همه موافق مبارزه با داعش هستند

مسئول مهمی که اوضاع شرق عربی به ویژه لبنان و سوریه اردن را در اداره سوم مهم داخلی کاخ سفید دنبال می کند، گفت: «انتظار توافق در سوریه مهم است. عدم حل بحران سوریه به معنای عدم حل بحران لبنان است.»

نظر دادم: «مشکل ما یا حداقل بخشی از آن این است که نمی توانیم با قاطعیت بگوییم که حل بحران سوریه مشکل و بحران مزمن لبنان را حل می کند. همان طور که حل درگیری فلسطینی – اسرائیلی مشکل ما را حل نمی کند. به هر حال، نظرت درباره مذاکرات برای حل بحران سیاسی سوریه در ژنو چیست؟»

جواب داد: «مذاکرات ادامه دارد. مخالفان حاضر به مذاکره شدند. و اگر مشکلی هم پیش آمد از جانب حکومت بود که نمایندگانش مثل جعفری، نماینده سوریه در سازمان ملل کارهایی کردند که مذاکرات به مشکل خورد. او نشست قبلی را هم به هم زد. وزیر امور خارجه سوریه، ولید المعلم هم تلاش کرد که نشست فعلی را به هم بزند و به صراحت گفت که اگر قرار باشد در مذاکرات درباره حکومت و ریاست جمهوری صحبت شود، هیئت سوری از مذاکرات بیرون خواهد آمد. البته روسیه در این موضوع حرف برای گفتن دارد همان طور که در آخر توانست اسد را راضی کند که در مذاکرات داخل شود. اما لازم است ببینیم که مواضع چه خواهد بود. سه مجموعه هستند که مذاکره می کنند. مجموعه ای هستند که برای آتش بس و پیگیری عملی آتش بس فعال است و برای آن تلاش می کند برای این که هیچ توافقی برای آتش بس در کار نیست. مجموعه دوم درباره تروریسم مذاکره می کند. مجموعه ای هم برای رسیدن به راه حل سیاسی تلاش می کند. مجموعه دوم و سوم به کار خود همچنان ادامه می دهند. بحث بر سر این است که چگونه به طرحی برسیم که توافق سابق ادامه یابد یا ظرف شش ماه سوریه جدیدی بر اساس مرحله انتقالی شکل بگیرد. بعد از آن 12 ماه وقت خواهد بود تا این طرح به اجرا گذاشته شود. لازم است که سرنوشت بشار اسد در این مذاکرات مطرح شود (البته بخش اعظم این حرف ها انجام نشده و مذاکرات تا الآن متوقف است).»

پرسیدم: «روسیه از زبان یکی از مسئولانش حکومت فدرالی را در این مذاکرات مطرح کرده است. آیا این پیشنهاد پیش می رود؟»

جواب داد: «بله روس ها درباره آن صحبت کردند. اما بعدا گفتند که این خود ملت سوریه است که درباره این موضوع تصمیم می گیرد، شاید به این دلیل که اسد بر سر این موضع و مسائلی از این دست قهر کرد. به هر حال به نظر من آن چه سوری ها درباره آن صحبت می کنند کشور غیر مرکزی Decentralisation است. مهم این است که راه حل مذاکرات واقعا در سوریه طرفدران مردمی دارد. به تظاهراتی که برای ادامه مذاکرات تا رسیدن به نتیجه ایجابی به راه افتاد، نگاه کن. بشار اسد نمی تواند جلوی چنین تظاهراتی را بگیرد.»

نظر دادم: «اسد می تواند از بحث مبارزه با تروریسم استفاده کند.»

جواب داد: «توافقی میان همه برای مبارزه با تروریسم به خصوص "داعش" و "النصره" وجود دارد. اما حکومت سوریه دیگران را هم می زند، شاید روس ها هم همین کار را بکنند. مهم این است که همه ما بر حمله به داعش به عنوان قوی ترین سازمان تروریستی توافق داریم. همه می گوییم باید آن را از بین ببریم. البته این به آن معنا نیست که ما می خواهیم زمین های آزاد شده از دست داعش را به حکومت سوریه پس بدهیم. هدف مذاکرات کمک به اسد نیست.»

پرسیدم: «در این صورت زمین آزادشده از دست داعش و امثال آن را به چه کسی می دهید؟» جواب داد: «به نیروهای میانه روی سیاسی و نظامی. مهم این است که اسد به تعهداتش پایبند باشد. تا حالا همه کمک های انسانی به مناطق محاصره شده نرسیده است. تسلیم زمین هایی که در ریف دمشق در دست مخالفان است استثنا است، از کمک های پزشکی و دارویی هیچ چیز به محاصره شدگان و نیازمندان نمی رسد. اسد حق ندارد به زندگی مردم پایان دهد.»

جواب دادم: «الآن نوعی تفاهم روسی – امریکایی – ایرانی علیه داعش و برای حل سیاسی بحران – جنگ در سوریه وجود دارد. تو می دانی که حکومت اسد تابستان سال گذشته در حال فروپاشی بود و ایران مجبور شد از روسیه بخواهد که همچنان به مقاومت او کمک کند. اما زیاد هم برای آن سینه چاک نکرده برای این که دیگر خود در سوریه شریک است. شاید این کار آن طور که می گویند راهی را پیش روی اسد بگذارد که روی دو طناب بازی کند.»

گفت: «فکر نکنم روس ها و ایرانی ها بگذارند او چنین کاری بکند.»

پرسیدم: «چه کسی رقه را از دست داعش آزاد می کند؟» با خنده جواب داد: «نمی دانم. چرا می پرسی؟» جواب دادم: «برای این که ایران از طریق شیعیان عراق و "حشد الشعبی" تلاش می کند که از مناطق سنی عراق به رقه برسد. شاید نتواند ایران این کار را بکند. اما می تواند راه داعش سوریه و عراق را قطع کند و هم زمان گذری جغرافیایی ایجاد کند که سوریه و عراق و ایران را به هم وصل کند.»