی مونیخ نشان داد که ققنوس روس از خاکستر خود در حال تولدی دوباره است. به گزارش ایندیپندنت، این تولد دوباره آنجا نمود عینی یافت که سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه در کنار جان کری وزیر خارجه آمریکا نشست و از طرحی برای سوریه سخن گفت که انتظار می‌رفت بر اساس آن «توقف درگیری‌ها» آغاز شود. روسیه و آمریکا دو قدرتی هستند که می‌توانند در مورد اوضاع سوریه تاثیرگذاری جدی داشته باشند. طرح آنها با تردید از سوی رسانه‌ها و دیپلمات‌ها مواجه شد. آنها به آرامی به خلأها و حفره‌های موجود در این طرح اشاره می‌کردند و آن را عملی نمی‌دانستند.
با این حال، حضور نظامی روسیه به این معنا است که پرزیدنت به این زودی‌ها نمی‌رود یا مسکو فعلا اجازه رفتن او را نمی‌دهد. اسد اعلام کرده خواهان «پیروزی» است، اما از سوی دیگر بعید است که واشنگتن و متحدانش تن به شکستی تمام عیار بدهند. اکنون در سوریه اتحاد روسی- شیعی شکل گرفته و تاکنون اجازه نداده اسد با قدرت وداع کند. این سخنی است که الکساندر دوگین، فیلسوف سیاسی شهیر روس هم بر زبان آورده است آنجا که وی خواستار اتحادیه ارتدوکس- شیعه برای مبارزه با جریان سلفی- تکفیری شده بود. دوگین همچنین ائتلاف روسیه – ایران را در راستای اتحاد اوراسیا تعریف کرده و خواستار همکاری استراتژیک دو کشور شده بود.
ایندیپندنت در ادامه گزارش خود می‌افزاید: از سال ۲۰۱۲ دو ائتلاف کاملا متمایز در سوریه در برابر هم قرار گرفتند: یکی ائتلاف عربستان-ترکیه که با پشتیبانی از داعش و النصره و سایر گروه‌های شورشی توانستند پیشروی‌های چشمگیری در سوریه داشته باشند. دومی هم ائتلاف روسی- شیعی بود که در تقابل با جبهه اول سعی در حفظ اسد و ممانعت از تقسیم و تجزیه سوریه داشت. ایندیپندنت می‌افزاید: «موفقیت ائتلاف اهل سنت، روسیه را تحریک به مداخله نظامی کرد و باعث شد موازنه قوا به نفع ائتلاف ارتدوکس- شیعی بر هم بخورد به گونه‌ای که ائتلاف عربستان-ترکیه درصدد اعزام نیروی زمینی به سوریه است.»
اما اعزام نیرو دیگر دیر است و ائتلاف عربستان-ترکیه با ورود زمینی به سوریه احتمالا مرتکب خطایی استراتژیک می‌شود، زیرا با واکنش سخت روسیه مواجه خواهد شد. چنین است که برخی مقام‌های روسی به شرط فاش نشدن نام سخن از آغاز جنگ جهانی سوم از سوریه به میان آورده‌اند. ایندیپندنت معتقد است همه چیز از آنجا شروع شد که جاده میان حلب- ترکیه قطع شد. در این راستا، آنچه مهم است ورود کردهای سوریه به ائتلاف روسی- شیعی است که موفقیتِ این پیشروی را بیشتر کرد و باعث از کوره در رفتن ترکیه و حمله به مواضع کردهای سوری شد. این نقطه، نقطه آغاز جنگ در صورت ورود نیروهای ترکیه- عربستان خواهد بود.
به نظر می‌رسد ترکیه و عربستان دیگر نیازی به کسب اجازه از برادر بزرگ تر ندارند، زیرا منافع خود را در تقابل با منافع قدرت هژمون می‌بینند. آنها تا امروز بازندگان میدان سوریه بودند و ائتلاف ارتدوکس- شیعی پیروز میدان. ظهور داعش در سال ۲۰۱۴ و پیشروی هایش در عراق و سوریه ائتلاف عربستان-ترکیه را به این باور رساند که نباید اجازه داد جنگ در میدان سوریه مغلوبه شود. ایندیپندنت معتقد است امید قدرت‌های غربی مبنی بر اینکه بحران سوریه می‌تواند مهار شود سال گذشته به علت دو حادثه بر باد رفت: یکی غرق شدن سیل آوارگانی بود که از سوریه و عراق به سوی اروپا رهسپار بودند؛ اما در دریا غرق شدند. دوم قتل عام ۱۳ نوامبر در پاریس که ۱۳۰ کشته بر جای گذاشت.
نشست مونیخ اما پیامدهایی ضد و نقیض به دنبال داشت. برخی می‌گویند حملات روس‌ها به نفع داعش تمام شد، زیرا روس‌ها تمام گروه‌های اپوزیسیونِ ضد اسد را هدف حملات خود قرار دادند غیر از داعش. اینکه گفته می‌شود «اپوزیسیون میانه‌روی اسرار‌آمیز» تهدیدی جدی تر بر تداوم حکومت اسد هستند، یک شعار تبلیغاتی است. برخی دیگر می‌گویند گروه‌های ضد اسد (داعش و غیرداعش) در زمره اهداف مسکو هستند. یعنی النصره و احرار الشام در شمال شرق، جیش الاسلام و داعش در شرق. برای اپوزیسیون سوری دروغ گفتن مانند آب خوردن است: اینکه می‌گویند روس‌ها فقط اپوزیسیون را هدف قرار می‌دهند نه داعش از عجایب تحولات سوریه است، اما حقیقت این است که ارتش سوریه در بطن مبارزه با داعش بوده و موفقیت‌های ارتش سوریه مرهون پشتیبانی هوایی روس‌ها است. بی جهت نیست که داعش فیلمی منتشر کرده و در آن سربازان روسی را یا سر می‌برد یا با تیر خلاص یا با سایر روش‌ها می‌کشد.
فیلیپ هاموند، وزیر خارجه بریتانیا، هم با ائتلاف اهل سنت هم آوا شده است. فقط کافی است به فهرست عملیات‌های شهادت‌طلبانه داعش نگاهی بیندازیم. آنها مدعی‌اند که در ژانویه ۲۰۱۶ بالغ بر ۸۵ حمله انتحاری داشتند که ۴۷ مورد از این حملات به شکل خودروهای بمب‌گذاری شده و ۳۸ مورد از سوی افرادی بوده که کمربند انفجاری داشتند. داعش اعلام کرده که حملاتش در وهله اول ارتش عراق را هدف گرفته است. تعداد حملات به ارتش عراق ۵۴ مورد بود که از آن میان ۲۸ مورد با خودروی بمب‌گذاری شده و ۲۶ مورد با کمربندهای انفجاری بوده است. به گفته نیروهای خلافت خودخوانده، دومین حمله آنها علیه ارتش سوریه بوده که ۱۸ مورد با خودروی بمب‌گذاری شده و ۱۱ مورد با کمربند انفجاری بوده است.
بنابراین، ارتش سوریه در اتحاد با ارتش روسیه در خط مقدم نبرد با داعش بوده‌اند. اندیشکده امریکن اینترپرایز می‌نویسد: آتش‌بس در سوریه و توافق برای توقف درگیری در حلب به معنای پیروزی ائتلاف ارتدوکس- شیعی در برابر ائتلاف عربستان-ترکیه است. این پیروزی دست مسکو و متحدش را محکم‌تر کرد و باعث شد تلاش‌های آمریکا برای خنثی کردن پیشرفت آنها مهار شود. این اندیشکده می‌افزاید: در صورت توقف درگیری در حلب کنترل کمک‌های انسانی بطور کامل در اختیار دولت سوریه قرار می‌گیرد و معارضان هیچ نقشی در آن نخواهند داشت. این یعنی شناسایی دولت سوریه به‌عنوان طرف اصلی در این کشور. این اندیشکده آمریکایی مدعی شد در صورتی که توافق به مرحله اجرا درآید، دست روسیه برای هدف قرار دادن تمام گروه‌های ضد اسد باز خواهد شد.
با این حال، ائتلاف عربستان-ترکیه همچنان به خط و نشان کشیدن‌های خود ادامه می‌دهد. اگرچه ترکیه به پشتوانه ناتو و آمریکا و دولت سعودی به پشتوانه آمریکا درصدد ورود زمینی به سوریه هستند، اما برخی معتقدند سخن از این بحث‌ها سنجیدن نحوه واکنش مسکو و نوعی عملیات روانی است. اما احتمالات را نباید از نظر دور داشت.گمان می‌رود حضور زمینی نیروهای متخاصم، به گفته رئیس دومای روسیه، نوعی اعلان جنگ به مسکو است. این تصور وجود دارد که آمریکا به متحدان ناخلف خود اجازه سرشاخ شدن با مسکو و گسترده شدن فاز درگیری را نخواهد داد. در غیر این صورت، به گفته کرملین، سطح درگیری در سوریه بیشتر شده و مسکو سطح پیشرفته‌تری از سلاح‌های خود را در سوریه رونمایی خواهد کرد.
به تازگی عادل الجبیر، وزیر خارجه تندخوی سعودی، در مصاحبه با زود دویچه سایتونگ برای مسکو خط و نشان کشید و این کشور را به ناامنی مذهبی تهدید کرد. او گفت: «در روسیه حدود ۲۰ میلیون سنی زندگی می‌کنند. آیا این کشور می‌خواهد چنین بنماید که در کنار شیعه‌ها در حال نبرد با اهل سنت است؟» ظاهرا نیروهای متخاصم که خود را بازنده «نظامی- دیپلماتیک» در شامات می‌پندارند وارد فاز رقابت مذهبی شده و قصد تحریک داخلی دارند. سخن الجبیر روی دیگر سخن الکساندر دوگین روسی است. اگر دوگین از ائتلاف ارتدوکس- شیعه سخن رانده اما الجبیر می‌کوشد مسکو را از ائتلاف با متحدانش در سوریه دور کند. الجبیر با هشدار به مسکو افزود: «به روسیه این نکته را یادآور می‌شوم که اگر کنار اسد بایستید درگیر در یک جنگ مذهبی خواهید شد که بسیار خطرناک است.»
انتهای پیام/654
منبع: روزنامه اقتصاد